صفویان به صنعت فرش و فرشبافی توجهای ویژه داشتهاند و در زمینههای مختلف، اعم از طرح،رنگ و بافت فرشها در حد اعلای قابلیت بودند؛ چنانکه وجود نمونه هایی نفیس از فرشهای صفوی در موزه های داخل و خارج کشور شاهدی بر این ادعاست. اما به دلیل قلیل بودن این دست از فرشها شامل قالیها، پارچهها و سایر دستبافتهها که به طور قطع به یقین مربوط به دوره آغازین حکومت صفویان در تبریز باشد، شناخت و ارزیابی طرحها و نقوش آ...

حکومت صفویه با داشتن تمامی جنبه های مشروعیت و با پشتوانه 150 سال در راه رسیدن به قدرت توانسته بود علاوه بر محبوبیت بین مردم با قدرت در برابر مهاجمان مقاومت کند و کشور را از سم ستوران دشمن حفظ کند اما در اواخر حکومت صفویه پادشاهان نالایق باعث ضعف حکومت صفویان شدند. حمله ی افاغنه غلزایی در سال 1135 ه. ق به اصفهان و سقوط این شهر را باید پایان عمر حکومت صفویه دانست. اگرچه تهماسب دوم توانست پس از اخ...

یکی از ویژگی های عمده حکومت صفویان غلبه تفکر نظامی گری در نیمه اول این دوره بود. روند غلبه آنها بر مخالفان داخلی و لزوم رویارویی با دشمنان قلمروهای شرقی و غربی چنین الگویی را بر ساختار سیاسی جامعه دوره صفویه تحمیل نمود. این ماهیت نظامی، حکومت صفویه را به مسیری هدایت نمود که بخش عمده ای از اندیشه و توان نظامی خود را بر این زمینه متمرکز نمایند. برآیند این روند باعث شد در سیر تحولات این دوره ساختا...

اندکی بعد از سقوط اصفهان بدست افاغنه، تهماسب صفوی فرزند شاه سلطان حسین مخلوع، در قزوین تاج گذاری کرد و برای احیای حکومت صفویه از ایلات و طوایف ایران درخواست کمک نمود؛ قاجارهای استرآباد و افشارهای درگز برای حمایت از شاهزاده به وی ملحق گشتند. با پیوستن قاجارها و افشارها به شاه تهماسب دوم، دوره مهمی از روابط این دو طایفه آغاز شد. چون سران هر دو طایفه طمع قدرت داشتند، رقابت آنان منجر به قتل خان قاج...

حکومت صفوی اگر چه تداعی کننده قبایل قزلباش است اما در گستره جغرافیائی این حکومت اقوام و قبایل گوناگونی سکونت داشتند که هر کدام با توجه به اوضاع و احوال زمان و وضعیت داخلی خود در پیشبرد سیاست های صفویان نقش فعالی بازی کردند که از جمله آنها می توان به کُردها اشاره نمود. رساله حاضر به بررسی نقش قبایل کُرد از روی کارآمدن شاه اسماعیل اول تا ابتدای حکومت شاه عباس اول می پردازد. در دوره صفویه علاوه بر ...

چکیده چرایی و چگونگی تشکیل حکومت‌ها و همچنین ماهیت و ساختار آنها از مباحث پر اهمیت در تفکر تاریخی و تاریخ نگری است. توضیح و تبیین فرایند تشکیل حکومت‌ها بخاطر مؤلفه‌های تأثیر گذار متعدد و در هم تنیدگی زمینه‌های مختلف، مستلزم ژرف نگری‌های خاص و تعمق در تمام زمینه‌های مربوطه است. چرایی تشکیل حاکمیت صفویان و روند آن نیز خارج از این قاعده نیست. اما تعدادی ازمحققان با اتکاء به یک یا چند عامل در صدد م...

بار روی کار آمدن حکومت صفویان در ایران فصل تازه ای در تحولات اجتماعی ایران آغاز شد که در آن مذهب بسیاری از ایرانیان دگر گونه شد . شاه اسماعیل صفوی ، موسس سلسله صفوی ، با پی افکندن این سلسله ، برای همیشه در تاریخ ایران ماندگار شد .اما از تشکیل این سلسله جالبتر نحوه تعامل میان ایلاتی که به پشتیبانی از خاندان صفوی بر خاستند و قزلباش نامیده می شدند ، می باشد. ارتباط عاطفی که میان سران خاندان صفوی...

برای دستیابی به تعاریف واژه هایی مانند جرم و مجازات و مصادیق آن در یک دوره ی تاریخی، باید شرایط سیاسی، مذهبی و اجتماعی حاکم بر دوره ی مورد مطالعه لحاظ گردد. شاید بتوان گفت، مهمترین ویژگی و شاخصه ی شناخت حکومت صفویان، دینی و مذهبی بودن آن ها می باشد. به نظر می رسد که در چنین حکومتی، دین و احکام آن مبیّن حد و مرز روابط مردم با مردم و همچنین مردم با حکومت می باشد. یکی از مهمترین کارکردهای حکومت در ...

آیین‏های مذهبی شیعه بالغ بر دو قرن تحت حمایت و پشتیبانی حکومت صفویه برگزار شده و گسترش یافت، اما برخلاف آنچه انتظار می‏رود، پیامدهای این برگزاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است و تحقیقات تاریخی بیش از هرچیز، بر چگونگی برگزاری این آیین­ها تمرکز یافته‏اند. این نوشتار می‏کوشد با هدف جبران این کمبود و کمک به فهم بهتر فرآیند برگزاری آیین‏های مذهبی شیعه در دوره­ی صفویه، پیامدهای برگزاری این آیین‏ها را ...

حکومت صفویه (907ـ 1135ق)، ویژگی­هایی­ دارد که آن را نسبت به ادوار پیشین تاریخ ایران متمایز می‌سازد. از جمله وجوه تمایزش، بُعد مذهبی است. اجرای آیین عزاداری عاشورا در دولت صفویان، از دغدغه‌های دیرینه و از عناصر اساسی هویت‌بخش و تمدن‌ساز در فرهنگ شیعه است؛ چندان‌که صفویان، ساخت اجتماعی ایران را با تأکید بر هویت مذهبی و ملی جدیدی تعریف کردند. این پژوهش، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به...