چگونگی چینش آیات در کنار یکدیگر از دیرباز مورد توجّه دانشمندان اسلامی در اعصار مختلف ‏بوده است. دانشمندانِ نخستین از «نظم» و «مناسبت» میان آیات سخن می گفتند و دانشمندان سدة ‏حاضر از «سوره به منزلة یک کلیت واحد» و «وحدت موضوعی سوره ها». در این مقاله ضمن ‏مروری سریع بر این تلاش ها، به نظریات جدید در حوزة زبان شناسی در زمینة تحلیل متن اشاره ‏شده و ضمن بیان مبانیِ نظری آنها، سعی در یافتن الگویی برای ت...

این مقاله با هدف زمینه سازی برای توسعة علوم اجتماعی اسلامی به طور عام و تأسیس الگویی برای جامعه شناسی اسلامی به طور خاص، به بررسی مهم ترین مبانی روش شناختی نظریه سازی در جامعه شناسی اسلامی با تطبیق بر حوزة جامعه شناسی خانواده می پردازد. محورهای مورد تأکید مقاله عبارتند از: بهره گیری نظریۀ اسلامی در الگوی مورد نظر از روش های اجتهادی، عقلی و تجربی به گونه ای هماهنگ، پیروی این نظریه از هر دو نوع ص...

نظریة بازی های زبانی (the theory of language games)، محوری ترین بحث فلسفة متأخر لودویگ ویتگنشتاین (1889 - 1951)، فیلسوف اتریشی تبار انگلیسی، است. این نظریه در تقابل با نظریة تصویری زبان، که هستة فلسفة متقدم ویتگنشتاین است، بسط یافته است. براساس نظریة تصویری، زبان صرفاً یک کارکرد دارد: تصویرگری واقعیت. ما می توانیم با شناخت حقیقت زبان، حقیقت جهان را دریابیم. درواقع، نظریة اخیر اساساً نمایندة یک دی...

در این پژوهش، فرایند اشتقاق در زبان ترکی آذربایجانی بر بنیاد انگارۀ نظری کیپارسکی (1982) تحت عنوان « صرف و واج شناسی واژگانی»یا به اختصار «صرف واژگانی» مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. این نظریه از جمله رهیافتهای علم صرف است که در چارچوب دستور زایشی، به توصیف و تبیین نظام واژگانی و ارتباط آن با دیگر حوزه¬های زبان به ویژه واج شناسی می پردازد. در فصل اول، ضمن تبیین اهداف رساله و طرح موضوع، به...

در سالیان اخیر، کارشناسان حیطه ژانر اظهار داشته اند که نگارش مقاله تحقیقی برای دانشجویان دوره های کارشناسی و بالاتر کاری دشوار است ، و هنگامیکه لازم باشد این مقاله به یک زبان خارجی نوشته شود، کار بسیار دشوارتر خواهد بود. از سوی دیگر، تحقیقاتی که اخیرا" در زمینه آموزش زبان انجام شده اند نشان داده اند که آگاهی از ساختار ژانر، در استفاده صحیح از زبان انگلیسی در محیط دانشگاه، نقش مهمی را ایفا م کند...

در طی سال ها بعد از کارهای بزرگ سویلز در زمینه تحلیل متنی، تحقیق های گوناگونی در این زمینه صورت گرفته اند که بخش های متفاوت ژانر های مختلف از جمله ژانر علمی و تجاری را مورد تحلیل قرار داده اند. در میان این ژانرهای گوناگون مقالات تحقیقی بسیار مورد توجه بوده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند ولی بسیاری دیگر از ژانرها هنوز دست نخورده باقی مانده اند. پایان نامه های زبان شناسی کاربردی مخصوصا بخش چ...

هدف یک سامانه بازیابی اطلاعات موسیقی با دریافت یک نمونه، بازیابی آهنگ متناظر با نمونۀ پرس‌وجوی کاربر از یک دادگان خاص است. این نمونه می‌تواند یک قطعۀ چند ثانیه‌ای ضبط‌شده از هر منبع پخش‌کننده موسیقی مانند تلویزیون یا حتی یک محیط نوفه‌ای، مانند ورزشگاه باشد. در این مقاله، یک سامانه بازیابی اطلاعات موسیقی مبتنی بر نمونه با کاربرد تشخیص ژانر پیشنهاد شده ‌است، که هدف آن، نشان‌دادن اثر کاربرد تشخیص ...

مقاله حاضر، با تکیه بر مقوله حافظه جمعی و با الهام از ایده باختین درباره خصلت گفتگوگرایانه و چند صدایی گفتمان‌رمان وار، و همچنین با تأسی به ایده حقیقت پرسپکتیوی درباره واقعیت تاریخی بر ظرفیت ژانر رمان تاریخ‌گرا برای ارائه چشم اندازهای چندگانه از تاریخ تاکید دارد. چنین تاکید و تشریحی می‌تواند به تحلیلی از منطق داستانی رمان‌های تاریخ‌گرای فارسی - به لحاظ دوری یا نزدیکی به ظرفیت مذکور- پیوند یابد....

با گذار از رهیافت مدرن به رهیافت پست مدرن، ملزومات جدیدی در عرصه روش­شناسی پژوهش کیفی مطرح شده است. تثلیث به عنوان یکی از شیوه­های اعتباربخشی در تحقیقات کیفی محسوب می­شود؛ ولی مطابق جهان­بینی شالوده­شکنانه پست مدرن، تثلیث نقش چندانی در اعتباربخشی به یافته­های تحقیق ندارد، لذا، پژوهشگران پست مدرن، از روش کریستالیزه شدن به جای تثلیث برای افزایش اعتبار درونی یافته­های تحقیق استفاده می­کنند. اصل اس...

نظریة تصادفی، متن تصادفی داوود عمارتی مقدم در سال های اخیر انبوهی از مقالات نقدادبی در نشریه¬های پژوهشی کشور منتشر می شود که ساختاری دوـ پاره دارند؛ در بخش اول به معرفی یک نظریه می¬پردازند و در بخش دوم آن نظریه را بر یک متن ادبی اعمال می¬کنند. مثلاً در پاره¬ی نخست نظریه¬هایی چون فرمالیسم، ساختارگرایی، روایت¬شناسی، سخن¬کاوی انتقادی و... معرفی می¬شوند و در پاره¬ی دوم متنی اغلب بدون توجه به قابلیت¬...