در بازار گرم حافظ شناسی کتاب گمشدۀ لب دریا دفتری پربرگ و بار است. چاپ نخستین کتاب در سال 1382، در 22+ 524 صفحه به وسیلۀ انتشارات سخن به بازار کتاب عرضه شده بود. این کتاب به تازگی با همین ویژگی ها تجدید چاپ شده و چاپ سوم بهانه ای برای معرفی و مروری بر آن است. موضوع کتاب تأملی در معنا و صورت شعر حافظ است که نویسنده آن، تقی پورنامداریان، با تأملی دیگر و رویکردی جدید، ویژگی های شعر حافظ یا همان «لط...

پورنامداریان از منتقدان و پژوهشگران برجستة جامعة ادبی کشور به حساب می‌آید که جنبة شاعری وی کمتر مورد توجه واقع شده است. وی تحت تأثیر افکار نیما و پیروان او، همچنین مطالعات و پژوهش‌های خود در زمینة عرفان و داستان‌های رمزی آن، در اشعارش گرایش خاصی به بیان رمزی و سمبولیک دارد. بسیاری از این رمزها و نمادها را می‌توان در دو حوزة غالب عرفانی و اجتماعی یا حماسی جای داد. با توجه به همین مطلب، این جستار...

مهدی زرقانی از محققان خوش فکر، پر تلاش و نوجویِ نسلی است که نضج تفکراتشان در دو دهۀ اخیر، قوام یافته است که بدلیل حضور در وضعیت گذار و شکل گیری گفتمان های رقیب و موازی- نه فقط مسلط و محکوم- هم از سنت ها و روش های میراثی- ابداعیِ استادان نسل های پیشین (چون شفیعی و پورنامداریان و... ) و تجربه های آنان بهره گرفته اند و هم اقتضائات و دغدغه های جامعه و جهان خود را می شناسند و هم به مخاطب عصری و «ابژه ...

سهروردی (549؟- 587ق) یکی از مؤثّرترین شخصیّت‌های عرفانی و فلسفی در تاریخ فرهنگ ایران و جهان اسلام و بنیان‌گذار مکتب اشراق است. در دستگاه‌اندیشگی وی، وقوف بر غربت انسان در جهان و شوق بازگشت به موطن نخستین جایگاهی خاص دارد. این موضوع به‏طور عمده در آثار رمزی وی، به‎ویژه در رسالۀ قصة‌الغربةالغربیهبه‎زیبایی مجال طرح یافته‏است.در این پژوهش سرودة پورنامداریان با نام «ای شوق وصل و شور شهادت» از مجموعۀ ش...

از جمله شعرهای نیمایوشیج شعر «ری را» است که به خاطر ویژگی های منحصر به فرد زبانی و ساختاری مورد توجه منتقدان ادبی بسیاری قرار گرفته است. این شعر که از جمله شعرهای واپسین سال های زندگی نیماست، یکی از درخشان ترین شعرهای او و نشان دهندۀ صناعت شعری پیشرفتۀ اوست. صناعتی که این شعر را  مثل هر اثر طراز اول دیگری قابل تدقیق و توجّه بسیارنموده است. با این وجود، بحث های نقّادانه ای که تاکنون منتقدانی همچون...

مدخلی بر رمزشناسی غزلهای مولانا پورنامداریان تقی,مشتاق مهر رحمان مولانا همه اشعار خود را بعد از آشنایی با شمس سروده است. غزلیات را بعد از نخستین روزهای آشنایی تا آخرین شب زندگی و مثنوی را در ده پانزده سال آخر عمر و در اوج سالهای پختگی و کمال روحی و معنوی. اگر چه این هر دو کتاب در تبیین و توضیح جهان بینی و دیدگاههای عرفانی و اخلاقی خاص مولانا و حسب حال وسر دلدادگی اوست، مثنوی از وضوح و دقت و صرا...

نماد و نمادپردازی از دیرباز در میان اقوام و قشرهایمختلف رایج بوده است وهرگروه برای بیان عقاید ودیدگاه های خویش از زبان رمز و نماد ، بهره های فراوان جسته است؛ امّا مطالعات دقیقی در این باره در ادبیات فارسی تا حدود پنجاه سال پیش انجام نگرفته است. پس از روی آوردن برخی از روانشناسان از جمله فروید ویونگ به این عرصه بود که نماد و نمادپردازی یکی از رویکردهای جدید در مطالعه آثار ادبی شد. در میان آثار بز...

سعدی استاد مسلم غزل‌سرایی در ادب فارسی است. دل‌نشینی و اثرگذاری کلام او نسبت به غزل شاعران دیگر به عوامل فراوان فرهنگی، زبانی، بیانی، تصویری و... وابسته است. هرچند ظرایف متعدّدی از اشعار سعدی توسط پژوهشگران و منتقدانی نظیر هانری ماسه، ‌غلامحسین یوسفی، علی دشتی، ‌محمود عبادیان، سعید حمیدیان،‌ تقی پورنامداریان، ‌ضیاء موحد و... کشف و ارائه شده، هنوز جزئیاتی از شگردهای سخن­سرایی ­او به‌ویژه در غزل ب...

منظور از آغازه و پایانه‌، کلمات یا عباراتی هستند که گوینده، مکالمه‏ی خود را با آن‏ها آغاز یا تمام می‌کند. نمونه‏ی کلیشه‌ای آغازه، «سلام» است و عبارت «خداحافظ» نیز نمونه‌ای رایج از پایانه‏ی کلامی به شمار می‌آید. عبارات کلیشه‌ای و رایجی همچون «تولدت مبارک» یا «نوروزتان پیروز» را نیز می‌توان به اعتبار کارکرد واقعی‌شان در میان کاربران زبان، آغازه یا پایانه نامید. در این پژوهش، الگوهای آغازه و پایان...