نقش بیداری اسلامی بر توسعه دموکراسی در کشورهای مصر،تونس و لیبی

تحول عظیمی که کشورهای خاورمیانه را از سال 2010 بدین سو تحت تأثیر قرار داد عمدتا ذیل مفهوم انقلاب بررسی می کنند. بحران اقتصادی و بیکاری گسترده جوانان به همراه بسته بودن فضای سیاسی کشورهای عربی از مهم ترین دلایلی هستند که برای تبیین این رخداد ارائه شده اند. در عین حال از نگاه و منظری تاریخی می توان بر علل بلندمدت و ریشه دار نیز وقوف یافت. حضور اسلام به مثابه یکی از اصلی ترین مولفه های هویتی خاورمیانه، همواره و به طور خاص از قرن نوزده بدین سو نقشی مهم در کنش های سیاسی و تحولات کشورهای منطقه داشته است. در این پژوهش توجه اصلی ما به تحولات اخیر در سه کشور تونس، مصر و لیبی است که زودتر دست خوش انقلاب شدند. مبنای نظری این پژوهش ترکیبی از نظریه حمید احمدی در علت گرایش جنبش های اسلامی به سمت اقدامات مسالمت آمیز و نظریه ساموئل هانتینگتون است که نیروی طبقه متوسط جدید را داعیه دار دموکراسی در هزاره سوم می داند. بر اساس یافته های این تحقیق، بیداری اسلامی در شرایط جدید و با حضور طبقه متوسط جدید علی رغم مشکلات و کاستی ها، در مجموع بر روند نهادینه شدن دموکراسی در سه کشور تونس، مصر و لیبی تأثیر مثبت دارد. در این پژوهش از روش کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شده است.