نشانه‌های بلاغی، نقشی برجسته در فرآیند شکل‌گیری محتوا دارند و متناسب با محدودۀ رمزگانی بافت متنی از آن‌ها استفاده می‌شود. شمس لنگرودی از شاعران معاصر ایران است که در شعرش متناسب با محتوا و هدف، استفاده­ای قابل بررسی از نشانه‌های بلاغی دارد. با توجّه به ارتباط بارز عاشقانه­های شمس با این نشانه­ها، مقالۀ حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، نشانه‌های بلاغی پرکاربرد و نقش و کارکرد تعیین کنندۀ آن‌ها را در شع...

از جنبه های اعجاز قرآن که از دیرباز اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده و در نتیجه آن کتاب های بسیاری تألیف شده است، اعجاز ادبی قرآن است. بعدی که با تکیه بر آن می توان بر تحریف ناپذیری قرآن تأکید کرد. چنانچه مفسر بزرگ، علامه بلاغی روایات تحریف را با استناد به همین بعد ادبی قرآن مردود دانسته است. این مقاله بر آن است تا استدلالات و دیدگاه های ادبی علامه بلاغی را در رد آنچه که به قرآن نسبت داده اند ...

داستان رستم و اسفندیار نشان‌دهندة تعارضِ درونی در ساختار قدرت رسمی و چگونگی شکل‌گیری مقاومت در برابر گفتمان غالب قدرت است. این تعارض و درگیری در داستان با شگردهای روایت، گفت‌وگو و مکالمه وبرخی ساخت‌های بلاغی مطرح می‌شود. در این مقاله به بررسی و تحلیل مکالمه وگفت‌وگو به مثابة بخشی از تحلیل انتقادی گفتمان پرداخته‌ایم و از برخی مؤلفه‌های کاربردشناسی زبان نیز در تحلیلِ گفت‌وگوهای دو شخصیت اصلی داستان...

  چکیده     نویسندگان برای اهداف زیباشناسانه از جمله تأثیر کلام در مخاطب، آفرینش سبک، موسیقایی و برجسته نمودن سخن، از انواع امکانات زبانی از جمله «ساخت‌های همپایه» سود جسته‌اند. در دو کتاب «نفثه المصدور و التوسل الی الترسل» از متون فنی سده ششم و هفتم که کاربرد آیات قرآنی در آن‌ها بسامد دارد، مولفان با تسلط بر قرآن و نظام ساختاری و مفهومی آن، آیات را...

عبدالقاهر جرجانی از بلاغیون معروف ایرانی است که براساس نظریه‌اش، برتری یا ارزش حقیقی یک اثر ادبی را برخاسته از «نظم» موجود در آن می‌‌داند. نظم از دید او، کل ساختار یک متن را در بر می‌گیرد و سبب ایجاد انسجام لفظی و معنایی در متن و اثر می‌‌شود. برتری سخن از دید وی، به زیبایی نظم و حسن همجواری کلمات در شبکه‌‌ای منسجم از روابط نحوی و آگاهی گوینده از جایگاه صحیح کلمات در ترکیب مربوط است. با بررسی و ...

از آن‌جا که قرآن کریم با زبانی ادبی بر پیامبر رحمت نازل گشته است، ادبیات قرآن مورد توجه علماء بلاغت بوده است تا از این رهگذر بتوانند نکات ظریفی که برای جامعه بشری به ارمغان آورده شده است بیان دارند. یکی از نکات ظریف بلاغی که در قرآن کریم دیده می‌شود اسلوب‌های قرآنی است اسلوب‌هایی که به قوت بیان و دقت معانی ممتاز است از جمله اسالیبی که در قرآن کریم دیده می‌شود اسلوب ندا است. در این مقاله سعی شده...

عبارات غیر خبری به ویژه طلبی در هر زبانی، پرکاربرد است. استفهام، امر، نهی، ندا و تمنی از گونه های جملات طلبی به شمار می روند. هر یک از این گونه ها در اصل برای رساندن معنی خاصی وضع شده اند؛ اما از آنجایی که گاه به دلایل بلاغی از معنی اصلی خود خارج شده، بر معانی غیر مستقیمی دلالت می کنند و این معانی ثانوی با توجه به بافت و قراین موجود در کلام قابل تشخیص است، بلاغت پژوهان تلاش نموده اند ضمن بررسی ...

یکی از مولفه های مهم شکلی و ساختاری در نظام زبانهای مختلف دنیا الگوهای بلاغی و مشخصه های ژانری هستند که کلان ساختار های گفتمان های مختلف را تشکیل می دهند و نقش مهمی در ایجاد معنا و انتقال پیام ارتباطی بر عهده دارند. عدم آشنایی مترجمان متون تخصصی با این ویژگی های ژانری و الگوهای بلاغی، باعث زوال ساختار کلان متن ها و الگوهای بلاغی متون و در نتیجه نقص در ترجمه می شود. یکی از بخشهای مهمی که بروز ای...

موضوع مثل و تعریف و تحلیل ارزش بلاغی و جایگاه ادبی آن،اغلب در ضمن موضوعات علم بیان و به ویژه در ضمن موضوع استعاره تمثیلیه مورد بحث واقع شده است و این در حالیست که در اثناء آراء و نظریات بلغای صاحب نام و نیز با تامل در زوایای ارزش بلاغی مثل،چنین به نظر می رسد که نه تنها نباید مثل را به حوزه علم بیان،محدود و منحصر نمود بلکه باید آن را عصاره علم بلاغت دانست که هم در علم معانی،مورد بحث واقع شود و ه...