ایده برخورداری از آزادی اندیشه و دین یک هنجار و نُرم پذیرفته شده جهانی است که در اسناد حقوقی بین المللی متعدد و همچنین قوانین اساسی بسیاری از کشورهای جهان متبلور است. طبق میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، حتی در شرایط اضطرار همگانی یا جنگ فسخ آزادی وجدان و مذهب مجاز نیست. هر دین و مذهبی نیز علاوه بر اندیشه و اعتقادات خاص درونی خود، متضمن برخی رفتارها و نمادهایی است که جنبه بیرونی داشته و در اج...

تأمل و تحلیل جامعه­شناسی تاریخیِ شعائر دینی شیعه در سفرنامه­ حج دوره قاجار، از اهداف این پژوهش است. پژوهش پیش­رو، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی و برپایه منابع کتابخانه‌ای، این پرسش­ را طرح کند که شعائر و نمادهای شیعیان در زیارت قبرستان بقیع در دوره قاجار کدام است؟ برای پاسخ­گویی به این پرسش، که هدف اصلی این پژوهش است،...

موضوع این پژوهش، بررسی نقوش و نمادهای آئینی در سفالینه های دوران اسلامی ایران می باشد. نوع پژوهش، نظری-کاربردی، روش تحقیق تاریخی- توصیفی، شیوه کار اسنادی و ابزار گردآوری اطلاعات، فیش برداری، مشاهده و تصویربرداری از کتب و آثار تاریخی موزه ها و سایتهای باستان شناسی می باشد. تعدادی از آثار دوران اسلامی به صورت نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است و سپس این آثار به دو روش کمی و کیفی مورد تجزیه...

شاهنشاهی اشکانی، سومین سلسلة ‏‏ایرانی، حدود پنج قرن نقشی به‌سزا در دنیای باستان ایفا کرد، اما به‌سبب کمبود منابع نوشتاری از این دوران سکه‏‏ها عمده‏‏ترین منبعِ باارزش برای بازشناسی اندیشه‏‏ها و دیدگاه‏‏های سیاسی، تاریخی، فرهنگی، هنری، و مذهبی شاهان اشکانی‌اند. اغلب و براساس شباهت‏‏هایی که میان نمادهای به‏کاررفته در سکه‏‏های اشکانیان با فرهنگ یونانی دیده می‏‏شود، اشکانیان را نورسیدگان فاقد فرهنگ م...

ایده برخورداری از آزادی اندیشه و دین یک هنجار و نُرم پذیرفته شده جهانی است که در اسناد حقوقی بین‌المللی متعدد و همچنین قوانین اساسی بسیاری از کشورهای جهان متبلور است. طبق میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، حتی در شرایط اضطرار همگانی یا جنگ فسخ آزادی وجدان و مذهب مجاز نیست. هر دین و مذهبی نیز علاوه بر اندیشه و اعتقادات خاص درونی خود، متضمن برخی رفتارها و نمادهایی است که جنبه بیرونی داشته و در اج...

آیین­های مرتبط با مرگ در فرهنگ­های گوناگون، صرفاً نوعی مراسم کلیشه­ای نیست، بلکه حاوی مضامین و نمادهای مذهبی و اساطیری­ای است که نشان­دهندۀ گفتمان­های حاکم بر آن فرهنگ است. آیین­های مرگ، اگرچه در حوزه تمدنی هلیل­رود، مانند سایر نقاط ایران، تحت تأثیر گفتمان مذهبی- اسلامی شکل گرفته، امّا در ضمن این آیین­ها، باورها و رسومی وجود دارد که در عین اشتراک با فرهنگ­های دیگر، نشانگر نوعی اعتقادات اساطیری اس...

چکیده: نمادهای دینی و مذهبی در مسیر تاریخ به فرهنگ تبدیل شده که در هر جامعه ای به گونه های مختلف ظهور و بروز می کند. ایران پیش از اسلام با غنای فرهنگی و دینی، برخوردار از شکلهایی از تعزیه بوده که خود را تا قرنها پس از غلبه اسلام حفظ کرده است.مراسم سیاوشان از نمادهای تعزیه در ایران پیش از اسلام است که تاثیر آن در مراسم دینی مسلمانان به وضوح دیده می شود . شکل گیری دو جریان مخالف یکدیگر در تاری...

سریال های تلویزیونی به عنوان یک قالب اثرگذار برنامه سازی چه «الگوی سبک زندگی» را بازنمایی می کنند؟ آیا «پیام های تولید شده»ی سازندگانِ سریال ها با «پیام های تعیین شده»ی سیاست گذاران همخوانی دارد؟ این تحقیق در پی بازشناسی موارد مذکور است. روش تحقیق تحلیل م توا و به علت ماهیت این مطالعه شیوه ی نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند است. با استفاده از «پرسشنامه معکوس»، جمعیت نمونه ی تحقیق، یعنی دو سریال «ترا...

این مقاله بر پایه ی رویکردی جامعه شناختی به بررسی و تبیین پیامدهای هویّت دینی در جوامع­غربی می پردازد. اهمّیّت این موضوع ریشه در این واقعیّت دارد که به ویژه طی وقایع جهانی سال های اخیر مانند یازده سپتامبر، حیات و وضعیّت مسلمانان در غرب با تنگناهای جدّی مواجه شده است. این موضوع عمدتاً معطوف به وضعیّت زنان مسلمان است. زیرا نوع پوشش آنان به وضوح نمادهای فرهنگی مرتبط با هویّت اسلامی را در بطن فرهنگ و جامعه ...