نام پژوهشگر: محمد عباس زاده

بررسی میزان اعتماد مردم شهر تبریز به نیروی انتظامی و عوامل موثر بر آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1389
  علی ذوالقدر   حسین بنی فاطمه

بررسی میزان اعتماد مردم شهر تبریز به نیروی انتظامی و عوامل موثر بر آن هدف اصلی تحقیق مطرح شده است. متغیرهای امنیت اجتماعی، اعتقاد به ضابطه مندی ماموران نیروی انتظامی، آگاهی و شناخت از وظایف نیروی انتظامی، عملکرد نیروی انتظامی، تجربیات قبلی براساس نظریات گیدنز، وبر، جانسون، اوفه، اینگلهارت، زتومکا، وبر، پارسونز،زیمل، اسلانر، دوتوکویل، لوهمان آورده شده است، متغیرهای مستقل متغیر وابسته اعتماد اجتماعی می باشد. حجم نمونه آماری در این تحقیق که به روش نمونه گیری خوشه ای در جامعه آماری شهر تبریز، براساس فرمول کوکران 399 نفر نمونه آماری تحقیق حاضر می باشد. در این تحقیق از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز بهره برده و به منظور بررسی روایی از تحلیل روایی استفاده شده است. نتایج حاصل از داده ها و یافته های تحقیق نشان از تایید فرضیه های اصلی تحقیق دارد. با توجه به یافته های تحلیل رگرسیونی تحقیق متغیر اعتقاد به ضابطه مندی ماموران نیروی انتظامی و آگاهی وشناخت از وظایف نیروی انتظامی، عملکرد نیروی انتظامی، تجربیات قبلی از نیروی انتظامی و امنیت اجتماعی تاثیر مستقیم بر اعتماد اجتماعی داشتند. اعتقاد به ضابطه مندی ماموران نیروی انتظامی و امنیت اجتماعی بیشترین تبیین را دارند. جنس، سواد و درآمد و شغل رابطه معناداری با اعتماد اجتماعی داشته اند.

بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی، همسرآزاری و سلامت روانی در بین زنان متاهل شهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1389
  موسی سعادتی   محمد عباس زاده

سرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که امروزه در بررسی های اقتصادی و اجتماعی جوامع مدرن و در حال توسعه مطرح شده است. طرح این رویکرد در بسیاری از مباحث اجتماعی، نشان دهنده نقش و اهمیت این نوع سرمایه، در توسعه جامعه، و به فراخور موضوع در زمینه سلامت روانی افراد، کاهش همسر آزاری علی الخصوص در محیط خانوادگی و مواردی مانند آن است. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی، همسرآزاری و سلامت روانی افراد بوده که برای تبیین آن از دیدگاه اندیشمندانی چون پیر بوردیو، جیمز کلمن، رابرت پاتنام، فرانسیس فوکویاما و سایر اندیشمندان مطرح در این حوزه استفاده شده است. روش تحقیق مورد استفاده، پیمایش بوده و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان متاهل شهر تبریز به تعداد 378460 نفر (سال 1385) می باشدکه از این میان، 384 نفر به عنوان نمونه نهایی بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش های آماری مورد استفاده، شامل،آزمونهای t، f، r پیرسون، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر بوده و برای محاسبه ضرایب مسیر، از برآوردهای روش لیزرل استفاده گردیده است.کلیه آمارها و اطلاعات تحقیق حاضر(بدست آمده از پرسشنامه) ، از طریق نرم افزار spss17 ، صورت پذیرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای تجربه و مشاهده خشونت در خانواده پدرشوهری، پدرسالاری، دخالت خویشاوندان شوهر، تحریک مرد از سوی همسر با متغیرهمسرآزاری همبستگی معنی داری وجود دارد. همچنین، متغیر سرمایه اجتماعی در تمامی ابعاد چهارگانه(حمایت خانواده پدری، حمایت خانواده پدر شوهری زن، حمایت دوستان و اعتماد بین شخصی)، به جز بعد حمایت خانواده پدری با بعد همسرآزاری جنسی، با متغیر همسرآزاری رابطه معنی داری داشته است؛ بعلاوه، همبستگی بین متغیر سرمایه اجتماعی در ابعاد چهارگانه، با متغیر سلامت روانی، به جز رابطه بعد حمایت دوستان(بعدی از سرمایه اجتماعی) با بعد علائم جسمانی(بعدی از سلامت روانی) معنی دار بود. نتایج حاصل از تحلیل مسیر انجام یافته نشان داد : 35 درصد تغییرات مرتبط با متغیر«سلامت روانی» توسط متغیرهای مستقل مورد استفاده تبیین شده و در این میان، متغیرهای همسر آزاری روانی و اعتماد بین زن و شوهر به ترتیب بالاترین تاثیر را بر آن داشته اند. در ضمن، 45 درصد تغییرات مرتبط با متغیر «همسر آزاری» توسط متغیرهای مستقل مورد استفاده تبیین شده و در این میان، متغیر های اعتماد بین زن و شوهر، تجربه و مشاهده خشونت و دخالت خویشاوندان شوهر به ترتیب بیشترین تاثیر را بر متغیر همسرآزاری داشته اند.

