یکی از مهم ترین آیات قرآن مجید آیه شریفه تطهیر می باشد که از دیرباز از سوی علمای علم کلام و مفسّرین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و هرکس از زاویه دید خود به آن نگریسته و پیرامون آن مطالبی را بیان کرده است. نگارنده در این مقاله به بررسی دلالت آیه تطهیر و شناسایی مصادیق واژه «اهل بیت» در آن پرداخته است. هرچند بسیاری از مفسّران و محدّثان اهل سنّت در ذیل آیه شریفه روایاتی نقل کرده اند که مؤیّد انحصار ...

در این نوشتار دیدگاه‌های کلامی دو مفسر مطرح شیعی، علامه سید محمدحسین طباطبایی و سید محمدحسین فضل‌الله مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته است. نویسنده در چهار محور دیدگاه دو مفسر را مقایسه و ارزیابی کرده است: 1- عصمت انبیا 2- شفاعت 3- جبر و اختیار 4- معجزه. در هر یک از محورهای یاد شده نخست دیدگاه هر یک از دو مفسر مطرح و گزارش شده است، سپس تفاوت‌ها و همانندی‌های آن بیان گردیده، آن‌گاه ادله و مؤیدهایی ...

در قرآن کریم از راههای متعددی برای هدایت بشر استفاده شده که داستانهای قرآنی یکی از آن روشهاست. می توان گفت حجم قصص در قرآن بیش از1500 آیه یعنی تقریباً یک چهارم کل آیات قرآن است که با مباحث اعتقادی قرآن به خصوص بحث آخرت (که حدوداً 1500 آیه مربوط به معاد وجود دارد) برابری می کند. این مطلب بیانگر اهمیت موضوع قصص در قرآن کریم است. در میان قصص قرآن، داستانهای انبیاء از جلوه ای ویژه برخوردار است. هدف ...

این مقاله بحث نافرمانی آدم (ع) در بهشت و وسوسه او به‌وسیله شیطان که طبعاً با عصمت و پیامبری او ناسازگار است را بررسی می کند. برای رفع این تعارض، از سوی متکلمین و مفسرین توجیهاتی آورده شده، مانند: فعل آدم (ع) ترک اولی بوده است، بهشت مذکور، مکان تکلیف نبوده است، نهی ارشادی بوده است نه مولوی، نهی تکوینی و یا آزمایشی بوده است، نه تشریعی. نویسنده، پس از ارائه نظرات همراه با توجیهات و ادله آنها، به بر...

واژگاه کلیدی: عصمت، تنزیه، آیات متشابه، پیامبر اسلام (ص). پیشینه عصمت پیامبر اکرم (ص) از گناه و تمامی امور نفرت زا همچون سهو و خطا به نخستین سال های ظهور اسلام باز می گردد. قرآن کریم، اهل بیت عصمت (ع)، صحابه و تابعین پیامبر نخستین مدافعان عصمت به شمار می روند که در کنار دلایل محکم عقلی، تفسیرگر آیات متشابهی است که به دلیل برخی واژگان یا اسلوب های کلامی دچار ابهام گردیده و مورد سوء برداشت قرار ...

مسأله علم امام یک خصوصیت لازمی است که امام باید آن را داشته باشد تا در مسیر هدایت انسان ها، دچار اشکال نشود، مراجعه به تاریخ اسلام و آیات و روایات نشان می دهد که پیامبران و امامان در پاسخ به هر سوالی، بهترین و کامل ترین جواب را داده و هرگز از پاسخ دادن به هیچ سوالی عاجز نبوده اند، در مورد حقیقت علم امام، علوم ائمه تنها منحصر به آن چه از پیامبر اکرم(ص)، بی واسطه یا با واسطه شنیده بودند، نبوده، ب...

عصمت انبیا (علیهم السلام) یکی از مباحث جدی و با سابقه در حوز? مباحث اعتقادی کلامی است که تقریباً هم? فرق اسلامی اصل وجوب آن را پذیرفته اند و تنها درجزئیاتی چون محدوده و زمان آغاز آن اختلافاتی وجود دارد. اولین جایی که این اختلافات خود را نشان می دهد، تفسیر آیاتی است که ظاهر آنها با مسئل? عصمت ناسازگاری دارد. در این تحقیق سعی بر این است که معنای این گونه آیات با توجه به روایات فریقین پیرامون آنها،...

این مقاله به بررسی ترجمه های فارسی آیه «حَتَّی إِذَا اسْتَیْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّیَ مَنْ نَشاءُ» (یوسف،110) می پردازد. بیش از 40 ترجمه فارسی و تفسیر مورد بررسی قرار گرفته و چهار دسته ترجمه از آنها به دست آمده است. سپس با استفاده از قراین، شواهد و دلایل کلامی، روایی و اختلاف قراءات، ضعف ترجمه دسته سوم مبنی بر «گمان انبیاء بر اینکه خداوند خلف وعده خواهد کرد» تبیین شده است. همچنین در بر...

جهان اسلام از دیرباز دارای مذاهب فکری و اعتقادی با گرایش‌های خاص ازجمله شیعه، معتزله و اشاعره بود. این مذاهب در برخی از مسائل و اعتقادها همچون «امامت و رهبری» دارای اختلاف‌های ریشه‌دار و عمیقی بودند. افرادی با توجه به مبانی فکری و عقیدتی خویش، امامت و به تبع آن، عصمت و اعلم بودن را در غیر پیامبر(ص) نمی‌پذیرند و با توجه به شبهه‌هایی همچون نبودن نصی بر امامت ائمه‌(ع)، خطاکار...