در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصه ی جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن بر روی کشورهای خاورمیانه رفته رفته، قشر روشنفکر این جوامع در صدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها و شرایط اجتماعی مردم برآمدند که باعث شد نقد اجتماعی با مسائل سیاسی در هم آمیخته شود. در این میان شاعران و ادیبان برجسته ای ظهور کردند که با دستمایه قرار دادن این موضوعات، پیام های اصلاح ...

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمه) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...

بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمة) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...

استفاده از طنز به نیّت بازگویی دغدغه­های مردمی، روشی ایده­آل برای شاعرانی است که با حکومت­های استبدادی روبه­رو هستند. در ایران(دوران پهلوی دوّم) و عراق(دوران بعث) به دلیل فضای بسته سیاسی و اختناق حاکم، محمّدعلی افراشته و احمد مطر، با سودجستن از شگردهای متنوّع طنزسرایی، به تشریح کاستی­های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پرداخته­اند و شعر خود را بستری مناسب جهت تبیین دغدغه­های خُرد و کلان اف...

از آغاز جنگ تحمیلی یکی از موضوعات کانونی مورد توجه شاعران، داستان های دلاوری ها و ایثار رزمندگان جبهه ها بود، بسیاری از شاعران در اشعار خود به بیان ارادت خویش نسبت به شهدا وآرمان هایشان پرداختند. برخی دیگر نیز که خود از رزمندگان جبهه بودند از نزدیک با بسیاری از ابعاد نهفته آن آشنا بودند و لذا بسیاری از ویژگی های فرهنگ جبهه در اشعارشان نمود یافت. پس از جنگ تحمیلی بسیاری از شاعران به سرودن مراث...

لقد عنی الباحثون و النقاد بالهجاء کفن من فنون الأدب الرفیعه، غیر أنهم اهتموا بجوانبه اللغویه و تطوره الأدبیه کغرض شعری، دون الاهتمام بالتذوق الفنی و التلقی التصویری الذی یعبّر عن عاطفه الشاعر و انفعالاته و خلجات قلبه أکثر من الأغراض الشعریه الأخری، و یصوّر الحیاه الفردیه و الاجتماعیه تصویرا صادقا بلغه سهله قریبه من الفهم. ولکن هذا لا یعنی أنه لم یُهتم بالجوانب الأخری فی الهجاء، بل هناک بعض الکتب ا...

طنز، یکی از انواع ادبی و درحقیقت دست مایه ای برای شاعر یا نویسنده ی خوش ذوق و شوخ طبع و البتّه مسوول و دردآشنا است که با چاشنی خنده مفاسد، کاستی ها و ناراستی هایی را که بر رفتارها، روابط و مناسبات مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... بشر هر دوره حاکم است و به هر دلیلی با خطاب جدّی قابل بیان نیستند، بازگو کرده و با هدف اصلاح و خیرخواهی مورد انتقاد، سرزنش و نکوهش قرار می دهد. طنز امروز ریشه در ادبیّات ...

شعر فرّخی یزدی، شاعر آزادة مشروطه و ابراهیم طوقان، شاعر مبارز فلسطینی از گونه­های شعر پایداری به شمار می­رود که از لحاظ مضمون، به هم نزدیک، اما از نظر ساختار شعری، تا حدودی با هم متفاوت است و هر کدام از آن دو، به منظور بیان اندیشه­های سیاسی، اجتماعی خود، ابتکارهای شعری ویژه­ای به وجود آورده­اند. فرّخی برای بیان اندیشه­های ضدّ استعماری و استبدادستیزانه خویش، «غزل سیاسی» را پدید آورد؛ اما طوقان به م...

چکیده: طنز به عنوان یکی از گونه های ادبی از دیر باز در ادبیّات ایران و جهان مطرح بوده است؛ هنری که عدم تناسبات در عرصه های مختلف اجتماعی را که در ظاهر متناسب به نظر می رسند، نشان می دهد .در این پژوهش به بررسی موقعیت طنز در دهه ی نخست انقلاب اسلامی پرداخته شده است. به این منظور مضمون آثار طنز در چهار حوزه ی شعر، داستان ، نثر و مطبوعات در دهه ی نخست انقلاب اسلامی تحلیل شده اند. در این بخش طنز ...

چکیده یکی از وظایف رسانه های گروهی به خصوص رادیو و تلویزیون مهیا نمودن اوقات مفرح و دقایقی به دور از دغدغه های روزمره برای افراد جامعه است. اما تهیه و تولید برنامه های شاد که تنها نام طنز را بر خود دارند و جز لودگی، تمسخر و بیان الفاظ بی معنا چیزی در بر ندارند، نه تنها این نیاز مخاطبان را برآورده نمی سازد، بلکه می تواند آسیب هایی چون گسترش فرهنگ نامناسب در جامعه توهین به اقشار مختلف مردم و مس...