مطالعه جامعه شناختی کتاب دده قورقود با رویکرد هرمنوتیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1389
  رحیم بشیرپوربناب   محمد عباس زاده

افسانه ها و داستانهای باز مانده از روزگاران گذشته را نمی توان ساخت? تخیلات ذهن انسان و بی معنی تلقی کرد، بی شک آنها دربر دارنده عنصری از حقیقت اند، و اگر چنین نبودند هرگز نمی توانستند درخاطره ی توده ها راه یابند و از آن چنان نیروی حیاتی برخوردار گردند که نسل ها را درنوردیده و از سانسور بی امان تاریخ جان به در برند. گوته با انتقاد از کسانی که داستانهای قهرمانی روم باستان را خوار و خفیف می شمرند می گوید: «اگر رومی ها آنقدر بزرگی داشتند که چنین داستانهایی را بسرایند ، ما نیز باید لااقل آن قدر بزرگواری داشته باشیم که آنها را باور کنیم» ( رئیس نیا، 1368: 11). به بیان صمد وورغون شاعر شهیر آذربایجان «از کلمه افسانه نباید رمید، تابش پرتوهای حقیقت را در هر افسانه ای می توان کشف کرد. زیرا که افسانه ها آفریده انسانند. مبارزه بی وقفه ی روشنایی و تاریکی، خیر و شر، خودی و بیگانه و راستی و کژی در دنیای افسانه ها احساس می گردد» (همان:11). و«سهند» (بولود قاراچورلو) شاعر مبارز آذربایجان جنوبی چه زیبا این مفهوم را به زبان شعر بیان کرده که: «افسانه؛ انسانلیق سین، سین آختاران ایـده آل دونیـانین تبسومی دیـر حیـات دا تجسـوم تاپیب، تاپمـایـان بویوک آرزولارین ترنومی دیر. (افسانه؛ جلوه ای زیبا از دنیای ایده آلی است که انسان هر آن در پی اش است. افسانه؛ زمزمه و ترنم آرزوهای سترگی است که گاه تجسم می یابد و گاه هرگز) (ب.ق. سهند، 1358: 44). هیچ چیز بدون واقعیتی که پیش از آن بوده، وجود ندارد و اندیش? هر عملی مقدم بر نفس آن عمل است. به همین جهت تفوق و برتری جویی، غالباً وجود تصورات ذهنی گوناگونی را ایجاب می کند و اقتضا دارد. اکثریت عظیم مردمان نیازمند آنند که فضایلی را که می خواهند کسب کنند، به صورت اعمال یا عملاً مجسم سازند. آنان احتیاج دارند که از وضع و رفتار صاحبان آن فضایل تقلید کنند و پیشاپیش، یعنی قبل از متخلق شدن به آن سجایا، آنها را چون پیرایه ای به خود ببندند و جلوه بفروشند. مگر نه این است که «کار نیکو کردن از پر کردن است»، راوی و شنوند? روایت های اسطوره ای و افسانه ای با تفاخر به دلاوریهای قهرمان خیالی داستانها، عملا تحقق صفاتی را که خود ندارد، در خود تجربه می کند. یاد می گیرد طوری رفتار کند که گویی آن صفات را داراست، و در واقع به سحر و جادوی مردم بدوی توسل می جوید که وقتی می خواهند قوی باشند، رقص های مقدسی راکه نمایشگرحرکات قدرتمند ترین در ندگان است، اجرا می کنند. شاهکارهای هنر و اندیشه چیزی جز تخیلات ترمیم و جبران کننده جانهای با عظمت، ولی تنها و منفرد نیست که از روی فرزانگی، توانسته اند هرگونه حدیث نفس و بیان مافی الضمیر زود رس و پیش از موعد را بر خود منع کنند. این آفرینشهای ادبی و هنری بر هر پایه ای که شکل بگیرند، خواه دراماتیک باشند یا ملهم از پدیده های واقعی حیات اجتماعی، در هر حال، تسکین و درمانی برای روح نیازمند افراد و اجتماع هستند. این درمان وقتی صورت می پذیرد که تصور و تخیل آنقدر برای فرد و اجتماع مأنوس و خودی باشد که در نظرش جایگزین واقعیت گردد. در این وقت است که تصورات و افسانه پردازیها سپر بلا می شوند و ضربات تقدیر نمی توانند بر او فرود آیند. مبارزه موجود در عرصه زندگی، در جدال قهرمانان مردمی و ضد مردمی افسانه ها که با قلم سحرآگین خیال تصویر و رنگ آمیزی شده اند تجسم می یابد. آفرینش های ادبیِ شفاهی و مکتوب اقوام که طی اعصار در حافظه توده های مردم و در میان گنجینه های ادبی به ثبت رسیده و همگام با تکامل مادی و معنوی آفرینشگران شان به زمان معاصر رسیده اند، به مثابه محصولات معنوی زندگی اجتماعی گذشتگان، بازتاب تمایلات، آرمانها، باورداشتها، مراسم و سنن، دستاوردها و ساختارهای مادی مردمان و اجتماعاتی هستند که آن آثار ادبی در میان آنها سرشته و پرورده شده اند و نشان از گذشته آنها دارند، و این قابلیت را دارند که از دیدگاههای مختلف تاریخی، توده شناسی، قوم شناسی، زبان شناسی، جامعه شناسی و ... مورد توجه و بررسی قرار گیرند. ماگسیم گورگی در بیانی اشاره می کند که: بدون آگاهی از آفرینش شفاهی مردم، تاریخ حقیقی توده های زحمتکش را نمی توان دریافت. در حقیقت بدون شناخت میراث فرهنگی نسل های گذشته، قادر به تجسم زندگی آنها نخواهیم بود. اساطیر و