ابوعلی حسن بن احمد بن عبدالغفار بن سلیمان بن ابان یکی از علما و ادبای مشهور عصر عباسی است که با بهره مند شدن از تعالیم اساتید مشهوری مانند ابن سراج، زجاج ، مبرد و سیبویه، توانست استادی بزرگ در زبان و ادبیات عرب گردد و شاگردان نام آوری چون ابن جنی، ربعی، جوهری و ابوالحسین محمد بنحسین بن عبدالوارث را تربیت کند. وی تمام عمر خویش را صرف تعلیم و تعلم علوم مختلف از قبیل صرف، نحو، لغت و قرائت کرد و...

در کشور ما شهرها و روستاهای ارجمندی بوده اند که برخی دگرگون یا ویران شده اند اما برخی هنوز برجایند. شهرها و روستاهایی که برخی فرزانگانش شهرت جهانی دارند، اما خود از یادها زدوده شده اند...

در این پژوهش سنت های زبان شناسی غرب و اسلام از منظر مسائل نحوی و معنا شناسی مورد تطبیق قرار گرفتند . هدف از انجام این پژوهش آشنایی با گسترش نظرات و پژوهش های اندیشه گران تمدن های غربی و اسلامی درباره زبان بود ، که به عمیق تر شدن بینش و دانش ما در این زمینه کمک می کند و تصویری واضح تر و عمیق تر از علم زبان شناسی به دست می دهد . و هم چنین با شناخت پیشینه بومی علم زبان شناسی در فرهنگ اسلامی زمینه ...

نحو کلاسیک عربی در شهر بصره شکل نهایی خود را پیدا نمود؛ در نتیجه علمای مکتب کوفه شاگردان این مکتب به شمار می روند، و اخفش همان کسی است که سنگ بنای اختلاف میان دو مکتب را گذاشت، زیرا که او دیدگاههای ویژه ای دارد که با دیدگاهها استادان خود متفاوت است. سیبویه با نگارش «الکتاب» در زمینه نحو باعث گردیده است که این کتاب سالها سرمشق و الگوی ماندگار همه علماء بشود، و پایه ریزی نحو به دست او صورت گرفته...

بعضی از مفسران در تفسیرهای خود برای بیان قواعد نحوی و لغوی ، و بلاغی و تفسیری به ابیاتی از شاعران دوره های مختلف استشهاد نموده اند که بررسی شواهد شعری این ابیات در تفسیر "البحر المحیط" موضوع این پایان نامه می باشد . این تفسیر اثر"ابن حیان اندلسی" یکی از ائمه لغت عرب می باشد . وی نزد "ابن نحاس" به تحصیل نحو پرداخت ، و سعی داشت از آرای ائمه نحو ، مخصوصا "سیبویه"تخلف نشود . تألیفات وی تنها در زمین...

پایان نامه ای که پیش روی ماست در خصوص تصحیح وتحقیق وتبیین وشرح شواهد موجود در کتاب «املاء ما منَّ به الرحمن» شیخ ابوالبقاء عکبری میباشد .این کتاب در زمینه وجوه اعراب در قرآن کریم است قرآنی که پیوسته علماء و مفسران در صدد اعراب آن بوده اند چرا که اعراب نقش بسزایی در تفسیر معانی آن دارد. قرآن کریم سبب اصلی پیدایش علم نحو و اعراب میباشد.چراکه تداخل لهجات در زبان عربی واختلاف لهجات بین قبایل، قرآن ...

در این مقاله به بررسی حذف فعلی (اِضمار فعل) در الکتاب سیبویه (م.180 ه.ق) پرداخته­ایم. در ابتدا به اصطلاح­شناسی این حوزه اشاره و توضیح داده شده است که اصطلاح «حذف» در عربی میانه (دوره الکتاب) اغلب به سطح واجی زبان دلالت دارد؛ این در حالی است که «اضمار» به حذف در سطح نحوی (و نیز کاربردی و حتی شناختی) زبان اشاره دارد. از این رو در تبیین داده­های مورد بحث، از اصطلاح «اضمار فعل» بهر...

ظهور حکومت اسلامی_شیعی آل بویه در قرن چهارم و تغییر شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در ایران و سرزمین های تحت حاکمیت خلافت عباسی به ویژه بغداد سبب ظهور دانشمندان بسیاری در عرصه های مختلف علم و دانش گردید، به طوری که این عصر، عصر رنسانس اسلامی بود. قاضی ابوسعید سیرافی پس از ترک زادگاهش سیراف، به مرکز علمی آن زمان یعنی بغداد رفت. او علاوه بر انجام بحث های علمی با دانشمندان عصر خود، آثار بسیاری را ب...

چکیده کتاب آسمانی قرآن از دیرباز مورد توجّه اندیشمندان مسلمان و حتّی غیر مسلمان بوده است و صاحب نظران در مورد جنبه های گوناگون این معجزه الهی بحث و بررسی نموده اند و نظرات مختلفی را بیان داشته اند. یکی از این جنبه ها که پژوهشگران علوم قرآنی بدان پرداخته اند، بحث درباره اعراب واژه ها و عبارت های قرآنی است که در پاره ای از این موارد، بین علما اختلاف دیدگاه وجود دارد که از آن ها با عنوان «مشکل اع...

هر علمی دارای اصول و زیر ساخت های شناخته شده ای است که اندیشمندان بر پایه ی آن به پژوهش و تدوین یافته هایشان می پردازند. در زبان و ادبیات عربی صرف و نحو پایه و اساس دیگر علوم به حساب می آید ؛ به زبانی دیگر هر علمی که گفتار و نوشتار در آن به کار رود، قطعاً برگرفته از نحو و صرف است.برای پیدایش علم نحو تاریخ دقیقی در دست نیست و آرای دانشمندان در این زمینه مختلف است ؛ امّا از زمان ابو الاسود دولی تا ...