بررسی عنصر روانی جرم ربا

برای هر جرم علاوه بر عنصر مادی، عنصر قانونی و روانی احصاء می گردد.ارکان عنصر روانی هر جرم نوعاً اراده، علم وآگاهی ، اختیار و سوءنیت است. در مورد عنصر روانی جرم ربا دو نوع سوءنیت در نظر گرفته می شود که تواماً باید به همراه علم و آگاهی و اختیار ، تجلی یابد : 1- سوءنیت عام عبارتست از قصد توافق بر خلاف قانون (قصد فعل خلاف قانون ) و 2- سوءنیت خاص همان قصد دریافت وجه اضافی نسبت به وجه قرض یا نسبت به اشیاء هم جنس که صورت مکیل یا موزون داشته باشد ، اطلاق میگردد. با امعان نظر بر موارد فوق ، جرم ربا از نظر معنوی ، جرم عمدی محسوب شده ولی از نظر مادی جرم مطلق تلقی میگردد. به این معنا که عنصر روانی در چنین جرائمی که وابسته به حصول نتیجه نیست، مفروض گرفته شده و قاضی تکلیفی برای اثبات آن ندارد. بلکه در دفاع ، مرتکب میتواند اثبات نماید که سوءنیتی در او نبوده است. حرمت ربا در آیات متعدد قرآن کریم تصریح شده است از آن جمله در آیه 279 سوره مبارکه بقره است که می فرماید:«اگر ترک ربا نکنید، بدانید که (فاذنوا بحربٍ من الله و رسوله) به جنگ خدا و رسولش قیام کرده اید (این به دلیل عدم اطاعت از حکم صریح و آمره خدای تعالی است)».