داستانهای باز مانده از گذشته های دور اقوام و ملل، تنها منابعی هستند که پرتوهایی بر دوران پیش از تاریخ آنها می افکنند. افسانه هایی که ریشه در اعماق تاریخ اقوام دارند، در دوره های بعد نیز به نوعی به حیات خودادامه داده و منبع الهامی برای آفرینشهای ادبی تازه می گردند. «داستانهای دده قورقود که در جهان فرهنگ و ادب مردم ترک زبـان یکی از آثار زیبا و جاودانی وشاید زیباترین آنها شناخته شده است، در شمار وثائق فولکولوریک بی همتایی است که قرنها پیش از این کسوت کتابت پوشیده و بمانند گوهری نایاب تا عصر ما رسیده است.» (نقل از پیشگفتار مصحح کتاب دده قور قود: 1358به ،4/الف). این داستانها آفرید? ذهن خلاق و خیال پردازی مردمانی است که در جریان مصاف با سختی های و دشواریهای حیات واقعی، شادکام و سرفراز از پیروزیها و کامیابی های ظفرمندانه، با ذوق و هنر آفرینشگری خود، سیمای قهرمانان ظفر آفرین خویش را با داستانها و افسانه هایی که پرداخته اند ابدی ساخته، و یا سرشکسته و نا امید از ناملایمات و ناکامی ها، به ترسیم دنیای ایده الی پرداخته که در آن قهرمانان داستانی با دلاوریها و سلحشوریهای خود درد و آلام ناشی از هزیمتهای حیات واقعی را از روح و روان مردمان شکست خورده میزدایند و آینده ای پرفروغ را نوید می دهند. اگر بخشی از این داستانها، اساطیر و افسانه هایی هستند که ریشه در باورهای هستی شناسانه دیرینِ قبایل اوغوز دارند، بخشی دیگر روایت واقعی و یا ملهم از حوادث واقعی درگذرگاه های تاریخیِ حیات این قبایل می باشد. اگر برخی از قهرمانان داستانهای دده قورقود جز در متن داستانها، هرگز حیات واقعی و وجود خارجی نداشتند، برخی دیگر شخصیتهایی واقعی هستند که نام و نشانشان در تاریخ این اقوام ثبت گردیده و بسان اسطوره های قومی و ملی مورد احترام و اکرام بوده اند. داستانهای دده قورقود که به دلیل پیوند عمیق شان با زندگی و آمال و آرزوهای مردم ، اطلاق نام داستانهای خلق برآنها بسیار در خور خواهد بود به مثابه آئینه تمام نمای آمال و سجایا و خصایل مردمانی در گذشته های دور و نزدیک است. بررسی ابعاد اجتماعی این داستانها و کشف مضامین و مفاهیم هنجارین و ارزشی نهفته در آنها می تواند از بُعدی دیگر پرتویی بر حیات اجتماعی اقوام ترک و نوع نگرش و سازمان اجتماعی آنها و امور مرتبط با آن بیافکند. مضامین به کار رفته در این داستانها همچون مردمان حاضر در داستانها و سرزمین هایشان بکر و دست نخورده و آکنده از مفاهیم و آموزه هایی است که از دیدگاه انسانشناختی، مردم شناختی، هستی شناختی، جامعه شناختی و... قابل بررسی و مطالعه است. اینگونه مطالعات هریک می تواند دریچه ای نو به دنیای ناشناخته وحیات پر رمز و راز انسان «تُرک» گشوده و در مجموع نگرش کلی ما بر نوع انسان را تکمیل تر و فربه تر نماید. مطالعه جامعه شناختی داستانهای دده قورقود و کنکاش در زیر و بم پدیده های اجتماعی متجلی در متن داستانها علاوه بر آنکه دانش اجتماعی ما در مورد چگونگی زیست اجتماعی این گروه از انسان کره خاکی را افزایش میدهد، بلکه بیش از آن، پیش زمینه و ذهنیت لازم برای درک علل و چرایی پدیده های اجتماعی جاری در زندگی اجتماعی تُرکان معاصر را در ما فراهم می سازد. اگر براین باوریم که حیات مادی و فرهنگ معنوی و باورها و ارزش های هم میهنان تُرک ما ریشه در تاریخ وگذشته دارد، بدون تردید شناختِ ریشه های تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنان و تحلیل همه جانبه ـ و در این مورد بخصوص تحلیل جامعه شناختی ـ آنها امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. کتاب دده قورقود حامل بخشی از فرهنگ غیر مادی ترکان اوغوز است که هم اینک مردمانی از این تبار در بخش وسیعی از ایران و چندکشور همجوار زندگی می کنند. شناخت این داستانها و تأمل در مفاهیم و مضامین نهفته در لایه های درونی الفاظ و عبارتهای آن، وبه عبارت دیگر، «قرائت هرمنوتیک» داستانهای دده قورقود، ضمن این که در ما دیدگاهی برای کشف ریشه های تاریخیِ ارزشها و باورهای متعالی و مشترک انسانی ایجاد می نماید، بلکه بیشتر از آن، می تواند زمینه ساز شکل گیری نوعی نگرش یکپارچه و جهانی نسبت به انسان و رها شدن از اندیشه های جدا ساز و تفکیک گذار میان فرهنگهای انسانی شده و ما و اندیشه های ما را از محبوس شدن در چارچوب تنگ دنیای معاصر نجات دهد. به بیان گادامر، بدین ترتیب می توان از فاصله گذاریهای بیگانه ساز کاست و موجبات مشارکت را فراهم آورد. (حریری، 