بررسی مفهوم نعمت در قرآن و حدیث

پایان نامه
چکیده

نعمت خوشگواریِ زندگی و نیکو بودنِ حال و مرحمت و به معنی، احسان و نیکی است که خداوند بر بندگانش عطا فرموده است: «وَ ما بکُمْ مِنْ نِعْمَهٍ فَمِنَ اللَّه» (نحل/53) و غیر قابل شمارش است «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها» (ابراهیم/3). هیچ کسی نمی تواند به تنهایی آن را به بنده دهد. نعمت، تنها شامل جنس انسان، موجودات ناطق (جن و انس و ملک) و موجودات با شعور می شود؛ زیراکه موجود متنعم با شعور قدرت تشخیص امور سودمند از زیانبار را دارد و غیر او، فاقد چنین تمییز و تشخیصی است. نعمت ها دو نوع دنیوی و اخروی هستند که به دو نوع معنوی و مادی تقسیم می شود. نعمت های مادی دنیا مانند آفرینش، خانواده، تملکات مادی، آسمان ها و زمین و هرآن چه در آن هاست و موارد فراوان دیگر، کم یا زیاد در اختیار هم? بندگان قرار می گیرد. از نعمت های معنوی دنیا مانند هدایت، نصرت و الطاف الهی و موارد فراوان دیگر، انسان ها با توجه به اعمال خود می توانند بهره مند شوند. البته اهل ایمان و عمل صالح تنها بهره مندان از نعمت های اخروی هستند. به دلیل این که خداوند حکیم است از اعطای این نعمت ها به انسان نیز اهداف فراوانی مانند معرفی خود، هدایت و بیداری انسان، آزمایش و یا سنت استدراج را دارد. انسان ها در قبال این نعمت ها موظف می شوند که اصول دین را بپذیرند و سپاس نعمت ها را به جا آورند و به دیگران نیز کمک کرده، از ناسپاسی، نافرمانی و حسدورزی خودداری نمایند. برخی از بهره مندان وظایف خود را به خوبی انجام داده و سپاس نعمت را به جا می آورند، لیکن برخی دیگر ناسپاسی نموده و بر خلاف وظیفه عمل می کنند. خداوند نیز با توجه به عملکرد هریک از این دو گروه آنان را به جزای اعمالشان می رساند. علاوه بر این انسان ها با عملکرد خود می توانند نقش مهمی در بقا و زوال نعمت های الهی داشته باشند. یکی از مهم ترین نعمت های الهی بر انسان ها که وسیل? هدایت آنان و زمینه بهره مندی هرچه بیشتر از نعمت های مادی و معنوی و دنیوی و اخروی را ایجاد می کند، بر اساس روایات نعمت وجود معصومان (ع) به ویژه نعمت ولایت آنان است که کامل ترین مصداق نعمت در قرآن است.

منابع مشابه

مفهوم شادی و نشاط در قرآن و حدیث

 هدف: سؤال اساسی این است که شادی و نشاط جایز از منظر قرآن کریم و روایات چیست و چگونه می‌توان با تکیه به این دو منبع گرانسنگ و عظیم، شاد زیست؟ روش: روش کار تحلیلی، توصیفی و مراجعه به آیات و روایات مرتبط با شادی و نشاط است یافته‌ها: دراحادیث، چهره گشاده وتبسم برلب داشتن،استعمال بوی خوش،وفاداری،رعایت حق‌الناس، رفع گرفتاریهای دیگران، دیدار نمودن یکدیگر و...موجب شادی وانبساط خاطر انسان شمرده شده است...

متن کامل

گونه شناسی نعمت در قرآن

این پژوهش به منظور شناخت اقسام کلی نعمت در قرآن انجام گرفته است که می تواند در فهم و تفسیر کاربردهای نعمت در قرآن اثرگذار باشد. روش پژوهش، نقلی همراه با تحلیل مفهومی است. در ابتدا مفهوم واژۀ نعمت و انواع آن با استناد به آیات قرآن و روایات تبیین می‌شود و چنین  به دست می‌آید که مفهوم نعمت از نگاه واژه شناسانه نوعی رفاه و آسایش است که از کثرت و فزونی برخوردار باشد و موجودی عاقل مشمول آن می‌شود. ای...

متن کامل

بررسی تحلیلی مفهوم و مصداق صراط مستقیم در قرآن و حدیث

در عرف قرآن صراط، یک راه بیش نیست و مستقیم است؛ راه مستقیم آن است که انحرافی و اعوجاجی یا کژی در آن نباشد بر خلاف راههای انحرافی. صراط، شاهراهی است که‏ بر همه‏ی«سبیل»های رسیدن به خدا برتری و احاطه دارد . میان خدا و بندگان، چند سبیل و یک صراط مستقیم‏ برقرار است.تفسیر‌های مختلفی که مفسران در باره صراط مستقیم نقل کرده‏اند، همه در واقع به یک چیز باز می‌گردد: همان دین و آئین الهی در جنبه‌های اعتقادی...

متن کامل

مفهوم شناسی سلامت از دیدگاه قرآن و حدیث

سلامت یکی از مهم ترین اصطلاحات مورد استفاده در زندگی است. کاربرد صحیح آن نیازمند شناخت ابعاد و اضلاع آن است. عالمان علوم مرتبط با مبحث سلامت در دنیای امروز پی برده اند که توجه به سلامت باید توجهی همه جانبه باشد و غفلت از ابعاد مختلف آن و بسندگی به سلامت جسمانی عملاً غفلت از ابعاد مختلف وجود انسان است. این مقاله ابتدا به روش توصیفی و با روی آوردی درون دینی به کاوش در ساختار معناشناختی سلامت می پر...

متن کامل

مفهوم و جایگاه شادمانی در بیان قرآن و حدیث

شادمانی یکی از هیجانهای مثبت در وجود آدمی است که بر اندیشه ، احساس و رفتار انسان اثر می گذارد.مفهوم شادمانی در قرآن و حدیث با واژه های گوناگونی مانند، فرح، سرور، بهجت، بشر و ... به کار رفته است. شادمانی در زمینه ها و بسترهایی می روید که بدون تامین بایسته این بسترها هرگز پایدار نخواهد بود.اما جای این سوال باقی است که شادمانی با دینداری قابل جمع است و یا باید یکی را فدای دیگری نمود؟ انجام دستورات...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023