بررسی نقش کتابخانه های عمومی شهر مشهد در توسعه فرهنگ اجتماعی جامعه

توسعه فرهنگی فرایندی است که طی آن با ایجاد تغییراتی در حوزه های ادراکی، شناختی، ارزشی و گرایشی انسانها، قابلیت ها و باورها، شخصیت ویژه ای را در آنها بوجود می آورد که حاصل این باورها و قابلیت ها، رفتارها و کنش های خاصی است که مناسب توسعه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کتابخانه های عمومی شهر مشهد در توسعه فرهنگ اجتماعی جامعه از دیدگاه اعضاء کتابخانه انجام گرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی و از نوع پژوهش های توصیفی محسوب می گردد. جامعه آماری این پژوهش کلیه اعضاء کتابخانه های عمومی شهر مشهد (39286 نفر) هستند که در سال 1392 عضو این کتابخانه اند و از منابع و امکانات آن استفاده می کنند که پس از نمونه گیری 384 نفر از اعضاء به عنوان نمونه اصلی انتخاب شدند. در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته ای است که شامل 36 گویه بسته با مقیاس 5 درجه ای لیکرت می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. نتایج نشان داد که تفاوت معنادار میان گویه های افزایش میزان سرانه مطالعه و سطح دانش، گسترش آموزش های فرهنگی، توسعه ذهنی افراد، تقویت هویت فرهنگی، تعمیم فرهنگ کتابخوانی، افزایش مبادلات فرهنگی نسبت به حد وسط وجود دارد که این امر نشان دهنده نقش موثر کتابخانه های عمومی در شاخص های توسعه فرهنگ اجتماعی می باشد. با توجه به مقادیر میانگین، مشخص شد که اعضاء نقش کتابخانه های عمومی را در زمینه شناسایی و گزینش کتاب های متنوع و منابع اطلاعاتی متناسب با سلیقه های مختلف اعضاء، ممانعت از استفاده ویژه و انحصاری از اطلاعات، ترویج و تثبیت فرهنگ کتابخوانی، مشارکت در تصمیم گیری ها و آموزش اعضاء کتابخانه را کمرنگ می دانند. بنابراین در این بخش ها ضرورت مطالعه بیشتر و توجه کارشناسان، برنامه ریزان و متولیان کتابخانه های عمومی شهر مشهد را طلب می کند.