ازنظر آیت‌الله جوادی آملی، انسان متوجه کمال و جمیل مطلق است. این حالت بنی‌نوع انسان است که خدای تبارک و تعالی جبلی انسان را بر آن مفطور کرد. فطرت انسانی بر کمالات نورانی مخمور است که باارزش‌ترین سرمایه وجودی اوست و هیچ مخلوقی از آن بهره ندارد؛ ازاین‌رو، انسان همچون چشمه‌ای جوشان است که می‌تواند جوی‌هایی را سیراب کند. خدای سبحان براساس ارزش وجودی انسان به او امر فرمود که قعود و قیام خویش را متوج...

انسان معاصر ‘ در عصر توسعه مدرنیته ‘ میان میراث انباشته با معانی قدسی و رهیافت دنیوی عصر جدید ‘ قرار گرفته و به میزان پیشرفت در زمینه غلبه بر طبیعت و تسخیر آفاق ‘ دچار سقوط معنویت گردیده است و با قرار گرفتن در یک وضعیت بینابین ‘ نیازمند پاسخگویی دین به مسایل وجودی انسان شامل : شکاکیت ‘ تناهی ‘ بیگانگی ‘ ابهام و معنای زندگی است . عرفان ‘ جریان روحانی عظیمی است که از میان همه ادیان می گذرد و در و...

نسبت پدیدارشناسی کربن و سنت پدیدارشناسی و سهم کربن در تکوین جنبش پدیدارشناسی غالباً امری مفروغ‌عنه پنداشته شده است؛ و جای خالی پژوهش‌هایی دامنه‌دار و جدی در این زمینه احساس می‌شود. این در حالیست که روش نشدن چنین نسبتی می‌تواند ارزیابی‌ها درباره ارزش روش شناسانه پژوهش‌های کربن در مطالعات ایرانی ـ اسلامی را روشن‌تر سازد. ما در این گفتار تلاش کرده‌ایم تا با تمرکز بر دو مسئله اساسی پدیدارشناسی هاید...

بر اساس نظریه بینامتنیت، هر متن ادبی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و باز خوانشی از آثار ادبی پیش از خود یا معاصر با خود است. نهج البلاغه از هنگام ظهور تاکنون ، همواره به عنوان یکی از منابع مهم و کلیدی ادبای عرب به شمار میرود. محمد بن ادریس شافعی از عالمان و فقیهان قرن دوم هجری و پیشوای مذهب شافعی است که بسیاری از مفاهیم حکمی و اخلاقی را به لباس نظم درآورده است. وی با توجه به عشق و ارادتش به علی (ع) ...

بررسی تطبیقی خرد در «شاهنامه» و «الأدب‌الصغیر ‌و الأدب‌الکبیر» حسین تک‌تبار فیروزجائی* علی شمس‌اللهی چکیده حکیمان ایران باستان به اندرزهای اخلاقی و مضامینی چون خوش‌اخلاقی، سیاست، زهد، دوستی و بخصوص خرد و‌خردورزی گرایش شدیدی داشتهاند. این اندرزها و مضامین از راه ترجمۀ متونِ پهلوی به عربی به ادبیات عرب راه‌یافت و استقبال مردمان عرب از فرهنگ ایران زمین را درپی‌داشت که اعتراف محققان و اندیشمندان عر...

برخی از مفسرین ایرانیِ نیچه، با تفسیری افراطی، اندیشۀ او را بدیل عرفان ایرانی تعبیر کرده‌اند. چنین تفسیری از بیخ و بن خطا و نافیِ مبانی هستی‌شناختی، ارزشی، و اخلاقیِ نیچه است. اندیشۀ نیچه نه از انگاره‌های عرفانی، بلکه از ارزش‌های حماسی آبستن است. برای فهم او باید از قهرمانان ایلیاد هومر و شاهنامۀ فردوسی چون آخیلس و رستم استمداد جست نه عرفایی چون شبلی و حلاج. علت این سوء فهم، ناتوانیِ مفسرین ایرانی ...

بسیاری از اندیشمندان اسلامی در آثار و نظرات خود، میان احکام اخلاقی و فقهی قرآن تمایز نهاده اند؛ در حالی که با بررسی ساختار، مبانی، قلمرو، هدف و موضوع گزاره‌های اخلاقی حوزه خانواده و تطبیق آنها با گزاره‌های فقهی قرآن می‌توان به نتایج همسانی بخصوص در مسأله الزام دست یافت. این پژوهش از طریق بررسی منشأ الزام در فقه و اخلاق و نمایاندن همسانی منشأ آنها، عدم تمایز الزام را در برخی گزاره‌های فقهی و اخل...

صحیفه سجّادیه یادگار ارزشمند امام سجّاد7، عظیم ترین ثروت ادبی عصر اموّی است .امام سجّاد7با تعابیر شگرف و اسلوب منحصر به فرد، ادبیّات دعا را به اوج رساند.حسن بلاغت و کمال فصاحت این اثر جاوید ،سخنوران بلیغ را عاجز کرده است ؛لذا از آن به اخت القرآن ،زبور آل محمّد9 و انجیل اهل بیت علیهم السّلام یاد نموده اند. این کتاب مجموعه ای از معارف ناب الهی است که در تکامل روح انسان و تعالی جامعه بشری تاثیر بسزایی د...

پس از حوادث مهمی که در تاریخ اسلام برای اهل بیت? رخ داد، خون تازه ای در کالبد امت اسلامی به جریان افتاد و پژواک آن در طول قرن ها طنین افکن شد. ادبیات از مهم-ترین حوزه هایی بود که از این حوادث به طور روشن متاثر شد، به گونه ای که بخش قابل ملاحظه ای از ادبیات متعهد کشورهای اسلامی به زبان های مختلف اعم از عربی، فارسی، ترکی و... به بیان این حوادث اختصاص یافت. این گونه دلسروده ها نه تنها مفاهیم اعتقا...

در این نوشتار مختصر کوشش بر آن است که وجود صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح در دیوان عارف بزرگ قرن ششم و هفتم هجری، ابن فارض حموی مصری، مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد . هنگامی که شاعر در ضمن کلام منظوم اش چیزی از قرآن یا حدیث، و یا مصراعی یا بیتی از شعر دیگری بیاورد و یا در آن به قصه ای معروف یا مثلی مشهور برای تقویت معنای مقصود، اشاره کند از صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح بهره برده است . و چ...