1380: 98). داستانهای دده قورقود سیمایی از حیات واقعی آفرینشگران خود را پیش روی خواننده ترسیم می کنند. قهرمانان داستانها فارغ از اندیشه های انتزاعی و با الهام از واقعیات حیات اجتماعی، درحقیقت به باز آفرینی تاریخ اندیش? اجتماعی ترکان اوغوز پرداخته اند. در این مجموعه بر آنیم تا داستانهای دده قورقود را با دیدی واقعگرایانه مورد مطالعه قرارداده و کنش های قهرمانان را با رویکردی جامعه شناختی مورد تعبیر و تأویل (هرمنوتیک) قرار دهیم. امید که با ارائ? پاسخ هایی مستدل و علمی به پرسشهای پژوهشیِ مطرح شناخت اجتماعی قابل توجهی حاصل آید و بینشی درخور نسبت به مفکوره های اجتماعی جامع? مورد مطالعه ایجاد گردد. تعریف وتحدید موضوع «مطالعه جامعه شناختی کتاب دده قور قود با رویکرد هرمنوتیک»، موضوعیست که برای این پروژ? در نظر گرفته شده است. این کتاب حاویِ قدیمیترین و عالیترین نمونه های داستانی است که بخشی ازآثارهنری ـ ادبی فولکلوریک آذربایحان نیز محسوب می شوند. این اثر از یک مقدمه و 12 داستان (بوی) تشکیل شده است. داستانها به نظم و نثر نوشته شده اند و در خلال آنها انواع مختلف آثار ادبی- شفاهی همچون بایاتی، نغمه، ضرب المثل و حتی مرثیه دیده می شود. این کتاب اثری است حماسی و هر کدام از داستانهای آن درباره دلاوریها و ماجراهای دل انگیز یکی از قهرمانها ساخته شده است. با این همه هر 12 داستان به نوعی بایکدیگر در ارتباط می باشند. این داستانها از نظر ارزش بدیعی، زیبایی و انسجام کلام، جلوه و شکوه صحنه ها، بی آلایشی و دست نخوردگی سجایا و سنن مندرج در آنها با معروفترین داستانهای حماسی و اسطوره ای جهان قابل سنجش است»(فرزانه،2001: 26 ). «دیتس دانشمند وزبانشناس آلمانی که، ترجمه داستان تپه گوز (هیولای یک چشم) را به زبان آلمانی منتشر ساخته آن را با «اودیسه»ی هومر مقایسه کرده و نظر داده است که هومر در سرودن اودیسه از این داستان کهن که بعدها در بخشی ازکتاب دده قورقود جای گرفته بهره جسته یا دستکم از مضمون آن با خبر بوده است»(ح.صدیق:1357، 7). آثار ادبی ـ هنری اقوام (چه به شکل شفاهی و چه به صورت مکتوب) گاه به زبانی عامیانه و گاه به شکلی سمبلیک، بیانی رمز آلود از پیشینه آن اقوام هستند. سیمای حقیقی هر قومی بیش از هر چیز در شکل تمدن، فرهنگ و هنر و آداب و رسوم آن قوم متجلی میشود. میراث مدنی هر دیار در حکم دریچه ایست که بسوی روحیات و خلق و خوی و آداب و رسوم گذشته ساکنین آن دیار باز می شود. در این پژوهش سعی برآن است تا با نفوذ در لابه لای داستانها و تأمل در مضامین نهفته ی آنها، شکل ساختاری جامعه ای که داستانها روایت گر بخشی از مناسبات اجتماعی و ارزشها و هنجارهای آن می باشند(ترکان اوغوز و بویژه مردمان آذربایجان)، مورد بررسی و مداقه قرارگرفته و به تعبیری رسا تر به«شناخت مفهوم واقعیتهای درونی کنشگران، ساختارهای معنایی پنهان و معنای نهفته در پشت سرِ پدیده های انسانی و اجتماعی» (حریری:1380،99) آنان پرداخته شود، تا شاید از این رهگذر بتوان زوایایی از آداب وسنن، خلقیات، اعتقادات و باورها و دیگر مناسبات اجتماعی مردمان این سرزمین که ریشه در گذشته و تاریخ و فرهنگ آنان دارد مکشوف و هویدا کرد. و از این طریق با شناختن و شناساندن جامعه و مردمانی که این اثر ادبی نمودی از هستی و کیفیت حیات اجتماعی ، تاریخی و فرهنگ آنان میباشد بر نگرش و دید علمی خویش و علاقه مندان به این بخش از تاریخ ، فرهنگ و تمدن انسانی و سیر تکامل آن افزوده و لایه های نا پیدای شعور اجتماعی ، جهان بینی و مواضع فکری آنان را دریابند. در مورد زمان و مکان خلق این داستانها توافق قطعی میان دده قورقودشناسان وجود ندارد، بخشی از این نظرات در جای مناسبی از این پژوهش انعکاس داده خواهد شد. ولی آنچه که برای همه یا اکثر پژوهشگرانی که در مورد کتاب دده قورقود و«فضا و زمان» شکل گیری داستانهای آن به مطالعه پرداخته اند، قطعی و مسلم فرض می شود این است که این روایت های حماسی نقل داستان گون? حوادثی تاریخی است که میان اقوام و قبایل «اوغوز» و دیگر همسایگان و رقیبان آنها در دشتهای آسیای مرکزی و بعدها پس از مهاجرت به غرب آسیا، در فلات های آذربایجان و آناتولی رخ داده است. از این رو این پژوهش در بررسی های خود از نظر زمانی بر فاصله تاریخی قرن های 8 تا 14 میلادی و از نظر فضایی (مکان) بر قبایل ترک زبان اوغوز که در بخشی از دوره تاریخی مورد نظر در دشتهای آسیای مرکزی و در بخشی دیگر در آذربایجان