هنر و جامعه در طول تاریخ پیوسته بر یکدیگر تأثیر متقابل داشته اند. آثار ادبی به ویژه رمان، ریشه در اجتماع زمان خود دارند و بیان گر مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی جامعه خود هستند. جنبه واقع گرایانة رمان سبب شده تا این نوع ادبی همچون آیینه ای واقعیت های اجتماعی زمان خود را بازتاب دهد. هدف جامعه شناسی ادبیات، بیان پیوندهای جامعه و ادبیات و نیز آشکارسازی چگونگیِ بازتاب واقعیت های اجتماعی در آث...

لوکاچ فیلسوف، نظریه‌پرداز و منتقد ادبی برجسته دوران معاصر در آثار خود به تفصیل به صورت‌های گوناگون ادبی پرداخته و ویژگی‌ها و ساز و کارهای آن‌ها را بیان نموده است؛ به همین جهت لوکاچ را می‌توان فیلسوف و نظریه‌پرداز صورت‌های ادبی دانست. حماسه و رمان دو صورت ادبی مورد مطالعه وی است که در آثار خود از آن‌ها بحث نموده و ویژگی‌ها و بنیان‌های شکل‌گیری آن‌ها را بیان کرده است. یکی از مفا...

لوکاچ فیلسوف، نظریه‌پرداز و منتقد ادبی برجسته دوران معاصر در آثار خود به تفصیل به صورت‌های گوناگون ادبی پرداخته و ویژگی‌ها و ساز و کارهای آن‌ها را بیان نموده است؛ به همین جهت لوکاچ را می‌توان فیلسوف و نظریه‌پرداز صورت‌های ادبی دانست. حماسه و رمان دو صورت ادبی مورد مطالعه وی است که در آثار خود از آن‌ها بحث نموده و ویژگی‌ها و بنیان‌های شکل‌گیری آن‌ها را بیان کرده است. یکی از مفا...

جورج لوکاچ منتقد و نظریه پرداز بزرگ نقد مارکسیستی با تاکید بر فرم و شکل اثر ادبی در مقابل محتوای آن، مارکسیسم عامیانه را که بیش از هر چیز به محتوای اثر توجه می کرد، مورد انتقاد قرار داد و از سوی دیگر با تاکید بر بر اینکه هنر باید از زندگی برخاسته و محتوای انسانی داشته باشد، فرمالیسم را رد کرد. از جملات کلیدی اوست که: «هنر از زندگی بر می خیزد و خلاقانه آن را باز می کند.» دخالت ذهن خلاق نویسنده د...

اثر فلسفی شیلر "در باب تربیت زیبایی‌شناختی انسان در رشته‌ای از نامه‌ها" انسان‌شناختی به شخصیت انسان و جامعه می‌پردازد و سه نوع شخصیت را مورد مداقه قرار میدهد: بربر، متوحش و شخصیت سوم، شخصیت‌های غیر اخلاقی و شخصیت ایده‌آل اخلاقی. لوکاچ و پژوهش‌های معاصر شخصیت‌های نمایشی شیلر را در ارتباط با نامه‌های تربیت زیبایی‌شناختی – بی‌آنکه به تحلیل انسان‌شناختی این نامه‌ها بپردازند- تجلی کمشکش درونی میان ف...

دوران روشنگری از حیث مسائل سیاسی دوران پرتنشی است. در عرصۀ نظر شاهد تحولات بنیادین و در تعامل با آن در عرصه‌های اجتماعی با موضع‌گیری‌های سیاسی رادیکال و محافطه‌کار مواجه هستیم.  اخیراً تحقیقات، روشنگری و متفکرانش را ازحیث سیاسی از این دو منظر مورد بررسی قرار می‌دهد، نگرشی که از تفکرات مارگارت سی. جیکوب آغاز و با نوشته‌های جاناتان ایزرایل در مرکز توجه قرار می‌گیرد. شیلر در  اثری که پس از انقلاب ف...

جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یکی از زیرشاخه­های جامعه­شناسی هنر به بررسی رابطه ی جامعه و ادبیات می پردازد و جوهر اجتماعی آثار ادبی را مورد مطالعه قرار می­دهد. این علم در سده­های اخیر توجه بسیاری از جامعه­شناسان و منتقدان را به خود معطوف کرد و آن ها را برای نظریه پردازی درباره ی آن ترغیب نمود. جورج لوکاچ منتقد مجارستانی از جمله نظریه پردازانی است که با ارائه ی نظریه ای نقدی جهت نقد رمان، سهم بسزا...

چکیده جامعه‏شناسی ادبیات، یکی از شیوه‏های نقد ادبی است که گئورگ لوکاچ و لوسین گلدمن از برجسته‏ترین نظریه‏پردازان آن هستند. این نظریه در ایران، توسط آثار جمشید مصباحی‏پور و سپس ترجمه‏های محمدجعفر پوینده رواج پیدا کرد. ردپای آرا و نظریات لوکاچ و گلدمن را می‏توان در ادبیات داستانی ایران در ده? بیست، یعنی زمان رواج اندیشه‏های چپ‏گرایانه در کشور و به ویژه در آثار صادق هدایت، جلال آل احمد، بزرگ علو...

مقصود اصلی این پژوهش برقرار کردن پیوند میان سوژه و حقیقت در هستی اجتماعی است. به عبارتی دیگر ما با پیش فرض گرفتن وجه سوبژکتیو کنش گر اجتماعی در صدد ایجاد پیوند میان این جنبه از کنش گر با نظام حقیقتی است که در هستی اجتماعی می بایست تحقق یابد. تحقیق زیر ماحصل پرداخت به چنین پیوندی در اندیشه سیاسی گئورگ لوکاچ است. لوکاچ در جوانی کاملا تحت تأثیر سنت کانت و نوکانتی ها بود و شکاف کانتی میان جهان واقع...

در طول تاریخ، پیوسته هنر و جامعه بر یکدیگر تأثیر متقابل داشته اند. آثار ادبی به ویژه رمان، ریشه در اجتماع زمان خود دارند و بیانگر مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی جامعه ی خود هستند. جنبه ی واقع گرایانه ی رمان سبب شده تا این نوع ادبی، هم چون آیینه ای مسائل زمان خود را منعکس کند. هدف جامعه شناسی ادبیات، بیان پیوندهای جامعه و ادبیات و نیز آشکارسازی چگونگیِ بازتاب واقعیّت های اجتماعی در آثار ا...