تعیین ویژگی های فیزیولوژیکی موثر بر عملکرد دانه ارقام بومی،اصلاح شده و لاین های امیدبخش برنج ‏‎(oryza sativa l.)‎‏تحت شرایط تنش نیتروژن

به منظور بررسی ویژگی های فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی موثر بر عملکرد دانه ارقام بومی، اصلاح شده و ‏لاینهای امید بخش برنج تحت شرایط تنش نیتروژن آزمایشی در سال زراعی 1388 در دانشگاه علوم ‏کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ‏بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل شامل مقادیر کود نیتروژن از منبع اوره (سطوح صفر، ‏‏100 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل 5 لاین امید بخش ‏‏(جلودار، جهش، پرتو، دانش و میلاد)، 2 رقم بومی (طارم محلی و طارم دیلمانی) و یک رقم اصلاح ‏شده (قائم1) برنج بود. نیتروژن در 11 صفت شامل: عملکرد شلتوک، تعداد پنجه، وزن خشک بوته، ‏روز تا 50 درصد گلدهی، عرض و مساحت برگ پرچم، ‏lai‏ ، ‏cgr‏ ، ‏rgr‏ ، ‏lad‏ و رقم بجز دو ‏صفت، وزن خشک بوته و ‏slw‏ تفاوت معنی داری داشتند. براساس مقایسات گروهی لاین های امید ‏بخش از لحاظ صفات وزن هزار دانه، شاخص برداشت، روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا رسیدگی ‏کامل از ارقام بومی و اصلاح شده بهتر بودند. صفات طول و مساحت برگ پرچم، ‏lad‏ ، ‏lar‏ و ‏lsr‏ رقم اصلاح شده (قائم1) بالاتر از لاینهای امید بخش و ارقام بومی مورد مطالعه در این تحقیق ‏بود. صفات عملکرد شلتوک، طول خوشه، تعداد دانه در خوشه، ارتفاع بوته و زاویه برگ پرچم لاین های ‏امید بخش بالاتر از رقم اصلاح شده مورد آزمایش بود. ارقام بومی از لحاظ صفات وزن هزار دانه، ‏شاخص برداشت، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی کامل، عرض و مساحت برگ پرچم، ‏lar‏ ‏و ‏lsr‏ مقادیرکمتری از رقم اصلاح شده + لاین ها داشتند. بالاترین عملکرد شلتوک در ژنوتیپهای ‏دانش، جهش، جلودار و طارم محلی به ترتیب با 72/6، 16/6، 09/6 و 06/6 تن در هکتار بدست آمد. ‏همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد شلتوک و تعداد پنجه، وزن خشک بوته، روز تا ‏‏50 درصد گلدهی، ‏lai‏ ، ‏cgr، طول خوشه، شاخص برداشت تعداد دانه در خوشه، روز تا رسیدگی ‏کامل و ‏lad‏ وجود داشت