راهبردهای برنامه ریزی برای گردشگری پایدار روستایی در منطقه سیستان

اساسا دستیابی به توسعه به طور عام و توسعه روستایی به طور خاص مستلزم تهیه، تدوین و ارائه راهبردهای مناسب برنامه ریزی متناسب با ظرفیت ها و شرایط فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی می باشد. بررسی متون و ادبیات موجود، نشان می دهد، بدون شک از جمله فعالیت های اقتصادی که دستیابی به توسعه پایدار روستایی را تسهیل می کند، گردشگری پایدار روستایی می باشد. بر این اساس موضوع ظرفیت شناسی و ظرفیت یابی توسعه گردشگری روستایی در مناطق مختلف موضوعیت می یابد که این علم همواره مورد توجه کارگزاران توسعه در سطوح مختلف و بویژه در سطح محلی و منطقه ای نیز بوده است. بر همین مبنا، برآوردهای اولیه نشان داد، منطقه سیستان از ظرفیت بسیار بالایی از این حیث برخوردار است. بررسی ها نشان داد علیرغم وجود تعداد زیادی از روستاهای واجد ارزش گردشگری در منطقه سیستان فاقد چارچوب راهبردی نظام برنامه ریزی برای توسعه گردشگری پایدار روستایی می باشد. پژوهش حاضر با هدف تهیه و تدوین راهبرد های مناسب برای برنامه ریزی گردشگری پایدار روستایی در منطقه سیستان انجام شده است. روش تحقیق، ترکیبی می باشد. دو گروه (کارشناسان، صاحب نظران، متولیان حوزه نهادی گردشگری و کارگزاران خدمات گردشگری) در انجام این پژوهش مشارکت داشتند و دیدگاه های آنها در مورد مولفه های گردشگری پایدار روستایی در قالب شاخص هایی همچون: مکانیسم اجرایی، مدیریت محلی، شیوه های تبلیغاتی، اداری و... مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری، شامل دو گروهِ 1. تمام روستا-های حایز اهمیت گردشگری پایدار و 2. کارشناسان، مسئولان، متولیان حوزه نهادی گردشگری و کارگزاران خدمات گردشگری می باشد که جامعه نمونه گروه اول، با استناد به روش کل نگر، شامل 4 روستای حایز اهمیت گردشگری پایدار می باشد و جامعه نمونه گروه دوم با استفاده از فرمول کوچران 90 نفر به دست آمد. این پژوهش نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدید های گردشگری پایدار را در قالب مدل swotمورد تجزیه و تحلیل قرار داد و به ارائه راهبرد های مناسب برای برنامه ریزی توسعه گردشگری پایدار روستایی در منطقه سیستان پرداخت. تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی از طریق نرم افزار excel و آزمون فرضیه با استفاده از مدل سلسله مراتبی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج به دست آمده، حاکی از آن است: در وهله اول، راهبردهای استخراج شده از مدل swot برای برنامه ریزی گردشگری پایدار روستایی در منطقه سیستان شامل راهبردهای کلان: 1.تنوع 2.بازنگری 3.تهاجمی و 4.تدافعی می باشند، سپس با استناد به مدل سلسله مراتبی، راهبرد ها ارزشیابی و اولویت بندی گردید که راهبرد تنوع در اولویت اول و راهبرد تهاجمی در اولویت دوم قرار گرفت. واژگان کلیدی: راهبرد ها، برنامه ریزی، گردشگری پایدار، منطقه سیستان