چکیده میخاییل میخاییلویچ باختین (1975-1895) یکی از منتقدان نامدار قرن بیستم است که ارزش بسیاری از آثار او تا پیش از مرگش بر جامعه روسیه آشکار نشد. باختین مسائل بوطیقای داستایفسکی و مسائل آثار داستایفسکی را با رویکردی نوین به آثار و اندیشه داستایفسکی به نگارش در آورده است. باختین در این دو اثر، رمان داستایفسکی را فضایی سرشار از گفتمان و کارناوالی پر از زهرخند می‌داند. فیودور میخایلوویچ داستایفسک...

این کتاب دنبالة اثری است که مؤلف آن را با عنوان از رمان تا ضد رمان منتشر کرده و مبنای هر دو اثر هم مقاله‌ای که سال‌ها پیش منتشر کرده بوده است. موضوع اصلی کتاب جدید رمان نو در فرانسه و نیز نویسندگان رمان نو و آثارشان است. تعداد این نویسندگان زیاد نیست، ولیکن ما در ایران آن‌ها را از طریق ترجمة آثارشان می‌‌شناسیم و به همین خاطر موضوع رمان نو هم شناخته‌شده است. به‌علاوه، مؤلف در مقدمه گفته که مخاطب...

علی‌محمد افغانی با انتشار نخستین رمانش، شوهر آهوخانم، به اوج شهرت ادبی رسید. انتشار این رمان در سال 1340 با توجه به خلأ فعالیت خلاقّه ادبی در سال‌های پس از کودتای 28 مرداد 1332 و علل و عوامل اجتماعی، ادبی و تاریخی دیگری که در متن مقاله به آن‌ها پرداخته‌ایم، با استقبال شگفت‌انگیز خوانندگان روبه‌رو شد. در پی استقبال خوانندگان، منتقدان ادبی نیز به ستایش نویسنده و رمان او پرداختند و از علی‌محمد افغا...

مادران کودک با نیازهای ویژه در مقایسه با مادرانی که فرزندشان هیچ مشکلی ندارند، تحت‌فشار بیشتری هستند و هنگامی‌که این کودکان به سنین نوجوانی می‌رسند، احساس ناتوانی بیشتری در قبال آن‌ها می‌کنند و درنتیجه سلامت روانی آن‌ها به خطر می‌افتد. هدف این پژوهش، مقایسه سلامت روان مادران نوجوان با نیازهای ویژه و سلامت روان مادران نوجوان عادی بود. روش پژوهش حاضر علّی مقایسه‌ای بود. نمونۀ این پژوهش متشکل از 75...

نقد جامعه‌شناختی یکی از شیوه‌های کارآمد در نقد متون ادبی، به‌خصوص رمان است. در این شیوه، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی‌های جامعه و محیطی که در آن متولد شده است، کندوکاو می‌شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانه‌ی اجتماع در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می‌گردد. سابقه‌ی این‌گونه از پژوهش و به‌کارگیری این شیوه در نقد رمان فارسی ایران، کارآیی نقد جامعه‌شناختی در نقد و بررسی ر...

رمان «آن بیست و سه نفر» نوشتۀ احمد یوسف­زاده در شمار رمان­های جنگ محسوب می­شود. ماجرای این رمان حماسه و پایداری23 تن از نوجوانان غیور ایرانی دهۀ60 در هنگام اسارت است که از زبان یکی از آنها(نویسندة رمان) روایت شده است. در این پژوهش که با هدف نمایاندن یکی از ارزش­‌های این رمان صورت پذیرفته، مسألۀ «سرعتِ روایت» به عنوان عاملی مؤثّر در شهرت و ماندگاری آن مورد بررسی قرار گرفتهاست. بررسی سرعتِ روایت برا...

 یکی از داستان­های موفق و تأثیرگذار در حوزه ادبیات داستانی پس از انقلاب اسلامی دفاع مقدس که به دلایل مختلف، اقبال همگان را در پی داشته؛ رمان بیوتن اثر رضا امیرخانی است. این رمان که در یک سال هشت بار تجدید چاپ شد؛ با توجه به مسائل ساختاری، زبانی و سبکی از یک سو و رویکرد اجتماعی­ـ انتقادی به جنگ و آسیب­های روانی و زیستی آن از سویی دیگر، هم توجه جامعه علمی و دانشگاهی را موجب شده و هم تأملِ منتقدان ...

رمان شب هول، که به‌دلیل انتشار در بحبوحه انقلاب اسلامی با اقبال زیادی مواجه نشده است، ازنظر ساختاری و تکنیکی نوآوری‌هایی دارد که آن را در جایگاه درخورتوجهی نزد خوانندگان، داستان‌نویسان و منتقدان قرار می‌دهد. به‌دلیل پیچیدگی روایت و دشوارخوانی این رمان، در معدود نقدها و تحلیل‌های منتشرشده اختلاف‌نظرهایی درباره کیستی راوی و ترتیب زمانی روایت‌های مختلف داستان دیده می‌شود. این مقاله رمان شب هول را ...

در ادبیات کلاسیک بررسی راوی و کانون‌شدگی در داستان و رمان بصورت کلی و در زاویه دید خلاصه می‌شد‌. اما با ظهور نظریه‌های جدید زبان‌شناسی از سوی برخی صاحب نظران بخصوص ژنت، این‌دو بصورت دقیق‌تری مورد بررسی قرار گرفت و از هم مجزا شدند. راوی یعنی کسی که داستان را نقل می‌کند و کانون‌گر یعنی کسی که چیزی را مشاهده و سپس مورد توجه قرار می‌دهد. هدیه حسین نویسنده عراقی از رمان نویس‌های معاصر عراق است که ت...

کاربرد اسطوره یکی از مولفه های مهم رمان مدرن و پست مدرن به شمار می رود. نویسندگان این داستان ها می کوشند تا از قدرت اسطوره که غالباً در تقابل با تاریخ گرایی محض عصر روشن گری است، برای تلطیف و تعادل افق اندیشه های انسان گرفتار جزمیت سود جویند. اما چنین نویسندگانی در رمان هایشان صرفاً به تقلید و باز روایی اساطیر گذشته نمی پردازند، بلکه از آن ها الهام می گیرند، دگرگونشان می کنند، با اساطیر دیگر درمی...