ارزیابی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر بیلان آب زیر زمینی با استفاده از تکنیک های rs وgis (مطالعه موردی دشت نکا- بهشهر، استان مازندران)

شناخت منابع آب به خصوص آب های زیرزمینی موجب مدیریت صحیح مصرف و حفظ این منابع پر ارزش می شود. از طرف دیگر، در حال حاضر تغییر کاربری اراضی، به صورت غیر اصولی از مهم ترین معضلات کشور می باشد و این تغییرات بر روی منابع آب زیرزمینی اثر گذاشته و کمیت و کیفیت آب زیرزمینی را تغییر می دهد. حوضه آبخیز نکارود در شرق نکا و شمال بهشهر واقع شده است. در چند دهه اخیر به دلیل افزایش فعالیت کشاورزی و توسعه شهری کاربری اراضی تغییر کرده، که این تغییر بر روند بهره برداری از منابع آب موثر بوده و اثرات مهمی را بر منابع آب زیرزمینی، برجای گذاشته است. در این تحقیق با استفاده از تصویر ماهواره لندست، سنجنده tm سال 2011 نقشه کاربری اراضی حوضه آبخیز نکارود بدست آمد و تغییرات کاربری اراضی در طول 17 سال (73-1391) تهیه شد. سپس عوامل ورودی و خروجی آبخوان حوضه مورد نظر، بررسی و میزان آبدهی از هر یک از پارامترها محاسبه و بیلان آب زیرزمینی حاصل شد. نتایج تغییر کاربری نشان داد جنگل، زمین کشاورزی و باغ و پهنه آبی به ترتیب 8212، 5747 و 2776 هکتار کاهش یافته و وسعت مناطق شهری و تاسیسات، مراتع و زمین های دیم کم بازه به ترتیب 7775 و 8961 هکتار افزایش یافته است. از طرف دیگر نتایج حاصل از بیلان آب زیرزمینی حاکی از آن است که در طول 17 سال، حجم ذخیره آبخوان از 44/67 به 81/32 میلیون متر مکعب رسیده است. حجم ذخیره آبخوان 63/34 میلیون مترمکعب کاهش یافته و تراز آب زیرزمینی 12/1 متر افت نموده است. نتایج کلی نشان می-دهد که به دلیل تغییر اشتباه کاربری اراضی، تخریب جنگل ها، بهره برداری بیش از حد و توسعه شهری، ذخایر آب زیرزمینی کاهش محسوس پیدا نموده است.