ساختارگرایی شکل گرا، یکی از مهم ترین رویکردهای نقد ادبی معاصر است که ناقد در آن، به دور از هرگونه عامل موثر خارجی ( شرایط اجتماعی و سیاسی و بیوگرافی ادیب ) تنها به ساختار متن و سطوح مختلف آن نظیر: سطح آوایی، نحوی ( جمله )، ادبی و معنایی و نیز تعیین جفت های متقابل میان واژه ها رو می کند. چه این جفت ها، نوعی تضاد و جدایی را سبب می شوند که ادیب، آن را در میان دو جهان متضاد به وجود می آورد. با این...

معماری می تواند جدا از وجهه کارکردی خود واجد معنا بوده و معنای آن را به روشنی بیان کند . معماری و سایرهنرها همچون نقاشی می توانند واسطه و رسانه هایی برای عرضه معنا باشند، معنا می تواند بین عرصه ها و رسانه های مختلف مشترک باشد . بسیاری از معماران معاصر پیوسته در تلاش برای انتقال معنای متداعی از یک اثر هنری به رسانه معماری بوده و در این راستا به بازگویی ایده ها و مفاهیم در محیط های نمادین می پردا...

در این پایان نامه سعی بر آن است تا پدیده زبانی باهم آیی در شش دفتر مثنوی مولانا بر اساس دسته بندی صفوی (1379،1382)، از این پدیده زبانی تجزیه و تحلیل شوند. یافته های حاصل از انجام پژوهش نشان می دهد که انواعی از باهم آیی ها در مثنوی وجود دارند که در دسته بندی صفوی نمی گنجند. این باهم آیی ها عبارتند از: باهم آیی های تلمیحی که خود بر دو نوع قرآنی و اساطیری هستند؛ باهم آیی های حجمی، وابستگی یک سویه،...

در این مقاله نگارندگان باتوجه به ارتباطِ نزدیکِ زبان‌شناسی و ادبیات ازیک‌سو و نیز کارآییدستاوردهای زبان‌شناختی در زمینه شناخت و فهمِ بهترِ متونِ ادبیِ کلاسیک از سوی دیگر ، نظیر آثار مولانا ، ابتدا با مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه باهم­آیی(ترکیب‌های واژگانی) از رویکرد‌های مختلفِ معنایی، ساختواژی و نحوی از سوی زبان­شناسان غیر ایرانی و ایرانی ، به بررسیِ دادهای تحقیق می‌پردازند. شایانِ ذکر است که محو...

دیوید هیوم برای آن که دربارة عقاید دینی به شیوه ای قابل تفاهم داوری کند، کوشیده است  تا از حساب احتمالات بهره گیرد. وی دراستفاده از حساب احتمالات بر آرای ویژه ای در خصوص علیت و استنتاج علّی تکیه دارد. از نظر او، روابط علّی خاص میان پدیده ها، از طریق تکرار مشاهده تقارن یا توالی آن پدیده ها بر ما آشکار می شوند. حاصل این تکرار، تداعی طبیعی و غیرقابل اجتنابی میان پدیده های مقارن است. همه تداعی های از...

یکی از روابط مفهومی میان واژگان زبان، رابطۀ باهم‌آیی است که بیانگر همنشینی دو یا چند واژه است؛ به گونه‌ای که احتمال با هم آمدن آ‌ن‌ها قابل پیش‌بینی باشد. در زبان ادبی باهم‌آیی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام است. شعر فارسی از نظر رعایت تناسب و هارمونی در ابعاد مختلف سخن، همواره ممتاز بوده است و این ویژگی در شعر فردوسی نیز وجود دارد. پژوهش حاضر ب...

بر اساس تداعی معانی وافکار اندیشه‌ها، مفاهیم، احساسات و واژه‌هایی که قابلیّت فراخوانی یکدیگر را داشته باشند، بر مبنای قانون تشابه، مجاورت، تضاد و ... یکدیگر را تداعی می‌کنند. آنچه از طریق تداعی به ذهن هنرمند وارد می‌شود، ریشه در ناخودآگاه فردی و اجتماعی او دارد. مراعات‌النظیر آوردن دو یا چند واژه که با هم به نوعی تناسب داشته‌باشند. آرایۀ تناسب که در حوزۀ بدیع لفظی است و علم تداعی معانی که در حوز...

در مقالۀ حاضر سعی بر آن است تا در چارچوب صرفِ شناختی، به ویژگی‌های معناییِ تکواژ زایای «کار» به‌عنوان مقوله‌ای چندمعنا پرداخته شود و امکاناتِ طرح‌واره‌های تصوری برای طبقه‌بندیِ صورت‌هایی که این تکواژ در آن به‌کار می‌رود، معرفی شود. این تحقیق نشان می‌دهد که فارسی‌زبان‌ها هنگام مواجهه با بسیاری از واژه‌های حاوی تکواژ «کار»، معنای استعاری آن را درک می‌کنند و طرح‌واره‌های تصوری آن را در ذهن خود می‌سازن...

این اندیشه، که شاید بتوان پیچیدگی‌های ظاهری جهان هستی را به کمک چند قانون بنیادین درک کرد، موضوعی است کهنه با سابقه‌ای در حدود 2500 سال که از یونانیان به یادگار مانده است. چنین به نظر می‌رسد که بتوان در نظام یکپارچة هستی، اصول و قواعد مشترکی پیدا کرد و آن‌گاه در تمام تشکیلات این نظام، قانون فراگیری را حاکم بر این قواعد یافت. من در این مقاله خواسته‌ام به کمک قوانین اول و دوم نیوتن نیروی مولد شعر...

دیوید هیوم برای آن که درباره عقاید دینی به شیوه ای قابل تفاهم داوری کند، کوشیده است  تا از حساب احتمالات بهره گیرد. وی دراستفاده از حساب احتمالات بر آرای ویژه ای در خصوص علیت و استنتاج علّی تکیه دارد. از نظر او، روابط علّی خاص میان پدیده ها، از طریق تکرار مشاهده تقارن یا توالی آن پدیده ها بر ما آشکار می شوند. حاصل این تکرار، تداعی طبیعی و غیرقابل اجتنابی میان پدیده های مقارن است. همه تداعی های از...