در زبان‌شناسی امروز سه دیدگاهِ بارز وجود دارد که هر یک از زاویه‌ای خاص به مقولة زبان و پدیده‌های مرتبط با آن می‌نگرند. این سه نگرش عبارتند از: زبان‌شناسی صورت‌گرا،  زبان‌شناسی نقش‌گرا و زبان‌شناسی شناختی. زبان‌شناسی صورت‌گرا، زبان را همچون نظامی ساختْ بنیان و ریاضی‌گونه می‌پندارد؛ زبان‌شناسی نقش‌گرا زبان را نظامی برای ارتباط و زبان‌شناسی شناختی آن را نظامی شناختی می‌داند. بنیان‌گذاران این سه نگرش...

مسائل حساب تغییرات دسته ی مهمی از مسائل کنترل بهینه را تشکیل می موارد، بدست آوردن جواب آنها به کمک روشهای تحلیلی و همچنین به کمک روشهای مستقیم امکان باشد. ممکن است در مواردی که جوابی هم بدست می آید، دقت لازم را ارائه ندهد. هدف این پژوهش، مطالعه ی روشی برای بدست آوردن تقریبی از اکسترمم مسائل حساب تغییرات است. برای بدست آوردن اکسترمم مسائل حساب تغییراتی گوناگون، دو روش شبه طیفی ارائه می شود. ...

از سال 1362، طی دستورالعمل سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، شرط تملیک مجانی تا نصف اموال زوج به زوجه، در نکاح‌نامه‌های رسمی گنجانده شد و قریب به اتفاق زوج‌ها آن را امضاء و قبول می‌کنند. لیکن از ابتدا در خصوص این نهاد عاریتی که با قالب فقهی وارد نظام حقوق ایران شد به دلایلی مانند مجهول بودن اظهار تردید شد و پاره‌ای آن را باطل اعلام کردند، بدون این‌که دلایل صحت و بطلان آن به خوبی واکاوی و اوصاف آن ...

پیچیدگی معادلات حاکم بر بازوهای ماهر رباتیکی سبب شده است روش‌های متنوعی برای کنترل آن‌ها ارائه شود. مشخصه‌های دینامیکی بازوها در طراحی این روش‌ها معلوم و معین در نظر گرفته می‌شوند. این در حالی است که مشخصه‌های یادشده در بیشتر موارد به دلایلی چون نواقص ساخت، استهلاک یا طبیعت خود موضوع (مثلاً اصطکاک) به‌طور دقیق در دست نیستند. از این رو در این نوشتار برآنیم تا ضمن ارائه‌ی یک مدل دینامیکی ساده برای...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی‌ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی‌ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می‌تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله‌ ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعم...

گویش اردکان فارس یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در بعضی از مناطق شهرستان سپیدان استان فارس از جمله مرکز آن؛ یعنی شهر اردکان رایج است. در این پژوهش سعی شده است با تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری‌شده از طریق پرسشنامه و مصاحبه با  گویشورانِ بالای 35 سال، به بررسی و توصیف موشکافانۀ دستگاه فعلی گویش اردکان فارس پرداخته شود و مباحث مصدر، ریشۀ فعل، افزونه‌های صرفی، زمان‌های مختلف، وجه، افعال سب...

لیبر برای دسته­بندی عناصر واژی هفت ذرۀ معنایی («ماده»، «پویا»، «وجرا» (وضع/ جایگاه رویدادی استنباطی)، «مکان»، «مقید»، «ساختمند» و «درجه‌پذیر») و یک اصل به نام اصل هم‌نمایگی ارائه کرده­است. در این نظریه هر عنصر واژی یک اسکلت معنایی (مرکب از یک/ چند مؤلفۀ معنایی و یک/ چند موضوع) و یک بدنۀ معنایی (مجموعۀ اطلاعات گویشور دربارۀ  آن عنصر واژی) دارد. اصل هم‌نمایگی موضوع­های عناصر را به هم گره­ می­زند ...

فرآیندهای «افزایش و کاهش معنایی» که نخستین بار از سوی صفوی (1379: 247) معرّفی شد، از جمله ابزارهای مناسب برای توجیه و تبیین بسیاری از پدیده‌های معنایی از جمله چگونگی شکل‌گیری معنی برخی ساخت‌ها و نحوة درک آنها از سوی شنونده است. عملکرد فعّال این دو فرایند در مکالمات روزمرة سخنگویان زبان باعث شده تا «افزایش و کاهش معنایی» به عنوان یکی از فرایندهای مهم معناشناختی و پدیده‌ای انکارناپذیر در مطالعة همز...

معادل یابی مفاهیم و مشخصه های زبانی خاص در ترجمه، یکی از عمومی ترین مشکلات ترجمه است، بخصوص وقتی که این «مفاهیم و مشخصه های خاص» بار معنایی دینی و اعتقادی داشته باشند. در ترجمة متون اسلامی (به زبان انگلیسی) یکی از زمینه هایی که این مشکلات خود را روشن تر نشان می دهند تفاوت تقسیم بندی اوقات شبانه روزی در زبان و فرهنگ انگلیسی و فرهنگ اسلامی در رابطه با نام نمازهای پنجگانه است. در مقالة حاضر پس از ...

معمای مجهول مطلق دارای دو صورت متمایز است. صورت نخست آن منشا یونانی دارد و نزد مسلمانان با تقریرهای تقویت شده مورد بحث قرار گرفته است. این صورت از معما اکتساب معرفت جدید از معلومات پیشین را ممتنع می داند. فخر رازی در انگار تصورت کسب شده،از همین صورت معما بهره می جوید. صورت دوم معما را اساساً دانشمندان مسلمان ارایه نموده اند و مساله تصدیق را به امتناع سوق می دهد. قطب رازی در شرح مطالع صورت دوم مع...