فعالیت فیزیوسیتوتوکسیک عصاره دو ژنوتیپ از گل محمدی

گیاهان دارای مقادیر فراوان و متنوع عوامل آنتی اکسیدان وملوکول­های زیستی هستند که می­توانند رادیکال­های آزاد را خنثی کنند. بدین ترتیب، فرآیند بسیاری از بیماری­های مزمن وابسته به رادیکال آزاد­های را به تاخیر می­اندازند. گیاه rosa damascena از جنس rosa و از مهمترین گونه­های معطر و اسانس­دار است که از نظر غذایی و دارویی نیز دارای اهمیت می­باشد. گل ارزشمندترین بخش قابل مصرف این گیاه می­باشد که فرآورده­های آن به صورت­های مختلف از قبیل گلاب، مربا و گل خشک در غذای انسان مصرف می شود. همچنین از عصاره­ی بدست آمده از تقطیر گل محمدی در قرون وسطی و عهد رنسانس برای درمان بیماری افسردگی استفاده می­شده است. در این مطالعه فعالیت­های آنتی باکتریال، آنتی اکسیدان؛ توکسیسیته مزن و تحت حاد، سیتوتوکسیسیته، موتاژنیسیته عصاره­های متانولی و آبی از گل محمدی وگل محمدی سفید مورد برسی قرار گرفت. عصاره هر دو نوع گل بر باکتری staphylococcus aureus اثر داشتند. میزان ترکیبات فنولی عصاره­های متانولی و آبی به ترتیب 3.51 ±132.67، 6.81±117.23، 9.5±137.67، 5.69±137.67 معادل گالیک اسید?g/mg)) بود. مقادیر رادیکال(dpph) زدایی و ممانعت از پراکسیداسیون اسید چرب آن­ها باmm 1bha ، bht، trolox برابر است. میزان توانایی احیاء آهن در تست frap به ترتیب برابر با 7.8±103.9، 3.30±97.6، 0.89±96.05، 2.26±97.71 معادل گالیک اسید?g/mg)) بود. میزان توانایی احیاء آهن خون سرم وابسته به دوز تزریقی بود. میزان تغیرات مصرف دوز های مختلف عصاره گل محمدی به موش­ها نشان داد که به تناسب مصرف مقدار اسید اوریک، آنزیم­های کبدی، قند ناشتا، آلکالین فسفاتاز، کراتنین، نسبت cholesterol/hdl و ldl/hdl بطور معنی داری کاهش یافت. کاهش گلبولهای سفید (wbc) و پلاکتها نیز در تناسب با افزایش دوز مصرفی بود. همچنین برسی توکسیسیته تحت حاد در مقادیر مختلف عصاره نشان داد که حیوانات در مدت نیم ساعت اول فقط خود را خارش می­دادند. میزان کشندگی عصاره­ها بر روی سلول­های هلا نسبت به سلول­های خون محیطی بیشتر بود. عصاره­ها فاقد اثر جهش­زایی بوده ولی اثرات ضد جهش­زایی آن­ها بالای %85 بود.