شهر مدینه به جهت جایگاه و اهمیتش، از دیرباز کانونی برای مورخان؛ از جمله محمد بن محمود، معروف به ابن نجار (متوفای 643ق.)، نگارندة کتاب «الدرة الثمینة فی أخبار المدینة» بوده است. ابن نجار این اثر را  در قرن هفتم هجری نگاشت که در نوع خود ممتاز و  توصیفی دقیق از شهر مدینه است. «الدرة الثمینة»، به شیوه‌ای ج...

حمزة بن حبیب ‏(80–156ق)، یکى‌ از قاریان‌ هفتگانه کوفی است که گفته‌شده اساسی‌ترین ویژگى قرائتش، فراگیری از طریق نقل ‏و اثر بدون هیچ‌گونه اجتهاد و اختیار بوده به‌گونه‌ای که به‌واسطه بررسی قرائت او، می‌توان به قرائت بزرگ‌ترین مشایخ و ممتازترین ‏‏اساتید ‏قرائت از صحابه دست یافت. مسئله نقل از طریق اثر بدون اجتهاد آن‌چنان در قرائت حمزه شاخص است که برخی از عالمان ‏این دانش راه دستیابی به قرائت صحابه ر...

امام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام رضا (ع) در تفسیر قرآن، برخلاف تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان طبرسی به سراغ ظاهر سخن مانند: لفظ، لغت، بلاغت، صرف، نحو و ... نرفت...

در عصر جدید پژوهش‌های تطبیقی بین مذهبی عمدتا در حوزه شیعی با هدف بررسی دیدگاه‌های فریقین و نقد و ارزیابی آنها در حال انجام است. در همین راستا این نوشتار به بررسی آیه بیست و ششم سوره نور که دیدگاه‌های مفسران فریقین و همچنین روایات تفسیری اهل بیت، صحابه و تابعان دربارۀ آن متفاوت بوده پرداخته است. بدین صورت که نظرات مفسران صحابه و تابعین از یک سو و روایات اهل بیت از دیگر سو گزارش شده سپس با تطبیق ...

موضوع این مقاله بررسی دو نظریه استناد اختلاف قرائات به اجتهاد قاریان یا سنت نبوی است. بر این اساس، نخست با بیان اجمالی کیفیت اختلاف قرائات، مساله استناد قرائات به اجتهاد یا سنت، به عنوان محل اختلاف تبیین شده، آنگاه دلائل هر دو دیدگاه بررسی و نقد شده و ثابت گردیده است که عالمان قرائت، قرائت غیر مستند به سنت را معتبر نمی‌دانند و مدعیان استناد قرائات به اجتهاد، میان اجتهاد در قرائت و اختیار قرائت ...

شناخت صحیح فرقههای اسلامی از یکدیگر موجب نزدیکی و انسجام گروههای مختلف فکری مسلمانان در جامعه اسلامی است. نگارنده در این نوشتار در صدد شناساندن یکی از گروههای فکری به نام سلفیه است.گرچه سلفیه با این عنوان، پدیدهای نوظهور است اما ریشههای فکری آن، به اهل حدیث و ابن تیمیه و پیروان او برمیگردد.یکی از مسائل مورد اختلاف میان متفکران، تعریف «سلفیه» و مصادیق «سلف صالح» به ویژه «سلف صحابه» پیا...

اصحابه پیامبر نقش مهمی را در دوران نبوت پیامبر«ص» ایفا می کردند . به طور طبیعی صحابه از پایگاه اجتماعی - اقتصادی متفاوتی برخوردار بودند. انصار از قبیلۀ اوس و خزرج بودند که در خارج از یثرب با اسلام آشنا شدند و تعدادی از صحابه آنان به اسلام گرویده و با پیامبر«ص» بیعت کردند. بیعت کنندگان عقبه هرکدام به طایفه ای تعلق داشته و دارای جایگاه اجتماعی – اقتصادی ویژه بودند. در این پژوهش با استفاده از ر...

نوشتار حاضر، به بررسی بخشی از دیدگاه های ناصرالدین قفاری، یکی از عالمان اهل سنت با گرایش های وهابی گری می پردازد. و نقدهای وی در اعتقادات شیعه امامیه در زمینه امام و ویژگی های او و مبانی و اصول حاکم بر امامت را ارزیابی می کند. نویسنده در پنج فصل ابعاد مختلف امامت را از منظر شیعه امامیه اثبات کرده و شبهه های قفاری در این زمینه را پاسخ می گوید. فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص دارد. در فصل دوم ابتدا...

چکیده این پژوهش به نقد و بررسی مرجعیت اهل کتاب در بین صحابه پرداخته است. وجود پژوهش های بسیار در حیطه ی منقولات اهل کتاب و در عین حال نبود مجموعه ای جمع آوری شده در زمینه محتوای سوالات پرسیده شده از اهل کتاب، انگیزه ی انجام این پژوهش را فراهم آورد.

 بقیع، قبرستانی مشهور در شهر مدینه است که بر پایه روایات، دارای فضیلت و جایگاه ممتاز معنوی است و پیامبر خدا9 از سوی خداوند، مأمور شده بود پس از هجرت به مدینه، آنجا را به عنوان محل دفن مسلمانان برگزینند و برای دعا و استغفار اموات، به آنجا بروند. در این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی نگارش یافته، ابتدا دلایل فضیلت و جایگاه ممتاز بقیع بررسی شده و در ادامه، به سیره پیامبر اسلام9 و اهل بیت اط...