ترکمنهای آق قوینلو، از اخلاف اغوزخان، تحت تاثیر تهاجم مغول به ایران، قفقاز و آسیای صغیر مهاجرت نمودند. پس از مرگ ابوسعید ایلخانی به سال 736 هجری قمری، برای کسب قدرت به تکاپو پرداختند و ظهور تیمور و اطاعت امیر قرایولوک عثمان از وی، زمینه تشکیل دولت آق قوینلو را در دیاربکر و به مرکزیت "آمد" فراهم آورد. با مرگ تیمور، قراقوینلوها فرصت پیشرفت در امور یافتند، ولی نهایتا با شکست جهانشاه قراقوینلو حسن ...

ایالت های اران، شیروان و گرجستان در شمال رود ارس واقع اند و پس از اردوکشی های تیمور در اواخر قرن هشتم به گرجستان و استقرار ترک ها در آنجا، اسلام در این نقاط غلبه یافت. وجود مسیحیانی که در زمینه تجارت سرآمد بودند در کنار مسلمانان زمینه تناقض و کشمکش را بین دولت ها به وجود آورد. در واقع نزدیکی قفقاز جنوبی به مناطق مسیحی نشین بهانه لازم برای لشکرکشی های دولت های مسلمان تیموری، ترکمانان و صفویه را ...

لشکر کشی های تیمور به ایران که از سال 781ه. آغاز گردید،تاثیرات مخرب و هولناکی بر اوضاع اجتماعی و اقتصادی این دوره از تاریخ ایران گذاشت . با تخریب سیستم های آبیاری وزمین های کشاورزی و غارت روستائیان وضعییت کشاورزی رو به انحطاط نهاد ونتیجه آن بروزقحطی ها، نارضایتی و بیماری های همه گیر شد.اما به تدریج با برنامه ریزی تیمور و خصوصاً جانشینان او، این اوضاع روبه بهبود گذشت و در اواخر دوره تیموری شاهد ر...

نهاد وزارت و دیوانسالاری ایرانی به عنوان یکی از مهمترین ارکان حکومت هایی که پس از اسلام در ایران تشکیل گردید همواره مطرح بوده است. در طی این دوران نهاد وزارت فراز و نشیب های زیادی را به خود دیده است. وزارت در دوره تیموریان (771ه .ق-913 ه .ق) نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. مقام وزارت در طول تاریخ ایران با نام های گوناگونی چون خواجه اعظم، دستور، صدر و وزیر، تحولات بسیاری را در حوزه اختیارات و...

آثار تاریخی- ادبی که از قرون گذشته برجای مانده‌اند، توانسته‌اند تا اندازه‌ای شرایط و اوضاع سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی دورۀ خویش را بیان کنند. ظفرنامه شرف‌الدین علی یزدی نیز نمونه‌ای از بهترین اثرهای تاریخی به‌شمار می‌رود که بین سال‌های 1419-1424م براساس اسناد رسمی درباری و نقل هم‌صفان تیمور لنگ نگاشته شده و در آن به وقایع سیاسی، حاکمان و واحد‌های معموری و جغرافی ختلان که یکی از ولایت‌ه...

نوشتار حاضر رویکردِ تفسیری بئاتریس فوربز منز، پژوهش‌گر دوران مغول ـ تیموری، را در کتاب قدرت، سیاست و مذهب در ایران عهد تیموری مورد نقد و نظر قرار می‌دهد. منز در این کتاب تاریخ عهد شاهرخ، به‌ویژه مناسبات جامعه و حکومت در این عصر، را با دیدگاه متفاوتی بررسی می‌‌کند و عرصۀ جدیدی را به روی مخاطب می‌گشاید. در این جهت، پس از معرفی مختصر فصول کتاب و جایگاه آن در عرصۀ پژوهشی عهد تیموری، نقد مبا...

در قرن نهم هجری، تیموریان نوعی سیاست مذهبی در پیش گرفتند که می‌توان آن را «بازگشت به الگوی تسنن خراسانی» تعبیر کرد. مخالفت با این رویکرد، با پشتیبانی قدرت سیاسی جانشینان تیمور و به ویژه شاهرخ، سرکوب و یا وادار به هجرت از خراسان شد. از شخصیت‌هایی که در دوران سلطنت شاهرخ، مظنون به فعالیت‌ها و اندیشه‌های ناهمساز با مشی فکری ـ مذهبی حکومت شد، شیخ صائن‌الدین علی تُرکه (835 ـ770ق) است. این مقاله، در پ...

نوشتار حاضر به بررسی جنبه‌هایی از کشاورزی خراسان و ماوراءالنهر در دورة تیموریان ـ از ظهور تیمور تا انتهای حکمرانی سلطان حسین بایقرا ـ می‌پردازد. مقاله، با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با اتکاء به داده‌های موجود در منابع، این مسئله را مورد توجه قرار می‌دهد که تحولات کشاورزی خراسان و ماوراءالنهر تا چه میزان از تحولات سیاسی دورة تیموریان تأثیر پذیرفته است. در این نوشتار نشان داده شد که جنبه‌های مختلف...

مولانا عبدالله هاتفی از شاعران دوره‌ تیموری و اوایل عصر صفوی است که علاوه بر دیوان اشعار و مثنوی شاهنامه‌ حضرت شاه اسماعیل، به تقلید از خمسه‌ نظامی چهار مثنوی سروده است. هاتفی خواهرزاده عبدالرّحمن جامی و از شاگردان وی است و جامی هاتفی را به خمسه‌سرایی تشویق کرد. «تمُرنامه» معروفترین اثر هاتفی است که به تقلید از شاهنامه‌ فردوسی و اسکندرنامۀ نظامی سروده شده است. این حماسه‌ تاریخی به شرح زندگی تیمور...

مکتب فکری کرمان که شاه‌نعمت‌الله ولی بنیان‌گذار آن است، یکی از مکاتب مهم فکری در ایران به شمار می‌آید. دوران تدریس و تعلیم وی مدت شصت دهه در کرمان استمرار داشت: از این مدت، حدود دو دهه در فرمان‌روایی مظفریان و چهل دهه را در فرمان‌روایی تیموریان سپری کرد. شاه‌نعمت‌الله در دوران تدریس و ارشاد، هم در سمرقند و هم در کرمان، با حکومت مذهبی تیمور و آل‌مظفر که به ترتیب تابع احکام فقه حنفی و شافعی بودند...