اثر کودهای زیستی فسفر و نیتروژن بر رشد، عملکرد و محتوای اسانس گیاه گاوزبان تحت تنش کمبود آب

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی فسفر و نیتروژن بر رشد، عملکرد و محتوی اسانس گیاه دارویی گاوزبان در شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی در سال 1390 به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آب و هوایی کرمانشاه اجرا گردید. تنش کمآبی شامل تنش در مراحل رشدی رویشی، زایشی، رویشی+ زایشی و بدون تنش بودند. تیمارهای کودی شامل 3 سطح مصرف 100% کودهای شیمیایی، 50% کودهای شیمیایی + زیستی و 25% کودهای شیمیایی+ زیستی بود. کودهای زیستی مورد بررسی شامل نیتروکسین و بیوفسفات بود. براساس نتایج بدست آمده تیمارهای مورد بررسی اثر معنی داری بر شاخص های رشدی گیاه، ارتفاع ، تعداد ساقه فرعی، تعداد و عملکرد گل آذین، تعداد غنچه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس، موسیلاژ، روغن دانه و شاخص برداشت گاوزبان داشتند. بالاترین ارتفاع گیاه، ساقه فرعی، عملکرد سرشاخه گلدار، تعداد غنچه، وزن هزار دانه، عملکرد موسیلاژ، عملکرد اسانس، عملکرد روغن و شاخص برداشت در شرایط بدون تنش و با مصرف 50% کودهای شیمیایی+ زیستی و کمترین مقادیر صفات مذکور نیز در شرایط تنش رویشی+ زایشی و با مصرف 25% کودهای شیمیایی+ زیستی حاصل شد. برهمکنش تیمارهای کودی و تنش کم آبی در اکثر صفات معنی دار بود. شایان ذکر است که تیمار 50% کودهای شیمیایی+ زیستی در شرایط تنش رویشی و شرایط بدون تنش در اکثر صفات مورد بررسی از عملکرد بالاتری نسبت به تیمار 100% کودهای شیمیایی برخوردار بود. به طوری که استفاده از 50% کودهای شیمیایی+ زیستی در شرایط تنش رویشی 5/16 درصد عملکرد دانه را نسبت به مصرف 100 درصد کودهای شیمیایی افزایش داد. به نظر می رسد که کودهای زیستی می توانند در کشاورزی پایدار به عنوان یک جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی در گیاه دارویی گاوزبان تحت شرایط تنش کم آبی مطرح باشند.