طراحی، اعتبارسازی و روایی سنجی آزمون تک به منظور اندازه گیری بسندگی زبان فارسی

چکیده در گستره­ی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی­زبانان در چند دهه­ی اخیر به منظور آموزش رسمی و برنامه­ریزی شده­ی زبان فارسی تلاش­های بسیاری در راستای تألیف کتاب­های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی­زبانان صورت گرفته است، اما در این بین یکی از موضوعاتی که در امر آموزش نقش کلیدی و لاینفکی را دارد آزمون­سازی است که تا کنون مورد کنکاش وسیعی قرار نگرفته است. تحقیق حاضر برآن است تا ضمن معرفی آزمون تک به چگونگی طراحی آن در زبان فارسی به منظور اندازه­گیری میزان بسندگی زبان بپردازد. در پژوهش حاضر متون به صورت روش­مندی انتخاب شده (بدین معنا که از جمله عوامل موثر در انتخاب متون تناسب متون با سن، میزان علاقه­مندی و سطح بسندگی آزمودنی­ها می باشد) و با استفاده از روش پیشنهادی کلین- بریلی (1997) نیمی از حروف هر دومین کلمه­ی به کار رفته در جمله­ی دوم به بعد در هر متن حذف شده و به یک نمونه آزمون تک تبدیل شده است. پایایی آزمون به شیوه­ی آلفا کرونباخ محاسبه شد که نتیجه­ی بسیار مطلوبی (0.84) برای این آزمون تلقی می­شود. اگر چه با استفاده از آزمون بسندگی چهارگزینه­ای استانده­ی زبان فارسی (موسوی، 1379)، ضریب همبستگی پیرسون (0.12) رابطه­ی معنا­داری را میان این دو آزمون نشان نداد. واکاوی داده­ها نشان داد که آزمون تک علاوه بر داشتن روایی ظاهری از روایی درونی (درجه تمیز: 0.23، درجه آسانی:0.74) بالایی نیز برخوردار است.