و آناتولی ساکن بودند، متمرکز می باشد. در مطالع? داستان (بوی)های دوازده گانه کتاب دده قورقود برخی مفاهیم، مضامین، نهادها، شیوه های تفکر و پدیده های اجتماعی خاص به صورتی بسیار برجسته جلب نظر می نمایند، که از آن میان می توان به مفاهیم و پدیده هایی چون: نقش و جایگاه اجتماعی زن، حضور کم رنگ اعتقادات دینی و استفاده تاکتیکی و ابزارگونه از آن در راستای تحقق اهداف و آمال قومی، الهام پذیری از پدیده های طبیعی و توسل به آنها در رفتار و کلام قهرمانان داستانی، تروج و تشویق ارزش هایی ویژه به منظور صیانت از کیان قومی و در نهایت نقش و کارکرد «عشق» در تلطیف مناسبات اجتماعی ، اشاره کرد. در طول پژوهش حاضر سعی خواهد شد تا ضمن نشان دادن مصادیق و نمونه هایی از مفاهیم و پدیده های اجتماعی مورد اشاره که در داستانها متجلی می باشند، آنها را به عنوان «داده»های پژوهشی مورد توجه قرار داده و با دیدی تبیینی ـ تأویلی (هرمنوتیکی) به توضیح و تشریح تأثیرات متقابل سطوح مختلف کنش های اجتماع و پیامدهای این نوع کنش ها در تولید و باز تولید مفاهیم و پدیده (داده) های مورد مطالعه پرداخته شود. بیان مسأله و طرح سوالات پژوهشی افسانه ها واقعی تر و مطمئن تر از تاریخ؛ افکار، عقاید و روحیات مردم را مجسم می نمایند. چون هم از واقعیت های زنده و موجود حکایت دارند و هم در بیان اطوار و احوال گذشت? مردم کمتر از تاریخ دستخوش اغراض مورخان گشته اند و با آنکه در نقل از سینه به سینه از تصرف ذوق و قریح? آفریدگاران بی نام و نشان خویش برکنار نمی مانند، باز چون از دخل و تصرف ارباب قلم مصون مانده اند، به طبیعت و حقیقت نزدیک تر نیز به نظر می رسند(لوفر دلاشو،1386: 50). نمی توان اندیشه های دیرین انسانهای پیشین را که در اسطوره ها و افسانه ها و فرهنگ عام? آنها مضبوطند انکار کرد و یا ناچیز شمرد و چنین تصور کرد که این اندیشه ها همه، موارد و مصادیق مجزی و منفرد «وحشی گری» اند که به دنبال «متمدن» شدن قبایل، کاملاً از بین رفته و یا خواهند رفت. بعضی رفتارهای اساطیری هنوز در برابر چشمان ما به حیات خود ادامه می دهند. البته مقصود بقایای ذهن و روحی? عهد عتیق نیست، بلکه غرض این است که برخی جهات و کارکردهای تفکر اساطیری جزء عوامل سازند? انسان در دنیای جدیدند که نمونه ای از آن اهمیت «رجوع به اصل و سر منشاء» در جوامع عهد عتیق است که هنوز هم این شأن ومنزلت «اصل و آغاز» در بین ملل مختلف جهان معاصر باقی مانده است (الیاده، 1362: 12 و 184). کتاب دده قورقود را می توان بخشی از تاریخ حیات اجتماعی و سالنامه تحولات و رخدادهایی دانست که ترکان اوغوز از سر گذرانیده اند. مجموعه داستانهای کتاب دده قورقود، صرف نظر از ویژگیهای داستانی و اساطیری خود، پدیده های اجتماعی، اعتقادی، انسان شناختی، معرفت شناختی، روانشناختی و... متعددی در خود نهفته دارند که بررسی و تحلیل هر یک از این پدیده ها مستلزم مطالعه و قرائت داستانها از دید علوم مرتبط با موضوع ها و پدیده های مذکور می باشد. دستاوردهای هر یک از این مطالعات می تواند ما را با بخشی از فرهنگ و تمدن ترکان آشنا ساخته و بن مایه های مشترک فرهنگی و تمدنی انسان را که در لابه لای آثار ادبی و فرهنگی ملل مختلف و از آن جمله اقوام ترک مضبوطند بر ما آشکار سازد. این پژوهش برپایه نگرشی شکل گرفته است که معتقد است بخشی از اندیشه های مضبوط در اساطیر و روایات و افسانه های ملل همچنان در دنیای معاصر پویا و کارا هستند. این پژوهش برآن است تا با مطالعه اساطیر و روایات داستانی دده قورقود ضمن شناخت و تحلیل ساخت اجتماعی قبایل اوغوز، برخی از پدیده های برجسته اجتماعی نظیر جدا ماندگی فرهنگی، قوم مداری، اندیشه های عینی و ملموس، تمایزات جنسی، دین و قوانین و بسیاری دیگر از عناصر اجتماعی موجود در میان قبایل اوغوز را که به عنوان بخشی واقعیات اجتماعی در داستانها انعکاس یافته است مورد مطالعه قرار دهد و در حد توان ارتباطی میان برخی از اندیشه ها و پدیده های اجتماعی معاصر با عناصر اجتماعی موجود در داستانها برقرار نماید. چرا که محقق بر این باور است که به شیوه هرمنوتیک می توان ردپای تئوریهای اجتماعی دنیای معاصر را در حیات اجتماعی انسان دیرین و باورهای او ریشه یابی کرد، و همانگونه اشاره شد معتقد است در جوامع مدرن نیز که ظاهراً به نظر آزادتر و استوار بر پایه های خرد می آیند، اسطوره های کنهسال همچنان پویا و در حیاند ودر ساختارهای فکری و نظام های ایدئولوژیک