این مقاله بر اساس دیدگاه پدیدارشناختی ادموند هوسرل تدوین شده است. پدیدارشناسی، به عنوان یک حرکت فکری و فلسفی، نقطۀ عطف بسیاری از روش­های نقد ادبی معاصر است. اساس پدیدارشناسی، رویکردی ناب و تازه به پدیده­ها و دست­یافتن به "خودِ چیزها" است. در این رویکرد با اعتقاد به حضور فعّال مخاطب و خواننده در جریان خوانش، امکان دستیابی به "جوهر پدیده­ها" فراهم می­شود. در این پژوهش برخی از اصول پدیدارشناختی از ج...

«پدیدارشناسی» رویکردی فلسفی است که کیفیت پدیده‌ها را از نظرگاه شهود و مکاشفه بررسی می‌کند. این رویکرد از روزگاران کهن در بحث‌های فلاسفه وجود داشته است، اما به عنوان شیوه‌ای علمی و اصیل، اولین بار توسط ادموند هوسرل (1859ـ1938) در آلمان مطرح شد. در رویکرد پدیدارشناسانه، واقعیت پدیده‌ها بدون پیش‌داوری و پیش‌فرض‌ها آنگونه که در تجربۀ نخستین مؤلف وجود دارد، بیان می‌شود؛ به این صورت که شاعر یا نویسند...

این مقاله به بررسی ارتباط معرفتشناسانه اصطلاحات اندیشهای علوم سیاسی با معرفتشناسی مدرن پرداخته است. این مهم ذیل مراجعه به دانش اصطلاحشناسی و بررسی تأملات معرفت شناسانهای که اخیراً به آن راه یافته، انجام شده است. به باور نویسنده، بهره گیری از اصطلاحات اندیشهای علوم سیاسی در عرصه دینپژوهی بدون رواداشتن تأملی مؤثر در تبارهای معرفتشناسی این گروه از اصطلاحات، در مدارجی، نوعی اغتشاش مفهومی و آشفتگی اص...

نوشتار حاضر در صدد تبیین مبانی الهیاتِ جان مک کواری متأله معاصر مسیحی و سنجش و ارزیابی دیدگاه های وی در این عرصه است. مهم ترین مبانی الهیات او عبارت‏اند از: تعریف الهیات، عوامل سازنده الهیات، نسبت الهیات و فلسفه، اقسام الهیات و روش الهیات. او می کوشد تعریفی جامع با رویکردی وجودی از الهیات به دست دهد. عوامل سازنده الهیات او عبارت‏اند از: تجربه، وحی یا انکشاف، کتاب مقدس، سنّت، فرهنگ و عقل. وی در تب...

فلسفه پدیدارشناسی که فلسفه ای مدرن محسوب می شود به تحقیق در باب تجربه و ادراکات می پردازد. دکارت که همه چیز را مورد شک قرار می دهد حتی خود شک را، به وجود آگاهی و اندیشه که فاعل شک می باشد یقین پیدا می کند و عامل اندیشنده را سرچشمه تمام علوم می داند: من می اندیشم پس هستم. فلسفه پدیدارشناسی که حیطه فعالیت و بررسیهای خود را به ادراکات و دریافتهای ذهنی بشر معطوف می کند، فلسفه ای نئو - دکارتی می باش...

رنگ یکی از اساسی‌ترین ارکان هنر نقاشی است. دربارۀ رنگ در نقاشی از دیدگاه‌های گوناگون بحث‌ شده و جنبه‌های فیزیکی، روان‌شناختی و فیزیولوژیکی آن‌ بارها تحلیل شده است. اما هدف ما در این‌جا ارائۀ تحلیلی پدیدارشناختی از رنگ است. به همین منظور، با یاری‌ گرفتن از مفاهیم روش پدیدارشناسی کوشیده‌ایم «به‌سوی خود رنگ» نظر کنیم و نحوه‌های ظهور و بروز آن را در نقاشی بکاویم. با مرور دیدگاه‌های هگل دربارۀ نقاشی...

آسیب‌‌شناسی رشته‌‌های آموزشی از رسالت‌‌های تربیت‌‌یافتگان در هر سیستم آموزشی است و این مهم جز با نگرشی انتقادی و برمبنای فاصله‌‌گیری نقادانه از آن نظام دانایی محقق نمی‌‌شود. در این میان، رشتة زبان و ادبیات عربی نیز از این قاعده مستثنا نیست و آسیب‌‌ها و ضعف‌‌های ساختار آموزشی آن موجب بی‌‌علاقگی و ریزش کمی و کیفی دانشجویان و تاحدودی استادان شده است. محور اصلی این نوشتار مفهوم «زیست‌جهان» از ادمون...

اشعار سهراب سپهری از رازناکترین و پیچیده­ترین آثار ادبیات نوین فارسی است. این پژوهش نشان می­دهد که سپهری در چند دفتر آخر عمیقاً تحت تأثیر دیدگاه­های پدیدارشناختی قرار داشته شخصیت فکری، محتوا، زبان و سبک شعر او نیز دچار دگرگونی فراگیر شده بود. بسیاری از   توصیه­های نظری او همخوان با آموزه­ها و آرای پدیدارشناسان بویژه ادموند هوسرل(1859- 1938) است. حضور قاطع «من» متفکر شاعر در تعریف پدیده­ها و ارائ...

چکیده کتاب هوسرل در متن آثارش نوشتۀ عبدالکریم رشیدیان اثری ماندگار و در نوع خود بی‌نظیر در زبان فارسی دربارة هوسرل است. نویسنده با تسلط بر منابع و متون هوسرل و شارحان او تلاش کرده است چکیده‌ای از اساسی‌ترین اندیشه‌های هوسرل و سیر تحول اندیشۀ او را با اتکا به متون خود هوسرل به‌دست دهد و خواننده را از ‌طریق خود آثار فیلسوف با زیر و بم اندیشۀ او آشنا کند. این کتاب در 670 صفحه با قلمی روشن و روان ن...

هوسرل جهت تحلیل آگاهی ما از امور فلسفی روش پدیدار شناسی را ارائه کرد که امروزه در بسیاری از حوزه های معرفت مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله با بین مراحل چهارگنه روش پدیدارشناسی هوسرلی، و مقایسه آن با تحلیل فلسفی استاد مطهری از اخلاق، نشان داده می شود: عناصر نفی مثل افلاطونی و مقولات ارسطویی در مفاهیم اخلاقی نزد شهید مطهری با تعلیق حکم نزد هوسرل، و اعتباری بودن تعابیر اخلاقی نزد شهید مطهری...