وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسیحیان در قلمروی سلاجقه ی روم

رسیدن اتراک مسلمان به آناتولی، در حالی بود که مسیحیت باور بیشترینه ی ساکنان را تشکیل می داد و قریب به هفت قرن از عمر رسمی آن در این دیار می گذشت؛ ریشه های عمیق این دین که با سنت های هلنیستی در هم آمیخته بود، چیزی نبود که دفعتا به محاق رود و جای خود را به باوری جدید پیشکش کند. این اعتقاد عمیق، پس از استقرار ترکان سلجوقی، با ویژگی مدارای مذهبی آنان همراه شد و از همین روی مسیحیت توانست به گونه ای مسالمت آمیز در آن دیار استمرار یابد. در پژوهش حاضر، تلاش شد تا با استفاده از اطلاعات منابع تاریخی و به روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسیحیان در این منطقه، در خلال سال های حکمفرمایی سلجوقیان روم پرداخته شود. دستاورد پژوهش حکایت از آن دارد که مسیحیان به لحاظ سیاسی توانستند، با استفاده از تسامح سیاسی سلاجقه و نیاز ایشان در اداره ی اموری که به آناتولی و بومیان اختصاص می یافت، به مناصب بالایی در تشکیلات سیاسی راه یابند و از منزلت خوبی برخوردار شوند. در زمینه ی وضعیت اجتماعی نیز علیرغم آشفتگی هایی که به دوران فتوح ترکان و تاخت و تازهای آن ارتباط می یافت، مسیحیان همچنان تا مدت ها درصد زیادی از جمعیت را به خود اختصاص دادند و به لحاظ تعداد نفوس بر تعداد نفرات مسلمانان، غلبه داشتند و بطور مسالمت آمیزی در کنار آنان می زیستند. آن ها همچنین دارای تشکیلات صنفی مخصوصی بودند و در مشاغل متعددی به فعالیت می پرداختند. در باب وضعیت فرهنگی نیز مسیحیان به دلیل نگرش های آزاد مآبانه ی دولتیان، ضمن باقی ماندن بر اصول اعتقادیشان، در اجرای آیین های مذهبی و عرفی خود با مشکلی روبرو نبودند و تشکیلات فرهنگی خاصی مانند انجمن های برادری مسیحی و... داشتند.