نتایج جستجو برای: دیو
تعداد نتایج: 230 فیلتر نتایج به سال:
یکی از راههای شناخت باورها و عقاید هر ملتی، بررسی نمادها و نهادهای اسطورهای آن ملتها است که از ژرفای ذهن و ضمیرشان سرچشمه گرفته و در تاریخ و هنر و ادبیات آنان جاری و باقی گشتهاند. از مهمترین راههای بقای اساطیر کهن میتوان به تغییر شکل یافتن آنان به صورت قصهها و داستانهای عامیانه اشاره نمود که با کارکرد فرهنگی خود به حیات انگارههای اساطیری به عنوان پیکرهای زنده و پویا مددرسان هس...
فردوسی برای حفظ و تداوم هویت ایرانی، به تدوین شاهنامه همّت گذاشت. به دلیل اینکه در زمان حکیم توس، دوره باورمندی بیچون و چرا به اساطیر فرا رسیده بود، وی با تلفیق اساطیر با باورهای زرتشتی و غیرزرتشتی سدههای پیش و پس از اسلام، قالب اسطوره را به حماسه مبدل کرد و کاخ شاهنامه را بنا نهاد. از اینرو، شاهنامه صرفاً گزارشگر باورها و آیینهای ایران پیش از اسلام نیست.این مقاله نخست ویژگیها و کارکرد اهریم...
در خوانش نخست از هفتخان رستم و هفتخان اسفندیار که دو تجلّی از کهن الگوی آیینی باززایی(تولد مجدد) به شمار می روند، چنین به نظر می رسد که این دو بخش از شاهنامه، جز در خان سوم(مبارزه با اژدها) و خان چهارم(مبارزه با جادوگر)، کاملاً با یکدیگر متفاوتند؛ اما واکاوی مفاهیم نمادین مربوط به خانهای دو قهرمان اساطیری شاهنامه، گویای مطالب دیگری است. این دو سفر با هفت مرحله نمادین، اگرچه به لحاظ روساختی با یکد...
دین به راستی و نیک اندیشی، از خود رها شدن و در جذبه ای معنوی به حقیقت پیوستن است؛ این روایتِ عاشقانهی دینورزی نزد عارفان ایرانی است، آنان در دین بر عشق پای فشرده اند و دیگران را نیز بدان سفارش کردهاند. کشش و جذبه، همواره دستاوردِ فضایی است که از عشق شکل می گیرد؛ بنابراین، دین با این تعبیر، جز با عشق، سامان نمی یابد. سنایی پدر شعر صوفیانهی فارسی- که با اندیشه ای عارفانه، به پیکرهی شعر فارسی ...
در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی Vantav و در زبان سنسکریت به شکل Vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنو...
منظومه علینامه هم اکنون نخستین حماسه مذهبی محسوب میشود که به زبان فارسی سروده شده. هر چند مبنای علینامه بر نقل وقایع از منابع تاریخی است، اما سراینده به گزینش رویدادها پرداخته و از آمیختن واقعیت و خیال و با الگوبرداری از شاهنامه دو جنگ جمل و صفین را در قالب قصه منظوم و در 12 مجلس پرداخته است. این الگوبرداری هم در زبان حماسی و هم در صور خیال است، اما گاه در همان الگوها تغییراتی ایجاد کرده و آ...
چکیده آوازه و شهرتی که داستان رستم و سهراب در میان مردم داشت و نیز پایان غمانگیز این داستان، سبب شد داستانهایی به تقلید از آن ساخته شود که برزونامه یکی از آنها است و روایتهای متعدّدی از آن، به نظم و نثر باقی مانده است. ساختار برزونامهها از نظر ویژگیهای حماسی، حوادث، قهرمانان داستان با یکدیگر تفاوتهای چشمگیری دارد. با بررسی روایتهای برجای مانده از زندگی برزو، میتوان حوادث زندگی او را ...
چگونگى دگردیسى و جابهجایى در اساطیر، موضوعى مهم در بازشناخت آنهاست. اساطیر در گذر زمان از شکل و کاربرد ویژه خود فاصله مىگیرند و دستخوش تحوّل و دگرگونى مىشوند. این تحوّل و دگرگونى در اساطیر، خود را به صورت تغییر فرم، بیان، ساختار و کاربرد خود را نشان مىدهد. پى بردن به چگونگى این دگرگونىها، به ما در شناخت صورت اصلى اساطیر کمک مىکند. در اسطوره "ضحّاک" که یکى از کهنترین و رمزآلودترین اساطیر ا...
ایران و یونان دو قوم باستانی میباشند که اشتراکات فرهنگی، تاریخی، اساطیری و... زیادی دارند و به خاطر همین اشتراکات، شخصیتها و داستانهای اساطیری گوناگونی را میتوان نشان داد که دارای وجوه تشابه فراوانی بوده که این وجوه ریشه در پیشینه هند و اروپایی مشترک دو قوم دارد. ضحاک و تیفئوس دو شخصیت اساطیری ایران و یونان می-باشند که نگارنده در این پژوهش بر اساس اصول مکتب اسطورهشناسی تطبیقی آنها را مقایس...
دروج (دروغ) در نظر ایرانیان قبل از اسلام، بسیار ناپسند و زشت بوده است تا جاییکه آن را یکی از دستیاران اهریمن میپنداشته و گاهی نیز دروج را خود اهریمن و دیو تصوّر میکردهاند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به ریشهیابی واژة «دروج» در زبان اوستایی میپردازد و با ژرفکاوی در ساختار واژگانی از یکسو، و کنکاش در مفاهیم تطبیقی، از سوی دیگر میکوشد تا صورتی دیگرگونه را از طرح مسئله به دست دهد. از ا...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید