ر این رساله به بررسی خواستگاه واقع گرایی اجتماعی، پیشگامان این شیوه، نقش منتقدین اجتماعی، اشاعه دهندگان واقع گرایی اجتماعی ، مکاتب ایرانی واقع گرا(که به واقع گرایی توجه داشتند)، شروع واقع گرایی اجتماعی و گسترش آن در ایران، نخستین کسانی که بر اساس چنین دیدگاهی آثارشان را خلق کردند و بومی سازی شدن این دیدگاه در ایران، پرداخته شد. این رساله، ریشه ی واقع گرایی اجتماعی در ایران را در ادبیات نوشتاری ...

با ورود مدرنیسم و نوگرایی به نقاشی ایران، نقاشی کمال الملک و شاگردانش به دست فراموشی و بی مهری سپرده شد و برای زمانۀ جدید، زبان و مضامین آن کهنه و ناکارآمد و سست و لق می نمود. از همین رو به تندی با پیروان مکتب کمال الملک برخورد شد. حالا پس از هفتاد سال از آغاز جریان نوگرایی در هنر ایران، افتتاح موزۀ «مکتب کمال الملک» در باغ نگارستان واقع در میدان بهارستان تهران، و انتشار کتابی با همین نام توسط ...

کلمه مدرن پیوسته در تقابل با دو مفهوم کهنه و سنت قرار می گیرد و زمان پیوسته مفهوم مدرن را تغییر می دهد. اصل مدرنیته به معنای همواره به پیش رفتن است و در عین حال معنای فرا خواندن و کنار گذاردن کهنه . اگر چه درگیری میان قدیمی ها و مدرن ها در طول تاریخ همیشه در جریان بوده با ظهور رنسانس در قرن چهاردهم میلادی حد فاصلی بنیادی میان عصر کهن و عصر مدرن کشیده شد. اساس تفکر مدرنیته بر پایه تفکرات و نظریا...

چکیده این رساله تصاویر صور فلکی و اجرام آسمانی، از قدیمی ترین بازمانده های تصویری موجود در ایران تا دوره قاجار را مورد بررسی قرار داده است. در فصل اول به تعریف علم نجوم و صور فلکی، تاریخچه آنان در ایران باستان و دوران اسلامی، همچنین احکام نجوم و باور تاثیر ستارگان که جزئی جدایی ناپذیر از مسائل نجومی در طول تاریخ محسوب می شدند پرداخته شده است. در مبحث علم نجوم ایران باستان، سنت ها و باورهای مذ...

تحولات سیاسی، فکری، جهت گیری ها و برنامه ریزی های فرهنگی نقشی مهم در نوگرایی و ایجاد جریان های مهم نقاشی نوگرای ایران در دوران پهلوی دارد. این مقاله بر اساس مباحث و تحلیل هایی که ارایه می دهد نشان خواهد داد که سه رویکرد چپ گرایانه، ملی گرایانه و اسلام گرایانه در کنار اقدامات حکومتی، همچون پارادایم های حاکم بر نهادهای مختلف اجتماعی، به ویژه نهاد سیاست و فرهنگ، تحولات نقاشی معاصر ایران را در دورا...

چکیده: در دوران¬های مختلف تاریخ هنر هنرمندان بسیاری تمایل به کشیدن تصویر زن داشته¬اند، با حضور زنان نقاش در ادوار مختلف خصوصاٌ دوره¬ی معاصر پرداختن به موضوع زن و زنانگی در هنر بازنمود بیشتری پیدا کرد. در سده¬ی اخیر با توجه به نقش زن در عرصه¬های مختلف اعم از تجارت،سیاست، کار، هنر و ... شاهد شکل گیری نهضت های جدید و ظهور زنان هنرمند جوان با آثاری متنوع می باشیم که این هنرمندان را در مسیر یافتن ...

در مواجهه با سپیده­دم تجدد ایرانی در عصر مشروطه می­توان پرسید آیا انقلاب مشروطه­ ایران، سرآغازی برای تحولات هنری بوده است یا خیر؟ دربار قاجار پیش از این به مدرنیزاسیون از بالا رو آورده بود که در پی آن، نظام نقاشی ایران، عناصری از بیرون را پذیرفته و حرکت به‌سوی نقاشی واقع­گرایانه را آغاز کرده بود. در این پژوهش، با اتخاذ دیدگاهی تاریخی و جامعه­شناختی تلاش شده است نشان ­داده شود دربار در چه شرایطی...

مقالۀ حاضر به تحلیل نقاشی دیواری معاصر پس از انقلاب و سرمایه‏های نمادین، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر ‌آن می‏پردازد، که حاکی از تحولات سیاسی و اجتماعی و کنش‏ها و میدان‏های قدرت در حوزۀ نقاشی و میدان قدرت دولتی است. فرضیۀ اصلی مقاله این است که نقاشی دیواری در هر دوره‏ تحت نفوذ میدان‏های قدرت تولید‏ می‏شود. برای آزمون این فرضیه، آثار نقاشی‏ دیواریِ پس از انقلاب در شهر تهران در نظر گرفته‌ شده است. چگون...

نقاشی "عصر عاشورا"ی فرشچیان یکی از مهمترین و معروفترین نقاشی‌های دوران مدرن در ایران در زمینه شمایل نگاری مذهبی است. این نقاشی/مینیاتور در دهه 50 شمسی کشیده می‌شود، اما دقیقا دو دهه بعد زمینه‌های عمومیت یافتن و شهرت آن فراهم میشود. در این مقاله تلاش شده به زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی و همچنین ویژگی‌های درونی این مینیاتور که سبب تعویق دو دهه‌ای در شهرت این نقاشی و شهرت فراگیر در بسیاری از فرهنگ‌ه...