همچنان باقی و جاری هستند. چرا که ایدئولوژیها نظامهای بسته ای هستند که هست? مرکزی آنها از «نیمه حقیقت» هایی تشکیل شده که به عنوان حقیقت ارائه می شوند. به نظر آدورنو، جدیدترین ایدئولوژیهای امروز چیزی نیستند جز شکل های دگرگون شد? ایدئولوژیهای کهن (بارت، 1384: 14و 18). از آنجاییکه که هدف اصلی جامعه شناسی ادبیات بررسی ارتباط متون ارج دار ادبی، و به اعتباری؛ «عینیت یافته زندگی» و درست تر «بازآفرینی هنرمندانه واقعیت» با واقعیت های حیات اجتماعی و فرهنگی محیط اجتماعیی است که اثر بدان تعلق دارد»(ترابی:1376، 6). همچنین با توجه به اینکه شاهکارهای ادبی قابلیت تفسیر و تأویل پذیری دارند، و هنر و به تبع آن ادبیات در تحلیل نهایی با تحول و تکامل بشر مربوط می شود، پژوهندگان جوهر و جنبه های اجتماعی آثار ادبی، جنبه های خاص و دریافت های ویژه خود از هر اثر را متناسب با فرهنگ و نیاز زمانه روشن می سازند و با فعال سازی مجدد آثار ادبی و محتوای آنها و تبدیل آنها به صورت و سیرت امروزین، نوعی ماهیت امروزی بدانها می بخشند؛ تا آنجاکه مسائل مطرح شده در اثری همچون کتاب دده قورقود به صورت موضوع و مسأله ای امروزین در می آید که می تواند ما را در دستیابی به ریشه ی پدیده ها و مسائل اجتماعی و به تبع آن ارائه راه چاره هایی برای حل معضلات اجتماعی انسان معاصر یاری رساند. از همین دیدگاه است که بررسی مباحث اجتماعی در شاهکارهای ادبی گویندگان و نویسندگان بزرگ گذشته نه تنها به معنی بردن «حال» به «گذشته» نیست ، بلکه برعکس ، مطالعه و مشاهده آنهاست از زاویه ای نو و با دیدی معاصر ؛ و بالاتر از همه جذب عناصر سازنده و پویای گذشته به منظور مدد رسانیدن به حرکت و پویایی و تکامل اجتماعی و غنای فرهنگی جامعه معاصراست. برخی از سوالاتی که این پژوهش در پی یافتن پاسخهایی برای آنهاست عبارتند از: - الگوی اساسی برای شناخت و درک ساختار اجتماعی جامعه ای که داستانها دده قورقود در آن پرورده شده است چیست؟ - چگونه می توان نمود باورها و ارزشها اجتماعی اقوام ترک را در کنش های رفتاری و کلامی قهرمانان داستانها یافت؟ - نوع ساختارِ سلسله مراتب و مناسبات اجتماعی موجود در میان لایه های مختلف اجتماعی آن دوران چگونه است؟ - نقش و تأثیر تماس با اقوام و ملل دیگر در تحولات فکری و اجتماعی اقوام ترک چگونه بوده است؟ اهمیت موضوع جامعه شناسی ادبیات پاره ای از پیکر? علم جامعه شناسی است که در همه جا ازجمله در ایران ـ هرچند اندک ـ به آن پرداخته شده و به گفت? لوونتال فرزند نور چشمی جامعه شناسی رسمی نیست ( لوونتال، 1386: 71). این شاخه از جامعه شناسی از سویی به دلیل در حاشیه ماندن و یا به حاشیه رانده شدن، و ازسوی دیگر به دلیل چند رشته ای بودن وآمیختگی اش با تاریخ ادبیات، زیبایی شناسی، نقد ادبی، و غیره، حد و رسم مشخص و معینی ندارد و از این رو نمی توان موضوع و مسائل پژوهشی آن را به دقت تعریف کرد. در جامعه شناسی ادبیات با سنت ها یا رویکردهای گوناگون همچون اجتماعیات در ادبیات، تولید فرهنگی، ادبی، دیالکتیکی، انتقادی، آفرینش ادبی و... رو به روییم و جامعه شناسان هریک این یا آن رویکرد و برنامه پژوهشی را بیشتر بنابه منطق ناخودآگاه یا ذوق و پسند تا دلیل و منطق خودآگاه می پذیرند و در این یا آن سنت به پژوهش می پردازند. گستره چند بعدی جامعه شناسی ادبیات در جهان را برآیند نتایج پژوهشی همه محققان و دست اندرکاران آن می سازد(لوونتال:1386،7). در مطالع? دستاوردهای فرهنگی اقوام و ملل مختلف باید با دیدی وسیع و سع? صدر عمل کرد. برای درک اینکه چگونه و به چه میزان فرهنگهای بشری با یکدیگر تفاوت دارند و آیا این تفاوتها منافی یا متناقض با یکدیگرند یا در ساختن یک مجموعه هماهنگ مشارکت می کنند، نخست باید بکوشیم تا آنها را طبقه بندی کنیم. اما همین جاست که دشواریها آغاز می شود، زیرا باید در نظر داشته باشیم که تفاوت فرهنگهای بشری به یک منوال یا از یک مقوله نیست. باید توجه داشت که اجتماعات بشری هرگز تنها و منزوی نیستند و اگر هم جامعه ای کاملا جدا از جوامع دیگر باشد خود دارای گروهها و جماعتهایی است که در ارتباط بایکدیگربه سر می برند. بسیاری از آداب و عادات نه زاد? جبر داخلی یا حسن تصادف بلکه زاد? اراد? بشری است تا از رسم گروه مجاور در زمینه ای که خود هنوز برای آن قواعدی وضع نکرده است واپس نماند. بنابراین توجه به گوناگونی فرهنگهای بشری نباید ما را به این گمان اندازد که آنها را جدایی خواه یا جدا