با آنکه حروف‌اضافه به طبقۀ بسته‌ای از واژه‌ها تعلق دارند، اما چندمعنا بودنِ آنها سبب می‌شود تا کارکردهای معنایی و دستوریِ آنها متنوع باشد. این پژوهش با رویکردی پیکره‌بنیاد به بررسیِ توصیفیِ کارکردهای دستوری و معناییِ حرف اضافۀ «از» در زبان فارسی پرداخته‌است. برای این منظور، «پیکرۀ گزاره‌های معنایی زبان فارسی» مورداستفاده قرار گرفته است. در این پیکره که حجمی بالغ بر سی هزار جمله دارد و روابط محمول-مو...

دو رویکرد عمده در حل یک دسته از تقریرهای پارادوکس دروغگو، یعنی دسته­ای که در آن از اسم اشاره استفاده می­شود، عبارت­اند از: انکار جملات خودارجاع و انکار قضیه‌بودن جملۀ دروغگو که حامل اولیه و حقیقی صدق است. اشکال عمدۀ رویکرد اول این است که توضیحی داده نشده است که چرا جملات خودارجاعی نداریم و معمولاً سعی دارند با وضع قراردادهایی جملات خودارجاع را خارج کنند. رویکرد دوم نیز با این اشکال اساسی مواجه ا...

افعال مرکب یکی از مطالب جالب حوزه ی نحو است که در زبان های مختلف از جمله زبان ترکی نظرات متنوعی را به خود اختصاص داده و توجه دستورنویسان سنتی و زبان شناسان نوین را به خود جلب کرده است. به خصوص، برخی مطالعات زبان شناسی پیرامون نوعی از افعال مرکب، تحت عنوان افعال مرکب ترکیبی، صورت گرفته اند که خود شامل دیدگاه های متنوعی می شوند. این تحقیق به مقوله ی افعال در گویش تبریزی از نقطه نظر نحوه ی تعیین س...

موضوع تحقیق حاضر بررسی عرف و نقش آن در قراردادهای خصوصی می باشد که ضمن بررسی مفهوم عرف و قلمرو آن بعنوان یکی از منابع حقوق، نقش عرف در قراردادهای خصوصی نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. برای ورود به این بحث و بررسی دقیق آن باید به سوالات زیر پاسخ داده شود. آیا عرف می تواند امری را که متعاقدین هنگام انعقاد قرار داد نسبت به آن بی توجه بوده اند بر آنها تحمیل کند؟ اگر چنین است حدود اینگونه تعهد...

جملات اخلاقی به دو صورت انشائی و اخباری بیان می شوند. در جملات انشائی رفتار، صفت یا غایتی اخلاقی مورد امر و نهی قرار می گیرد. در جملات اخباری همین امور موضوع قرار گرفته و با مفهومی ارزشی یا لزومی داوری می شوند. مفاهیمی از قبیل: خوب، بد، درست، نادرست، باید، نباید و وظیفه محمول گزاره های اخلاقی اند و با نام مفاهیم اخلاقی نام گذاری می شوند. از طرفی مفاهیم کمال و مطلوبیت در مفهوم ارزش اخلاقی ماخوذن...

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع*والی رضایی**مژگان نیسانیچکیدهاین جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهدنظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام های دستوری توجه ویژه ای داردنظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار استتوجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی...

با توجه تفسیرهایی که از دیدگاه اعتباریات علامه طباطبایی شده است هر خواننده ای با تفاسیر متعدد و برداشت های مبهم روبروست. لذا در این مقاله بر اساس مبانی فلسفی اصالت وجود، تشکیکی بودن مراتب وجود و علم حضوری به واقعیات علامه و برداشتی نو از واقع گرایی ایشان در صدد ایضاح نظریه اعتباریات هستیم. در بررسی های معرفت شناسی باید ملاحظه شود؛ دو قلمرو جدا از هم به نام واقعیات و ارزش ها وجود دارد که بر مبنا...

از آنجائی­که مطالعات چند دهه اخیر در­خصوص معنای محمول با نگاشت مستقیم ساخت رویدادی در نحو و معنا قادر به توجیه پدیده­های زبان­شناختی بسیاری گردیده است، در مقاله حاضر نیز به پیروی از دیدگاه­های تجزیه محمولی به بررسی ساخت­های سببی ساختواژی می­پردازیم و با بهره­گیری از آزمون قید تکرار «دوباره» نشان خواهیم داد که برخلاف برخی مطالعات پیشین که شکل­­گیری این­گونه محمول­ها را به حوزه واژگان محدود ساخته...

موضوع این جستار، بررسی نسبت مفاهیم اعتباری حقیقی(مفاهیم فلسفی ومنطقی) وواقع خارجی وذهنی آنها دروحدت وکثرت است. مسأله این است که آیا وحدت یا کثرت واقع خارجی وذهنی (منشاءانتزاع) مفاهیم فلسفی ومنطقی، مستلزم وحدت یا کثرت مفهوم است؟آیا وحدت یاکثرت مفهوم فلسفی ومنطقی ازوحدت وکثرت منشاءانتزاع آنها حکایت دارد؟ درپاسخ به پرسش های مزبور، فرضیه ها وگزاره هایی صورت بندی می شوند. روش انجام این تحقیق، تحلیلی...

هلیه بسیطه قضیه ای است که محمول آن »وجود» است. از مسائل مهمی که در مورد این قضایا مطرح می شود این است که آیا اساساً می توان چنین قضایایی را پذیرفت؟ این نوشتار درصدد ارزیابی نظر ملاصدرا و کانت در مورد هلیات بسیطه است که نخست به بررسی نظرات هر کدام از این فیلسوفان به طور مجزا و سپس به تشابهات و تناظرات نظرات آنها و در پایان به ارزیابی نظر آنها خواهد پرداخت و به این نتیجه می رسد که نظرات ملاصدرا در...