مصر در زمان الحاکم بامرالله خلیفه اسماعیلی، وضعیت سیاسی و اجتماعی نابسامانی را تجربه کرد. دراین دوره الحاکم با صدور سلسله بی پایانی از احکام و فرمان های شگفت انگیز، اوضاع آشفته ای برای همه مردم بوجود آورد. این مسئله باعث ایجاد کانون های شورش علیه خلیفه در خارج و داخل مرزهای قلمرو فاطمی گردید و تا حدودی پایه های ارکان حکومتش را لرزاند. اما علی رغم ناپایداری اوضاع سیاسی و اجتماعی، دوره الحاکم یکی...

آستان قدس رضوی به عنوان یک قطب مذهبی مهم در مطالعات تاریخ ایران و تاریخ محلی خراسان جایگاه ویژه ای دارد. در ساختار تشکیلاتی این نهاد مذهبی، منصب تولیت بالاترین مقام به شمار می آید. در کنار این منصب، مناصب دیگری چون نایب التولیه، قائم مقام التولیه و ناظر آستانه وجود دارد که صاحبان این مناصب کارگزاران اصلی آستانه اند. بر اساس منابع و اسناد، منصب تولیت در ادوار قبل از دوران صفوی- از همان قرون اولی...

چکیده خلافت فاطمی اولین حکومت شیعی بود که مستقل از عباسیان در جهان اسلام شکل گرفت و خلفای فاطمی اولین حاکمانی بودند که عنوان خلیفه را پس از عباسیان بر خود نهادند. تشکیل این حکومت در مغرب بود و سپس با فتح مصر به آن جا انتقال یافت. در این زمان بین حاکمان اسلامی و جامعه ی مسلمانان علم از جایگاه والایی برخوردار بود. خلفای فاطمی نیز توجه زیادی به علم آموزی و تعلیم و تربیت نمودند. مراکز تعلیمی خاصی ...

سابقۀ فن جلدسازی در ایران طولانی بوده و به گذشته دور برمی‌گردد که با طی مراحل تجربی به مرتبۀ کمال و سرحد اعجاز رسیده است. در دوران اسلامی، حفظ و نگهداری آیات مقدس قرآن، جلدسازان و صحافان را به ساختن بهترین جلد‌ها واداشت که در زمان تیموریان به اوج کمال و شکوفایی رسید. تجلیدات تزیینی باقی‌مانده از این دوارن در ایران می‌تواند گواه صادقی بر مرتبۀ کمال این فن باشد. ایران در این دوره مهد هنر صحافی اس...

در دوره ایوبیان، به سبب انقراض دولت شیعی فاطمیان و اعمال سیاست سرکوب‌گرانه و ضدشیعی دولت ایوبی، بستر مناسب​تری برای بروز گرایش​های فرقه​ای مورخان اهل‌سنت در مصر و شام فراهم گردید که می​توانست مواضع واقعی آن‌ها را نسبت به شیعه و مظاهر آن نمایان سازد. رویکرد مورخان مزبور در برابر تشیع و انگاره​های آن، مسأله جستار حاضر است که در دو موضوع مصداق حقیقی شیعه در نظر آنان و چگونگی مواجهه​‌شان با بن​مایه...

تبرستان پس از حدود یک و نیم سده مقاومت در برابر عرب های مسلمان سرانجام در زمان منصور عباسی (158-137 ه.ق) گشوده شد و از آن پس توسط ولات عباسی اداره گردید. آگاهی ما از والیان این ولایت برگرفته از منابع تاریخی و شواهد سکه شناختی است. اما علیرغم وجود منابع مذکور تعیین زمان دقیق زمامداری هر یک از والیان به دلیل عدم همخوانی متون با شواهد سکه‌شناختی دشواری‌هایی را فرا روی پژوهشگران قرار داده است. هدف ...