شده بدانیم. زیرا این گوناگونی بیش از انکه نتیج? انزوای گروهها باشد حاصل روابطی است که آنها را به یکدیگر می پیوندند. شک نیست که نظامهای بزرگ فلسفی و دینی اعم از بودایی، مسیحی و اسلامی و مشربهای رواقی و کانتی و مارکسیستی در برابر این کجروی قیام کرده اند. زیرا اگر گوناگونی های مختلف جوامع بشری را در حکم «مراحلی» از سیر تکاملی واحدی بدانیم که از نقط? مشترکی شروع به حرکت کرده است و باید آنها را به مقصد مشترکی برساند ناچار گوناگونی فرهنگها امری ظاهری می شود. در نتیجه کل اجتماعات بشری به صورتی یگانه و همانند در می آید، نهایت آنکه چون این یگانگی و این همانندی به تدریج صورت پذیرد پس گوناگونی فرهنگها نشان دهند? لحظه های مختلف جریانی است که واقعیت عمیق تری را پوشیده می دارد یا ظهور آن را به تأخیر می اندازد ( استراوس، 1358: 18). ایران کشوریست با ساختاری چند فرهنگی و بلحاظ قومی متکثر، که هریک از اقوام و گروههای جمعیتی ساکن در این سرزمین در روند تاریخی ـ اجتماعی خویش و در گذر از فراز و نشیب های تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و...، وتحت تأثیر نهادهای مستقر اجتماعی و محیط طبیعی و همچنین بواسطه تماسها وتبادلات گوناگونی که با سایر اقوام و ملل همجوار داشته اند، آثار و بعبارت دقیق تر گنجینه های مادی و معنوی ارزشمندی آفریده و مجموعه هایی از بودها و هست های فلسفی و فکری و باورداشتهای خود گردآورده اند که هریک نه تنها بطور اختصاصی نمودار و بازتاباننده بخشی از ابعاد حیات اجتماعی آنان است، بلکه در عین اختصاص بصورت تکه هایی از یک نقشینه و میراث معظم و مجلل انسانی که ما آن را تحت عنوان «فرهنگ جهانی انسان » می نامیم هستند. هر یک از این آثار ادبی اقوام و ملل در کنار و در ارتباط با آثار و آفریده های دیگر اقوام هویت و موجودیت دیگر گونه ای کسب می نمایند که می توان آن را نمودی از هویت جهانی صاحبان و خالقان این آثار بحساب آورد. لذا بررسی، شناخت و کشف رموز و اسرار نهفته در دل آثار ادبی هریک از این اقوام - عموما - و گنجینه های ادبی آذربایجان، و از آن میان مجموعه منحصر بفرد «کتاب دده قورقود» - اختصاصاً - بعنوان بخشی از میراث ادبی و فرهنگی جهان، نه تنها می تواند فرصت ذی قیمتی در جهت تقویت هویت قومی، ملی و جهانی صاحبان وخالقان این آثار ایجاد نماید، بلکه مهمتر از آن می تواند به عنوان حلقه ای در تکمیل زنجیره اتصال و اتحاد و یگانگی معنوی و فرهنگیِ جهانیِ انسان نقش اساسی ایفا نموده و ما را در درک و فهم معانی و مضامین متعالی موجود در هریک از تکه پاره های گنجینه ادبی، معنوی انسان که هم اینک بصورت پراکنده در نزد اقوام وملل مختلف به امانت نگهداری می شوند و به تبع آن در دستیابی به فهمی عمیق از هستی و چیستی حیات انسانی یاری و دستگیری نماید. بنابراین هر بار که به صرافت می افتیم تا فرهنگ و تمدنی را راکد یا ساکن تلقی کنیم باید بیندیشیم که چه بسا این رکود و سکون ظاهری ناشی از جهل ما باشد نسبت به پویشهای حقیقی آن فرهنگ، چه آگاهانه و چه ناآگاهانه، و چه بسا آن فرهنگ نیز که معیارهایش با معیارهای ما متفاوت است نسبت به ما دچار همین توهم باشد. باید توجه داشت که اشکال نهایی فرهنگ و تمدن انسانی حاصل تلاش فرهنگهای تک افتاده نیست، بلکه کار مشترک فرهنگهایی است که خواسته یا ناخواسته تلاشهای یکدیگر را تکمیل می کنند و یا با وسایل گوناگون (مانند مهاجرتها، اقتباس ها، داد و ستدها، جنگها و...) آن ائتلافهایی را که برای ساختن یک فرهنگ و تمدن مشترک انسانی لازم است تحقق می بخشند. بیان اهداف پژوهش اساسی ترین هدف این پژوهش گسترش و بسط شناخت علمی در حوزه جامعه شناسی ادبیات کشور و به تبع آن جلب توجه علاقه مندان به آثار کلاسیک ادبی آذربایجان و گسترش سطح کمی و کیفی مطالعات علمی و جامعه شناختی این آثار و همچنین تلاش برای ارتقاء سطح مطالعات علمی در حوزه جامعه شناسی ادبیات آذربایجان می باشد. تحقق این هدف مستلزم : - بررسی پیشینه تاریخی اقوام ترک و بافت اجتماعی این اقوام در زمان شکل گیری داستانها، - شناخت ارزشها، باورهای و شیوه های رفتاری اقوام ترک و مطالعه تأثیر این ارزشها و باورها در کنشهای اقوام ترک، - مطالعه و شناخت آثار مکتوب و شفاهی ادبی اقوام ترک زبان و بررسی تأثیر متقابل این آثار و کتاب دده قور قود، - دریافت و فهم معانی نهفته در کردار وگفتار قهرمانان دده قور قود و مقایسه آن با کنشهای مردمان معاصر آذربایجان، است.

