تحلیل اجتماعی اشعار شیون فومنی

شیون فومنی از شاعران برجسته ی گیلان است که به فرهنگ و گویش گلیکی خدمت شایانی کرده است . اگر شیون چنان که باید در ایران و جهان شناخته شده نیست به دلیل گمنامی گویش گیلکی است . منظومه های گیلکی شاعر هر کدام در حد شاهکارند . اگر زبان این منظومه ها زبانی پر مخاطب و معتبری بود بی شک شهرت جهانی نصیب سراینده آن ها می شد . شیون اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه ی خود را در اشعارش باز نموده است او مدافع مردم زحمت کش و روستائیان تحت ستم است . روستائیانی که زیر سلطه ی ارباب و خان زندگی مشقت باری را تحمل می کنند . هزینه ی عیاشی ها و زندگی اشرافی اربابان و خوانین زور گو بر گرده ی آنان سنگینی می نماید . از رعیتی سخن می گوید که علی رغم کار و تلاش شبانه روزی از فراهم کردن مایحتاج اولیه زندگی خود عاجز است . اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه ای را بیان می کند که در ادارات تحت نفوذ خوانین آن، اخّاذی ومطالبه رشوه بیداد می کند . فاصله ی طبقاتی بین اغنیــا و ضعفا بسیار زیاد است . جامعـه ای که در آن هیچ چیز در جایگاه خود قرار ندارد . پنیر فروش همچون موش از پنیر مشتری می دزدد . قاضی خود دزد است و احکام بی پایه و اساس صادر می کند . سبک مغزان صاحب مناصب و مقام های بالا هستند و بر خردمندان خرده می گیرند . امنیت برقرار نیست ؛ پیاده از سوار می ترسد. در حفظ و نگهداری منابع کوتاهی می شود . به گونه ای که تالاب زیبای انزلی در معرض نابودی قرار دارد . شیون فومنی از محیط طبیعی و اجتماعی خویش تاثیر پذیرفته و این تاثیرپذیری را در شعرش آشکار کرده است . او با به کار بردن کلمات دریا و جنگل، مرداب و رود ، باران و آسمان آبی، ماهی و ماهیگیری ، شالی و شالیزار و برنج ، زیتون و ...... و با توصیف شهرهای گیلان و با اشاره به باورها و عقاید عامیانه و ...... رنگ محلی و صبغه اقلیمی اشعارش را نمایانده است .