در حوزه زبان شناسی و نظریه های ادبی، زبان فارسی و عربی معاصر سخت متأثر از ترجمه است. با مقایسه کتاب ها و مقالات فارسی و عربی در حوزه نقد ادبی در می یابیم که مترجمان عرب زبان به رغم ترجمه های متعدد برای هر اصطلاح، عملکرد مقبول تری دارند. شاید از دلایل این موفقیت قابلیّت اشتقاقی زبان عربی باشد. اصطلاح «intertextuality» در زبان عربی به «التّناصّ»، «تداخل النّصوص»، «التفاعل النّصی» و معادل های دیگری ترج...

نصر حامد ابوزید، متفکر جنجالی مصری، در رابطه با وحی و قرآن دیدگاه هایی متفاوت ابراز کرد که با واکنش های مختلفی روبه رو شد. وی می کوشید برای پدیده های دین اسلام تبیینی طبیعی و غیر متافیزیکی ارائه کند. در این راستا به بحث اعجاز قرآن نیز به صورتی متفاوت پرداخت تا آن را به اعتبار فرهنگی - ادبی ای مبدل کند که هر عرب زبانی آن را به عنوان متن محوریِ فرهنگی می پذیرد. در این صورت ادبیات قرآن و تحلیل سازو...

تون ادبی باف ت های اجتماعی را با قدرت و پیچیدگی ارائ ه می کنند. این متون تجارب اجتماعی را کامل تر به هم پیوند می دهند. همچنین، شیوه ی بازنمایی متون ادبی می تواند به فهم شای س ته تر و تاریخی تر منجر شود . علاوه بر ای ن ، متون ادبی می توانند دیدگا ه های متفاوت پایدار ایجاد نماین د . از این رو ی ، ادبیات داستانی انتخاب زیباشناخت ی اکثر محققان و منتقدان پسا استعماری است. از دیگرسوی ، تبلور شرق شناس...

در این جستار از توصیف آبتنی مارال در رمان کلیدر نوشتۀ محمود دولت‏آبادی خوانشی کهن‏الگویی ارایه کرده‏ایم. به دلیل همانندی این توصیف با آبتنی شیرین در مثنوی خسرو و شیرین نظامی، بر پایۀ تمایز میان کهن‏الگو و انگاره‏های کهن‏الگویی در نظریۀ یونگ، تکرار این انگاره‏ها یا بازنمایی‏ها را در متون قدیمی‏تر و کلاسیک فارسی ازجمله اوستا، شاهنامه، همای و همایون و.. و همچنین در فرهنگ و تاریخ باورهای ایرانی برر...

نقد ادبی به معنی مطالعه، تحلیل، تفسیر و ارزیابی متون ادبی در دو ساحت صورت و معنا است. این شاخه از مطالعات ادبی در ایران پیش از عصر صفویه در اغلب موارد به صورت شفاهی و یا مختصر اشاره ای در کتب بلاغی یافت می شد؛ بنابراین مباحث انتقادی قابل ملاحظه ای از آن اعصار به ما نرسیده است. گسترش نقد بیشتر در عصر صفویه و سبک موسوم به سبک هندی نمود دارد. از این رو توجه به آثار این دوره ادبی و کشف نوع نقد و نگ...

" بررسی رابطه خلاقیت و کیفیت ترجمه در متون ادبی و متون مطبوعاتی" مترجم در مواجهه با متن مبداء به طور کلی در دو مرحله مشخص با عنصر خلاقیت درگیر می شود. اولین مرحله هنگام خواندن متن مبدا و دومین مرحله در حین نوشتن ترجمه . در مرحله نوشتن ترجمه هم از جهت قیود زبانی و بافت های زبان (ساختارهای زبان) که جلوه ی ظهور خلاقیت اند و هم به جهت قیود فرا زبانی (افکار مترجم) تفکر خلاقانه ای را از سوی مترجم ...

در بحث هایی که درباره ی ترجمه و به ویژه مترجم مطرح می گردد، خلاقیت مترجم بیشتر یکی از ویژگی هایی است که شاید چندان به نظر نیاید، و اگر هم بحثی درباره ی آن پیش کشیده شود بیشتر در ارتباط باترجمه ی متون ادبی و توانمندی مترجمان این گونه متن ا خواهد بود. در نوشتار حاضر تلاش خواهد شد تا خلاقیت از دیدگاه گسترده تری بررسی گردد تا مشخص شود آیا خلاقیت فقط در مورد ترجمه ی متون ادبی مطرح است یا آنکه گونه ه...

آفرینش متن بدون ارتباط با میراث ادبی و متون قبل از آن صورت نمی گیرد. رُمان و داستان کوتاه معاصر فارسی ژانری (نوع ادبی) نسبتاً نوپاست. ارتباط این ژانر نوپدید با میراث فرهنگی پُردیرینه ایران موضوعی درخور تأمّل است. در نقد ادبی به منظور بررسی ارتباط بین متون، رویکردی نو به نام بینامتنیّت مطرح است. این پژوهش بر پایه دیدگاه یکی از مؤثّرترین نظریّه پردازان حوزه بینامتنیّت یعنی ژِرار ژنِت، منتقد فرانسوی، شکل گر...

همراه با جست‌وجوی درک عمیق متون ادبی و فهم اهدافی که پدیدآورندگان آن‌ها دنبال کرده‌اند، بررسی متون ادبی با هدف افزایش شناخت عوامل مؤثر در شکل‌گیری آن (از جمله، عوامل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، بین‌شخصی و عوامل درونی یا روان‌شناختی)، به‌طور روزافزونی مورد توجه قرار گرفته است که مبین ارزش فزاینده‌ی آن‌هاست. بررسی روان‌پویشی آثار ادبی، مورد رغبت بسیاری از محققان است. اما در ادبیات فارسی، شای...

ترجمه متون ادبی در دنیای امروز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فرهنگ های مختلف با استفاده از متون ادبی ملل و فرهنگ های دیگر سعی در غنی کردن فرهنگ و ادبیات کشور خود دارند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ایران، ترجمه متون ادبی اروپائی که با دوران مشروطه ایرانی آغاز می شود موجب تغییرات اساسی در فرهنگ، شیوه زندگی و تفکر ایرانیان شده است. در این دوران نه تنها در امورات سیاسی و فکری کشور تغی...