در این مقاله فرضیه نگارنده مبتنی بر این نکته بوده که با افول کتاب آرایی که تقریباً از اواخر دوره صفوی شروع می شود، پیکرنگاری به مثابه ابزاری برای کسب اعتبار فرهنگی و تبلیغ در باری شکل گرفته و نمونه آن وجود پیکرنگاری های متعدد از نادرشاه و جانشینان اوست که امروزه از این دوره باقی است. تناه کتابی که به دستور میرزا مهدیخان استرآبادی ، هنرپرور این دوره، کتاب آرایی شد، کتاب جهانگشای نادری است که ظاهر...

بدنۀ اصلی و پویای هنرهای تجسمی در ایران پس از انقلاب اسلامی تا پایان دوران دفاع مقدس دارای ماهیتی دینی و متعهد به ارزش های انقلاب اسلامی است. به‌رغم نادیده‌انگاری یا تقبیح پیشینۀ هنری بلافصل و دستاوردهای آن، نفی مدرنیسم غربی، برتری محتوا بر فرم هنری و تلاش جهت تکوین و تلفیق فرم به منظور انتقال و تعامل هرچه‌بهتر محتوا و معانی با مخاطب عام، رجوع به نظریات و آرای نویسندگان و هنرمندان دستاوردهای هن...

در نقاشی ایرانی، پیکر انسانی دارای جایگاه ویژه‌ای است و نوع بازنمایی آن متأثر از نگرش خیال ‌محور در سنت ادب فارسی است. جنید در ترسیم پیکر‌های انسانی برای نخستین‌بار به مضامین غنائی توجه کرده است و در آثارش به یک سبک کاملاً ایرانی دست یافته است که پیشقدم شیوه پیکرنگاری در ادوار بعدی نقاشی ایرانی محسوب می‌شود. موضوع این تحقیق بررسی شیوه‌های ترسیم و تناسبات پیکر‌بندی انسان در آثار جنید السلطانی است...

بینش یگانه و ذهنیت مشابه شاعران و نقاشان ایرانی منجر به دیدگاه های نسبتاً یکسانی از زیباشناسی پیکره انسانی در ادبیات فارسی و نقاشی ایرانی شده است؛ به گونه ای که در فرهنگ و هنر ایرانی، پیکره انسانی همواره در هیأتی نمادین و مثالی ارائه شده است. از سوی دیگر نوع پیکرها در آثار جنید دارای اهمیت ویژه ای است و شیوه پیکرنگاری او حداقل تا قرن دهم هجری/شانزدهم میلادی به عنوان الگو و معیار در نقاشی ایرانی ...

تغییرات و تحولاتی که از سده یازدهم به بعد در اوضاع سیاسی و اجتماعی حکومت صفوی و قاجار بوجود می آید،تحولی در نگاه به انسان در نقاشی ایرانی را سبب می شود که از جهاتی با ارزشهای پیکرنگاری ایرانی فاصله پیدا می کند.تفاوتهای میان تصویر انسان در مکتب اصفهان و قاجار، چگونگی رابطه پیکر نگاری با عواملی نظیر دربار ،شرایط اجتماعی و سیاسی و چگونگی روند غلبه انسان بر طبیعت در نقاشی های ایرانی سوالات مطرح شده...

نقاشی قاجار دارای مضامین گوناگون و بدیعی است که بهترین نمود آن در مکتب «پیکرنگاری درباری» جای دارد. این پرتره‌های درباری، در یک تقسیم‌بندی کلی، مشتمل بر سه حالت ایستاده، نشسته و سواره‌اند. در این بین، تک­چهره‌های نشسته به‌لحاظ ساختار فیزیکی و طرز ایستایی دارای مشخصاتی هستند که بعدتر در حوزه‌ی شمایل‌نگاری یا پیکرنگاری عامیانه جلوه‌گر می‌شوند. اما بازنمایی این چهره‌نگاره‌های سلطنتی در حیطه‌ی غیرد...

پیکرۀ انسانی یکی از عناصر مهم تصویری در نقاشی ایرانی است و شیوۀ طراحی و ترسیم و تناسبات آن متأثر از مبانی زیبایی‌شناسی ایرانی تابع الگوهای مشخصی بوده است. از طرفی، حضور انسان در آثار نقاشی کمال‌الدین بهزاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. او به بازنمایی انسان در محیط واقعی زندگی توجه کرده و به‌نوعی واقع‌نمایی از انسان در آثار خود دست یافته است. بر همین اساس، موضوع این تحقیق بررسی تنوع پیکره‌ها و ...

دوره ی قاجار را می توان از مهم ترین دوره های تاریخ ایران و دوران تغییر و گذار و تاثیر پذیری از غرب، دربسیاری از عرصه ها مانند امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری دانست. از بارزترین تاثیرات در هنر نقاشی می توان به نحوه ی نگرش انسان مدارانه ی غربی و تغییرات تکنیکی در نقاشی ایرانی اشاره کرد . مکتب پیکرنگاری درباری یکی از مهم ترین سبک های نقاشی در دوران قاجار می باشد، و با توجه به این مهم که امروزه ...

وجوهی از تاریخ همیشه از آن رو ناگفته باقی می‌مانند که در کنار بدیهیات واقع می‌شوند. در چنین موقعیت‌‌هایی، اذهان تنها متوجه آنچه آشکار است می‌شود و در‌نتیجه برخی حقایق نادیده گرفته خواهند شد. در بیشتر منابعی که به بررسی پیکرنگاری فتحعلی‌شاه پرداخته‌اند، میل شدید او به استفاده از جواهر یا توجه افراطی به ظاهرش را ناشی از سیاست‌های او در برابر بیگانگان دانسته‌اند. این مطلب چنان جای خود را در مطالعا...

پیکرنگاری درباری مهم ترین مکتب نقاشی قاجار است که با اتکا به ویژگی های تکنیکی جدید و سنت نگارگری ایرانی به نوع جدیدی از منش تصویری دست یافت. در نگارگری ایرانی نوع خاصی از واقع نگاری آرمانی در جریان است که واقعیت را نه صورت قابل مشاهده توسط بینایی، بلکه صورت آرمانی آن می داند. این صورت آرمانی الزاما وجه غیر مادی امور نیست بلکه پیشتر، منظورشان مادی هر پدیده است که از منظر انسان قابل دیدن نیست. ام...