عنصر مادی جرایم، بیشتر از طریق فعل انجام می پذیرد و موضوع امکان ارتکاب جرم از طریق ترک فعل از مسائل مورد مناقشه میان فقها و حقوق‏دانان بوده است و نکته اصلی مورد مناقشه عدم انشای امر وجودی (فعل) از امر عدمی (ترک فعل) و آسان نبودن اثبات رابطه سببیت میان نتیجه مجرمانه و ترک فعل در این موارد است؛ این نوشته با بررسی نظرات مختلف در پی­یافتن نظر مختار در خصوص احکام وضعی و تکلیفی تارک فعل توسط فقها و ت...

حرکت یکی از مفاهیم بنیادی در نظامِ شناختی بشر است. این مفهوم می‌تواند به گونه‌های مختلف در زبان‌ها بازنمایی شود. همین تفاوت در قالب‌بندی سازه‌های مفهومیِ حرکت، بنیاد نظریۀ الگو‌های واژگانی‌‌دهد. این نظریه می‌تواند خانواده‌های زبانی را برپایۀ چگونگی ادغام سازه‌های رویی رده‌بندی‌هایی نیز در این روی‌چشم می‌خورد. پژوهش حاضر می‌‌از طرح این نارسایی‌ها، با توجه به زبان فارسی، راه‌حل‌‌هایی ارائه دهد. نتی...

فعل آینده در زبان‌های ایرانی از دورۀ باستان تاکنون با تحولاتی همراه بوده‌است. در فارسی باستان ساخت خاصی به نام آینده وجود نداشت و غالباً از وجه التزامی برای اشاره به آینده استفاده می‌شد. در اوستایی، علاوه‌بر وجه التزامی، فعل مستقل آینده نیز وجود داشت که از این ساخت تنها وجه اخباری و صفت فاعلی موجود است. در گروه غربی زبان‌های ایرانی میانه، خلأ کاربرد فعل آینده با وجه مضارع التزامی و مضارع اخباری ...

تعهد به فعل ثالث بعنوان یک تاسیس سودمند حقوقی مبنای بسیاری از قراردادهای مدنی تجاری همچون ضمانت اعیان، ضمانت حسن انجام کار، تضمین قراردادهای پیمانکاری، بیمه و امثال آن است و تعهد به فعل ثالث قابل تقسیم به رابطه قرارداد بین طرفین آن در صورت عدم تنفیذ ثالث و روابط طرفین و شخص ثالث در صورت تنفیذ ثالث است. از آنجا که این تاسیس حقوقی هیچ تعهدی برای شخص ثالث قبل از تنفیذ ایجاد نمی نماید، بر خلاف ظاهر...

شهمیرزاد یکی از شهرهای  استان سمنان است. گویش مردمان این شهر با زبان فارسی قدیم و گویش مازندرانی آمیخته­است. بعضی فعل‌ها در گویش شهمیرزادی بازماندۀ شکل کهن افعال در زبان فارسی دری، فارسی میانه و ایرانی باستان است. امروزه کاربرد بسیاری از افعال با آنچه در ادوار آغازین به کار می‌‌رفته، تفاوت‌های زیادی یافته است؛ اما هنوز بازماندۀ افعال کهن را در بعضی گویش‌ها می‌توان یافت؛ از جمله  شباهت‌های زیادی...

این تحقیق، پژوهشی معنی‌شناختی ـ تاریخی است که دو فعل سادۀ «ایستادن» و «نشستن» را در تاریخ بلعمی ازنظر معنایی بررسی کرده است. برای دستیابی به نتیجه‌ای جامع‌تر و کامل‌تر، نتایج این بررسی با معانی مختلف این دو فعل در متون فارسی میانه و شواهدی از فارسی معاصر مقایسه شده است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که از دو مؤلفۀ اصلی فعل «ایستادن» یعنی «+سرپابودن» و «+سکون» ـ که برآمده از مفهوم ریشۀ ایرانی باستان ا...

کتب دستور زبان فارسی انشعابات ساختمانی و زمانی فعل را براساس گروه فعل معرّفی کرده اند چنان که گاهی تجزی? واژه های آن، قابلیّت توجیه معنایی یا دستوری نداشته، گروه ها به صورت واحدهای تجزیه ناپذیر تلقّی شده اند. این امر علاوه برآن که آموزش فعل را به شکلی سنگین و حفظی درآورده در مواجهه با کاربردهای قدیمی یا نیازهای جدید نیز دارای وضوح کافی نیست. تجزیه و توجیه گروه فعل، ضمن مشخّص کردن ساختمان و زمان های...

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده اند. عبارت فعلی گونه ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

از آنجایی که افعال یکی از مهم‌ترین بخش‌های زبان هستند به­طوری­که اکثر اعمال، فعالیت‌ها و حالت‌ها از طریق فعل در جمله مشخص می‌گردد، این پروژه بر آن است که ساختار فعل «گرفتن» را در سه مفهوم «دریافت کردن»، «خریدن» و «درک کردن»، در یک شبکه معنایی قالب‌بنیاد مورد بررسی قرار دهد و روابط میان آنها را اثبات نماید. برای به دست آوردن کلیه معانی فعل «گرفتن» از فرهنگ بزرگ سخن و مفاهیم اصلی این فعل از مقاله...

وجود فعل مرکّب و تعیین ملاک هایی روشن برای تشخیص این نوع فعل از گروه های فعلی و افعال ساده یکی از جنجال برانگیزترین مباحث دستور؛ بخصوص در سال های اخیر بوده است. نویسنده ضمن اشاره و پاسخ گویی به برخی از شبهات موجود در ماهیت آن، کوشیده است دایره افعال مرکب فارسی را از آنچه معتقدان عدم گسترش پذیری فعل مرکب بدان قایلند،وسیع تر گرداند و با تحلیل ساختار این نوع فعل از دیدگاه معنا وصرف، به شناسایی هر چ...