فعالیت ضد لیشمانیائی روغن فرار گیاه اسطوخودوس(lavandula angustifolia) علیه لیشمانیا تروپیکا (leishmania tropica) در شرایط کشت آزمایشگاهی

چکیده امروزه با افزایش ایجاد مقاومت های دارویی در درمان بیماری ها و بویژه بیماری های انگلی، همچنین وجود عوارض جانبی این ترکیبات شیمیایی، استفاده از داروهای گیاهی در درمان بیماری های انگلی در سرتاسر جهان به شدت افزایش یافته است. موارد ابتلا به لیشمانیوز پوستی در ایران به شدت بالا می باشد به طوری که سازمان جهانی بهداشت اعلام نموده است که 90% موارد لیشمانیوز جلدی سرتاسر جهان، سالانه در ایران، عراق، افغانستان، عربستان، سوریه و برزیل تشخیص داده می شود. در این پژوهش به منظور مقایسه اثر ضد لیشمانیایی اسانس روغنی اسطوخودوس گونه لاوندولا آفیسینالیس با داروی شیمیایی گلوکانتیم، ابتدا اسانس روغنی یادشده از گیاه تازه ی خشک و پودر شده مربوطه با عملیات تقطیر با بخار آب تهیه شده و سپس غلظت های 5/0%، 5/1%، 5%، 10%، 15% و 20% از اسانس و غلظت 8/33 درصد از داروی شیمیایی گلوکانتیم، به محیط کشت انگل لیشمانیا ماژور اضافه شد. این محیط کشت دارای 106×1 پروماستیگوت انگل لیشمانیا ماژور در هر میلی لیتر بود. تعداد انگل های زنده پس از اضافه کردن اسانس روغنی و داروی شیمیایی در زمان های 24، 48 و 72 ساعت به وسیله رنگ حیاتی تریپان بلو 10% و با استفاده از لام نئوبار شمارش شد. این آزمایش 3 بار تکرار شد. نتایج بدست آمده نشان داد که سرعت تکثیر پروماستیگوت ها پس از افزودن اسانس گیاهی به میزان قابل توجهی کاهش یافت و از نظر آماری معنی دار بود (05/0p<). در غلظت های 10%، 15% و 20% علاوه بر کاهش سرعت تکثیر، اثر کشندگی نیز مشاهده شد به طوری که در ساعت 72 هیچ انگلی در گروه های مذکور مشاهده نگردید. به جز این 3 گروه در غلظت های 5%، 5/1% و 5/0% تفاوت قابل ملاحظه ای در تعداد انگل زنده باقی مانده با گروه داروی شیمیایی مشاهد نشد (05/0p>). این تحقیق بیانگر تأثیر ممانعت کننده گی رشد و کشنده گی اسانس روغنی اسطوخودوس در شرایط آزمایشگاهی بر روی شکل پروماستیگوت لیشمانیا ماژور می باشد. کلمات کلیدی: اسطوخودوس، لیشمانیا ماژور، گلوکانتیم