مسألۀ شناخت و میزان معرفت انسان به اشیاء از مسائل مهم تاریخ تفکر و فلسفه است. از جـمله فلاسفه­ای که به مبحث شناخت و میزان معرفت بشر پرداخته­اند، حکیم ملاعبدالرزاق لاهیجی (م 1072 ه.ق) و جان لاک (1704-1632 م) هستند. محقق لاهیجی معتقد به نظریه­ای است که در فلسفۀ اسلامی از آن به «شبح محاکی» یاد می­کنند. وی در کتاب شوارق الإلهام بیان می­کند که ما در هنگام علم به اشیـاء به ذات و حقیـقت آن­ها...

ذات الهی به دلیل وجوب وجود، دارای همه اوصاف کمالی است و هر صفتی که از کمالات وجودی به شمار آید، به صورت مطلق دربارۀ خداوند صدق می‏کند. حال این پرسش مطرح می‏شود که رابطه این اوصاف کمالی با ذات الهی چیست؟ هدف از این مقاله تبیین توحید صفاتی بر اساس قاعده «بسیط الحقیقه» است. در تحقیق حاضر با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، نقش قاعده بسیط الحقیقه در اثبات توحید صفاتی بررسی شده است. ملاصدرا بر اساس قاعدۀ بسی...

«لیندا نیکلسون» در مقاله خود با عنوان «جنسیت» به تفکیک میان دو واژه «جنس» و «جنسیت» پرداخته و تعارض بنیادین میان دو دیدگاه فمینیسم و ذات گروی را مطرح می کند. وی با طرح چندین ایراد هک توسط فمینیست ها مطرح شده است به بحران تعریف «زن» می پردازد و در نهایت راهی برای برون رفت ارایه می کند. در بخش دوم ضمن نقد دیدگاه های فمینیسم که در مقاله نیکلسون بیان شده، به تبیین دیدگاهی با عنوان «ذات گروی الهی» پ...

وجود اختلاف در معنای واژه «الصمد»، مفسّرین را به تکاپویی عجیب انداخته است. روایت تفسیری امام حسین (ع) با تعبیر «لا جوف له»، برخلاف دیدگاه مخالفان که آن را ملهم معنای تشبیه و تجسیم دانسته و مآلاً آن را مردود قلمداد کرده اند، به دلایل: همسویی با هدف سوره و ایفای نقش مؤثّر در شبکه ارتباطی آیات سوره، هماهنگی با کشفیّات جدید علم تجربی و برخورداری از تأیید دیگر روایات، زمینه بررسی این روایت را به سمتی سو...

هدف تحقیق حاضرتعیین چگونگی به صحنه کشیدن ذات دوگانه در سه نمایشنامه اثر سام شپارد نمایشنامه نویس معاصر آمریکایی می باشد. دغدغه همیشگی این نمایشنامه نویس مساله بحران هویت بوده است.او بویژه در سه نمایشنامه خود غرب واقعی، احمق عشق و یک دروغ ذهن ذات دوگانه انسانها را در دوران پسا مدرن به صحنه می کشد. بنا به تعریف، ذات دوگانه در ادبیات از طریق شخصیت همزاد نشان داده می شود که از نظر روانشناسی، همان ج...

آرای میرداماد در بحث ارادۀ الهی را می توان در سه بخش طرح کرد: (1) معناشناسی، (2) وجود شناسی و (3) تفسیر روایات دالّ بر فعلی بودن صفت اراده. در حوزۀ معناشناسی، با استناد به ادلهٔ نقلی و عقلی، او قائل به تفاوت میان ارادۀ الهی و انسانی شده و ارادۀ الهی را «علم به نظام اکمل و عنایت به تحقق آن» تعریف کرده است. در ساحت وجودشناسی، و بحث از ذاتی یا فعلی بودن صفت اراده، میرداماد ادله ای بر ذاتی بودن آن بی...

چکیده معرفتشناسی یکی از موضوعات مهم فلسفی است که از قدیم الایام کانون توجه فیلسوفان بوده و امروزه نیز به طور گسترده ای مورد مداقه و تحلیل قرار میگیرد. بحث از ارزش شناخت و ملاک صحت و سقم ادراکات، یکی از محوریترین مسائل معرفت شناسی است. در مورد معیار صدق، تئوریهای مختلفی مطرح شده است، یکی از قدیمیترین و پر طرفدارترین آنها، «نظریه مطابقت» است. رویکرد غالب فلاسفه اسلامی به مسئله صدق مبتنی بر تطاب...

چکیده تحقیق پیش رو به دو مسئله اصلی دانش عرفان ـ یعنی چیستیِ توحید و کیستیِ موحّد ـ از دیدگاه علامه طباطبائی اختصاص دارد. به دیگر بیان بنیان هستی شناسی عرفانی که همان نظریّه وحدت وجود است و بنیان معرفت شناسی عرفانی که همان آموزه فنا و مشاهده حق تعالی است محور مباحث این پایان نامه است. همچنین می توان گفت اثر پیش رو به کاوش فلسفی و برهانی پیرامون اصلی ترین مسئله عرفان نظری و ثمره نهایی عرفان عملی از...