بر مبنای نظریۀ پویایی فرهنگی عصر آهن فلات ایران، پیدایش و گسترش سنت سفالگری خاکستری- سیاه رنگ در اواخر هزارۀ دوم ق. م نشانۀ مهاجرت مردمانی تازه وارد است که از فراسوی کوهستان قفقاز بزرگ آمده و با گذر از رود ارس در پیرامون دریاچۀ ارومیه و دیگر صفحات فلات ایران ساکن شده اند؛ بنابراین، در تأیید صحت و سقم نظریۀ پویایی فرهنگی در عصر آهن فلات ایران بسیار لازم می نماید که شواهد و قرائن باستان شناختی قر...

In the Bronze Age Archaeology of Northwestern Iran (plateau), the advent of various types of handmade gray-black ceramics shows the arrival of the so-called Kura-Araxian culture. The Urmia Ware, dating to the Late Bronze Age, on the other hand, represents the revival of the buff painted pottery tradition, following the decline of the Early Bronze Kura-Araxian culture. The present work attempted...

مسائل جدی زیست‎محیطی و گستردگی و پیچیدگی‎های امروزی روابط متقابل انسان و اقلیم در ابعاد متفاوت زمانی ـ مکانی، ضرورت مطالعه و تهیۀ نقشۀ پهنه‎های اقلیمی را که ابزار توسعۀ پایدار شمرده می‎شوند، روشن می‎کند. مناطق مختلف طبیعی و زیست‎محیطی دارای تیپ‎های اقلیمی متفاوتی هستند. در همین ارتباط بسیاری از نواحی کشورمان، به‎ویژه در منطقه‎ای که برای این پژوهش در نظر گرفته شده، تیپ‎های اقلیمی هنوز مشخص و مطا...

تخریب تالاب‌‌ها هشداری جدی بر ناپایداری توسعه است. به‌‌رغم ارزش‌‌های حفاظتی دریاچۀ ارومیه، عرصه‌‌های حیات محیط‌‌‌‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی آن سرزمین روندی قهقرایی دارد. توقف روند فزایندۀ مسائل در مقیاس‌‌های کلان مانند آبریز ارومیه، نیازمند سندی است که حاوی سیاست‌ها و راهبردهای بالادست باشد. بنابراین، اتخاذ رویکرد ارزیابی‌‌ راهبردی‌‌ محیط‌‌زیست در حوضۀ آبریز ارومیه ضروری به نظر می‌‌رسد. هدف این ...

دریاچۀ ارومیهبا وجود داشتن ویژگی‏های زیست‌محیطی منحصر‌به‌فرد، در نتیجۀ دخالت عوامل طبیعی و انسانی، در معرض خشک‌شدن قرار گرفته و به‌خلاف کارکردی که می‏توانست در تعدیل شرایط زیست‌محیطی منطقه داشته باشد، به تهدیدی برای امنیت انسانی و نقض حقوق اساسی آنها، از جمله حق حیات، حق سلامتی، حق برخورداری از محیط زیست پاک و... تبدیل شده است. با وجود مشکلات یادشده، آنچه بررسی آن ضروری است، پرداختن به این سؤال...

محدودیت موجودی قابل برداشت و اشتراک در حق بهره مندی از منابع آبی مشترک، زمینه ساز افزایش رقابت و بروز مناقشه بین ذی نفعان می شود. در چنین شرایطی، معمولاً آنان با ترجیح دادن منافع شخصی کوتاه مدت و بدون در نظر گرفتن پیامدهای جانبی رفتارشان، به بهره برداری بیش از اندازۀ بهینه روی می آورند که ضمن به بار آوردن خسارات محیط زیستی، در بلندمدت، موجب زیان خودشان نیز می شود. نظریۀ بازی ها، ابزار مناسبی برا...

با توجه به معضل خشک‌ شدن دریاچۀ ارومیه، راهکارهای متعددی جهت احیاء آن از سوی متخصصان امر پیشنهاد گردیده است، اما باید به این نکته توجه نمود که اجرای هر طرح و پروژه‌ای در داخل حوزه‌های آبخیز نیازمند مشارکت ذینفعان و بهره‌برداران داخل آن حوزه می‌باشد به‌ طوری که عدم توجه به بهره‌برداران، بسیاری از طرح‌های مدیریت و توسعة منابع‌طبیعی را با شکست مواجه ساخته است. به همین جهت در پژوهش حاضر میزان مقبول...

مسائل جدی زیست‎محیطی و گستردگی و پیچیدگی‎های امروزی روابط متقابل انسان و اقلیم در ابعاد متفاوت زمانی ـ مکانی، ضرورت مطالعه و تهیۀ نقشۀ پهنه‎های اقلیمی را که ابزار توسعۀ پایدار شمرده می‎شوند، روشن می‎کند. مناطق مختلف طبیعی و زیست‎محیطی دارای تیپ‎های اقلیمی متفاوتی هستند. در همین ارتباط بسیاری از نواحی کشورمان، به‎ویژه در منطقه‎ای که برای این پژوهش در نظر گرفته شده، تیپ‎های اقلیمی هنوز مشخص و مطا...

تبخیر و تعرق از مؤلفه‏های اصلی بیلان آب هر منطقه و از عوامل کلیدی برای برنامه‏ریزی صحیح و مناسب به منظور بهبود بازده آب مصرفی در اراضی فاریاب است. تصاویر ماهواره‏ای به دلیل پوشش مناطق وسیع، به منظور غلبه بر محدودیت‏های مکانی روش‏های نقطه‏ای، کاربرد بهتری برای مطالعات ناحیه‏ای نسبت به داده‏های ایستگاه‏های هواشناسی دارند. بنابراین، هدف از تحقیق حاضر برآورد تبخیر و تعرق واقعی حوضۀ آبریز دریاچۀ ارو...

دریاچۀ ارومیه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های فوق‌اشباعِ نمک در سطح جهانی و منطقه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است، اما حیات آن در طول چند دهۀ گذشته به‌دلیل عوامل بسیاری، مانند سدسازی، کاهش بارندگی، افزایش بی‌‌شمار چاه‌های کشاورزی اطراف دریاچه و همچنین عوامل عمدۀ دیگری به خطر افتاده است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف یافتن راه چاره برای جلوگیری از وقوع بحران سیاسی منطقه‌ای و حتی ملّی، بر آن...