بررسی سازوکار تغییر ساختار گذرایی در فعل های گروهی فارسی

مسئله ی تعیین گونه های فعل و بررسی رفتار معنایی و نحوی آن ها در زبان فارسی، همواره از سوی دستورنویسان و زبان شناسان مطرح بوده است، اما به نظر می رسد هنوز هم ناگفته های بسیاری درباره ی فعل ها وجود دارد. از این رو، در پژوهش حاضر با تقسیم فعل ها به دو دسته ی ساده و گروهی سعی شده است سازوکار تغییر ساختار گذرایی در فعل های گروهی فارسی که زایایی بسیار بالایی دارند بر پایه ی مدل گذرایی هلیدی و دیدگاه ساسانی درباره ی فعل گروهی بررسی شود. به این ترتیب، پس از گردآوری شماری از فعل های گروهی به کاررفته در گفتار روزمره و دسته بندی آن ها بر اساس فرآیندهای مادی، ذهنی، رابطه ای، رفتاری، کلامی و وجودی، تغییرات گذرایی در این گونه فعل ها تجزیه و تحلیل شده است. در این پژوهش نشان داده شده است چنان چه تغییری در ساختار گذرایی فعل های گروهی فارسی رخ دهد، این تغییر به وسیله ی تغییر سازه ی فعلی فعل گروهی صورت می گیرد. همچنین، امکان تغییر میزان گذرایی در فعل های گروهی نشان دهنده ی پیوستاری بودن ساختار گذرایی در این گونه فعل ها است. با این وجود، فعل های گروهی ای نیز دیده می شود که تغییر سازه ی فعلی در آن ها تغییر گذرایی در پی ندارد. اگر تغییر سازه ی فعلی در فعل گروهی تغییر گذرایی ایجاد کند، فرآیند فعل گروهی تغییر می کند و در برخی موارد نیز بدون تغییر باقی می ماند. در این میان، می توان به مواردی اشاره کرد که در آن به وجود آمدن تغییر گذرایی به دلیل تغییر سازه ی فعلی فعل گروهی منجر به تغییر فرآیند فعل گروهی و تبدیل آن به فرآیندی قابل پیش بینی خواهد شد.