با تشکیل دولت صفویه و رسمی شدن مذهب تشیع و به دنبال آن، درخواست از علمای شیعه جهت نشر معارف شیعه، و از همه مهم تر تغییر نگرش نسبت به حدیث و رشد اخباری گری، بستر مناسبی در سده های دهم تا دوازدهم، به ویژه یازدهم جهت فعالیت های متن پژوهانه شکل گرفت. بیشترین فعّالیت های متن پژوهانه شیعه در این زمان صورت پذیرفته است. بیش از هشتاد درصد شروح کتب اربعه از جهت کمی و کیفی در این زمان نگاشته شد. الکافی بیش...

شکل گیری حکومت فراگیر شیعه مذهب صفوی در ایران، زمینه ساز تحول در مناسبات دین و دولت در تشیع گردید. روحانیان به عنوان بخش مهمی از نهاد مذهب در شرایط ویژه و تاریخی ای قرار گرفتند. پادشاهان صفوی نیز در برقراری رابطه با نهاد مذهب با چالش و دشواری روبرو بودند، چرا که آموزه های تشیع می توانست تردیدهای جدی در مشروعیت آنان ایجاد کند. نویسندگان این پژوهش تلاش می کنند تا با تکیه بر منابع، تعامل بین پادشا...

شیعیان خوجه اثناعشری، گروهی از مسلمانان شیعه دوازده امامی هستند که ریشه قومی و نژادی در هند دارند. قرنها پیش، گروهی از هندوهای متعلق به قوم لوهانا، از طبقه اشراف، توسط فردی شیعه اسماعیلی مذهب، به گواهی تاریخ، به نام پیر صدرالدین، از هندویسم به مذهب اسماعیلیه، تغییر کیش داده اند. لفظ "خوجه " را برآمده از واژه"خواجه" می دانند. بعد از مدتی، با ورود آقاخان به هند، زمام امور اسماعیلیان هند به دست وی...

در آستانه غیبت کبری، فقهای امامی در حوزة نیابت عام، سُکان‌دار هدایت جامعه شیعیان گردیدند. شیخ مفید در مقام رئیس مکتب بغداد و زعیم عام شیعه، در مواجهه با رخدادها و تنش‌های مذهبی ـ اجتماعی، با هدف طرح، تبیین و تبلیغ مذهب امامی، در عصری که هر مذهب فاقد توان علمی در دفاع از عقاید خویش، لاجرم به حاشیه تاریخ فرق رانده می‌شد و نیز حفظ حداکثری نیروی انسانی شیعه، هوش‌مندانه با سیره وفاق‌گرایانه، پای به ع...

         اختلافات مذهبی به عنوان یک عامل چالش­زا در منطقه­ی ژئوپولیتیکی خلیج فارس نمایان است. اختلافات سیاسی میان برخی کشورها در این منطقه باعث شده است تا، اختلافات مذهبی نیز مزید بر علت شود و روابط میان کشورهای این منطقه را تحت­الشعاع قرار دهد. 8 کشور در منطقه­ی خلیج فارس همگی مسلمان هستند و دین اسلام به عنوان دین رسمی آنها می­باشد، در همه­ی 8 کشور، پیروان مذهب شیعه حضور دارند. در سال­های اخیر...

جمعیت استان هرمزگان برپایه سرشماریهای سال 1365 برابر 760014 و سال 1375 برابر 1045085 نفر بوده است که نشان دهنده رشدی برابر 2/3% در فاصله دو سرشماری است چنین رشدی در میان استانهای کشور یکی از بالاترین میران های رشد جمعیت می باشد با هدف تعیین باروری در استان هرمزگان در سال 1375 نمونه ای به حجم 2000 خانوار شهری و روستایی به صورت نمونه گیری تصادفی دو مرحله ای گزینش گردید وزنان سنین 15 تا 49 ساله ای...

 نگاهى گذرا به نقدهاى محمّد حسین ذهبى مؤلّف «التفسیر و المفسّرون» بر مجمع البیان طبرسى است. نگارنده پس از شرح حال اجمالى از طبرسى و تفسیر مجمع البیان به نقدهاى محمد حسین ذهبى از این تفسیر مى‌پردازد و در آغاز بر این نکته تأکید مى‌ورزد که ذهبى بیش از آنکه به نقد تفسیر مجمع البیان بپردازد به مذهب مفسّر توجه نشان داده است، چنان تلقى از نقد ذهبى، نگارنده مقاله را به بررسى دیدگاه و مبانى فکرى ذهبى واداشت...

ابو عیسی وراق، از معتزلیان شیعه ‌شده‌ای است که نه‌تنها تغییر نگرش و گرایش او به مذهب حقه امامیه، مناقشه‌برانگیز بوده و حتی اتهام‌ها و اظهارنظرهای تند معتزلیان را در پی داشته، بلکه رویکردها و دیدگاه‌های کلامی او در راستای تبیین آموزه‌های شیعه نیز افزون بر جالب توجه بودن، توجه و حساسیت بسیاری از اندیشمندان شیعی را برانگیخته است. در این مقاله به بررسی برخی  دیدگاه‌ها و رویکردهای وراق و سهم و نقش ا...

اثبات و بررسی ادله‌ی برائت که یکی از بنیادی‌ترین اصل در نزد اصولیین شیعه است، اهمیت زیادی دارد. برخی از اصولیین در اثبات اصل برائت به آیاتی از قرآن استناد کرده‌اند. در این مقاله سعی شده است مهم‌ترین آیات اصل برائت مانند آیات 15 اسراء، 7 طلاق و 42 انفال را طرح نموده و نظرات اصولیین و مفسرین شیعه و اهل تسنن را در کتب اصولی و تفسیری، با یکدیگر تطبیق داده و شباهت‌ها و تفاوت‌ها را مشخص سازد. اصولیین...

منطق پژوهشیِ استقرایی اساس بسیاری از شیوه‌های تحلیل محتوا ویکی از روش‌های متداول در پژوهش‌های علمی است. در این روش محقق مفاهیمی را به صورت هدفمند انتخاب و در قالب عناوین معینی ساماندهی می‌کند، سپس با مراجعه به داده‌ها و یافته‌ها به جمع‌بندی‌ای می‌رسد و نوعی توصیف را ارائه می‌دهد. مقاله حاضر کوشیده است با توجه به منطق استقرا، ادبیات اجتهادی یا شیوه گفتمان علمی شیخ طوسی را از طریق بسامدگیری واژه‌ه...