مقالۀ حاضر به بررسی فرایند قلب در زبان فارسی می‌پردازد. معمولاً قلب فرایندی نظام‌مند تلقی نمی‌شود و درمیان انواع فرایندهای واجی به‌صورت فرایندیی و فرعی درنظر گرفته می‌شود. بااین‌حال، در برخی از زبان‌ها فرایندی منظم و قاعده‌مند است. به‌نظر می‌رسد فرایند قلب اگر "هدف ساختاری خاصی" را تأمیی‌تواند منظم باشد. این هدفِ ساختارییتی عام و واجی داشته باشد. تحلیلِ آن در زبان فارسی نشان می‌دهد که این فرایند د...

دستگاه واجی گویش دلواری دارای 23 هم‌خوان و 9 واکه (6 ساده و 3 مرکب) و آرایش واجی CV(C)(C) است. این گویش فاقد انسدادی ملازی واک‌دار /G/ است و این هم‌خوان به‌صورت /k/ ، /γ/ و /x/ در واژه‌های این گویش ظاهر می‌شود. در میان فرایندهای مهم واجی، می‌توان این فرایندها را نام برد: الف ـ تضعیف: /b , v , f/ ←  [w] ؛ /δ/ ←/d/ ؛ و /h/  ← /x/؛  ب ـ تقویت (بر روی واژه‌هایی از ریشة زبان پهلوی): /b/  ← /w/ ؛ /p/...

فرایندهای واجی، عمل‌کردهایی ذهنی هستند که سبب می‌شوند به‌جای آواهایی که ازلحاظ تولیدی برای فرد مشکل‌اند، آواهای طبقات ساده‌تر به‌کار روند. با افزایش سن و رشد مجموعۀ واج‌ها و مهارت‌های گفتاری کودک، به‌تدریج از تعداد فرایندها کاسته می‌شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی فرایندهای واجی و محدودۀ سنی زوال آن‌ها درگروهیۀ فارسی‌زبان است. نمونۀۀ طبیعیِ فارسی‌زبانِ شهر تهران با استفاده از 106 تصویر گردآوری و مور...

در طبقه­بندی ینسن (1990) از فرایندهای صرفی- واجی در زبان­­های مختلف، شاید کمترین بسامد وقوع این فرایندها در میان زبان­ها، مربوط به فرایند حرکت تکواژ به دلیل ملاحظات صرفی- واجی است که باعث تغییر ترتیب معمول تکواژها در صورت واژه می­شود. در این مقاله، هدف معرفی نمونه­ای از این فرایند نادر در کردی کلهری است. این پدیده در افعال پسوندی­ رخ می­دهد که در ساختمان آنها، پی­بست ضمیری سوم شخص مفرد به کار ر...

گونه nonea stenosolen boiss. & balansa از تیره گاوزبان، برای اولین بار از ایران گزارش می شود. این نمونه در حین بررسی های صحرایی در منطقه کردستان در سال 1387 جمع آوری شد. تصاویر و جزییات گونه جدید همراه با یادداشت هایی در مورد گونه و توزیع آن در ایران آمده است. بررسی های ریز ریخت شناسی بر روی دانه گرده و سطح مریکارپ نیز انجام شده است. دانه های گرده ناجور قطب و تری پانتوکلپوریت بوده و دارای سطحی ...

هدف: آگاهی صرفی یک مهارت فرازبانی است. این مهارت، توسط دستکاری تکواژها که کوچکترین واحد معنادار زبان هستند، ارزیابی می­ شود. کودکان به تدریج با کلمات و تکواژها در بافت های مختلف مواجه می­ شوند و دانش صرفی را در پایه­ های سوم و چهارم ابتدایی می ­آموزند. هیچ آزمون جامعی برای ارزیابی مهارت آگاهی صرفی در ایران وجود ندارد. بنابراین، مطالعات کمی وجود دارند که ارتباط بین مهارت آگاهی صرفی و خواندن را ب...

پژوهش پیش رو به کشش جبرانی در گویش فارسی کرمانشاهی ‌می‌پردازد. براساس نظریۀ مورایی، اگر واحدی در لایۀ مبنا یا زمان­مند، مورا داشته باشد و آن واحد در لایۀ واجی حذف شود، مورای آن همچنان در لایۀ مورایی یا زمان­مند آزادانه باقی می‌ماند و درنتیجه برای حفظ وزن هجا یا واژه، کشش جبرانی رخ می‌دهد. در این گویش دو نوع کشش جبرانی تشخیص داده شده است. نخست کشش جبرانی که براساس حذف همخوان مورایی اتّفاق افتاده ...

هدف از این مقاله تبیین فاصله بین کلمات نوشتاری و صورت واجی متناظر با آنها در خط و زبان فارسی در چارچوب مفهوم «عمق خط» است. برای این منظور رابطه بین صورت نوشتاری و واجی کلمات با استفاده از قواعد آزاد و وابسته به بافت نگاره- واج صورت­بندی می­شود. سپس مبانی واج­شناختی نگاره­های زیروزبری به عنوان ابزار نوشتاری برای کاهش عمق خط فارسی تبیین می­شود و در خاتمه شیوه محاسبه عمق خط فارسی، فارغ از اطلاعات ...

سرده ‏‎gagea‎‏ در فلور ایران از لحاظ تاکسونومیک ، ریخت شناسی، گرده شناسی و تشریحی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق علاوه بر مطالعه تاکسونومی و بررسی صفات ریخت شناسی گیاه، دانه های گرده 14 گونه مورد آنالیز قرار گرفت.

هدف از نگارش این مقاله، بررسی و توصیف فرایندهای واجی همخوانی در واژه­ های مشترک بین زبان فارسی معیار و زبان هورامی (گویش هورامان تخت)، یکی از زبان­ های ایرانی نو شاخۀ شمال غربی، است. برای گردآوری و ثبت داده ­ها، از ده گویشور بومی بی­سواد و با­سواد از زن و مرد در سنین بین 30 تا 80 سال در حدود 5 ساعت بهره گرفته شده است. از شمّ زبانی یکی از نگارندگان که گویشور بومی این گویش است و همچنین منابع مکتوب...