احساس ناامنی در زندگی روزمره زنان(مورد مطالعه دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  بتول محمود مولایی کرمانی   رسول ربانی

احساس ناامنی به عنوان یک مقوله ذهنی و در عین حال اجتماعی می باشد و پژوهش در این مقوله به خصوص در مورد زنان که به عنوان نیمی از جمعیت جامعه می باشند و این حق را دارند که صاحب امنیت باشند ،ضروری می نماید. امنیت این قشر از جمعیت اغلب به دلایل فرهنگی نادیده گرفته می شود و یا مورد بی توجهی قرار می گیرد این در حالی است که مطالعات نظری نشان می دهد که احساس ناامنی زنان نسبت به مردان بالاتر می باشد. برای چارچوب نظری تحقیق بنا به تناسب موضوع نظریه های جامعه شناختی، مطالعات امنیتی و روانشناسی اجتماعی انتخاب و نظریات اندیشمندان این سه حوزه مورد بررسی و بهره برداری قرار گرفت و بر این مبنا با تدوین مدل تحقیق سئوالات و فرضیات تحقیق از نظریه ها استخراج گردید . روش تحقیق، پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش حاضر در برگیرنده دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان به تعداد 9675 نفر بوده که از این تعداد، 370 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری سهمیه ای انتخاب گشته اند. روش آماری مورد استفاده، شامل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر بوده و برای محاسبه ضرایب مسیر، از برآوردهای نرم افزار amos استفاده گردیده است. کلیه آمارها و اطلاعات تحقیق حاضر(بدست آمده از پرسشنامه) ، از طریق نرم افزار spss18 ، صورت پذیرفته است. نتایج نیز نشان داد که احساس ناامنی در بین دانشجویان دختر در حد متوسطی قرار دارد . تعدادی از متغیرهای جامعه شناختی بر این احساس ناامنی موثر بودند مانندنظارت اجتماعی، رسانه های جمعی،ترس از قربانی شدن در حالیکه متغیرهای فردی مانند سن ، پایگاه اقتصادی- اجتماعی،محل سکونت و برخی متغیرهای جامعه شناختی مدیریت بدن،پدرسالاری،سرمایه اجتماعی، بر احساس ناامنی تاثیری نداشتند.

بررسی رابطه بین پزشک و بیمار بر اساس رویکرد برساخت اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1389
  رسول احمدی   فاروق امین مظفری

در جوامع معاصر، بیماری مستلزم تماس با پزشکی است. مشاوره با پزشک و اجرای دستورهای وی واکنش تقریبا فوری است که در هنگام هر گونه ناراحتی یا هر عارضه جسمی غیرمعمول نشان داده می شود، این امر حتی وظیفه ی اخلاقی به شمار می آید، بدین معنی که باید بیمار خوبی بود و به درمان خود پرداخت. بنابراین، درمان بیماری ها وابستگی زیادی به تعامل بین پزشک و بیمار دارد و نتیجه ی همکاری بیمار با پزشک، درمانی سریع و موفق است. این امر هنگامی محقق می شود که پزشک از توانایی برقراری ارتباط با بیمار برخوردار باشد. هدف تحقیق حاضر، بررسی و مطالعه ی روابط پزشک با بیمار از نظر بیماران است. در این مطالعه از روش تحقیق کیفی به صورت گرندتئوری استفاده شده است؛ محیط پژوهش بیمارستان های امام رضا، 29 بهمن و شهریار تبریز بوده؛ با استفاده از نمونه گیری نظری و اشباع نظری، 27 نفر از بیماران مورد مصاحبه قرار گرفتند. بر اساس نظریه بنیانی به تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله ی کدگذاری(باز، محوری و انتخابی) پرداخته شد. در مرحله کدگذاری باز، داده ها را برچسب مفهومی داده و سپس آن هایی که با هم مشترک بودند در یک مقوله نام گذاری شدند. در مرحله ی کدگذاری محوری به پیدا کردن روابط منطقی بین مقولات پرداخته شد؛ در نهایت، درمرحله ی کدگذاری انتخابی همه ی مقولات در یک مقوله اصلی خلاصه گردید. مقوله ی اصلی تحقیق تحت عنوان «پزشک، زهر یا پادزهر؟» نام گذاری گردید. بدین معنی که پزشک و رفتارهایش همانند یک دارو می تواند برای بیمار شفابخش باشد، و بر عکس هم می تواند روند بهبودی درمان بیمار را مختل کند.

بررسی میزان رضایت مشتریان از خدمات بانک ملی و عوامل موثر بر آن(مورد مطالعه: شعبه تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  اصغر پور اسمعیل   محمد عباس زاده

رضایت مندی مشتری یکی از راهکارهایی است که موجب افزایش ارزش افزوده در سازمان ها می شود. از طرفی، اندازه گیری و تامین نیازهای مشتریان و بررسی عوامل موثر بر آن نیز عامل مهمی در موفقیت بلند مدت تجاری و درآمدی می باشد. با این وجود، بانکهایی موفق به کسب درآمد و سود بالا خواهند بود که در سایه رضایت مشتریان، منابع بیشتر و مشتریان بیشتری را کسب نمایند. اهمیت راضی کردن مشتریان برای رقابت موفقیت آمیز در کسب و کار، محققان را براین داشته است که علاوه بر رضایت مشتریان، به ارزیابی طرز تلقی آنان نیز اقدام نمایند. تحقیق حاضر نیز، به منظور تعیین میزان رضایت مشتریان از بانک ملی و عوامل موثر بر آن نگاشته شده است. روش تحقیق پژوهش حاضر، پیمایش بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری نیز، مشتریان بانک ملی شعبه تبریز به تعداد 67940 نفر می باشد، که از بین آن ها، 382 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی، به عنوان نمونه نهایی انتخاب شده اند. نتایج تحقیق حاصله با استفاده از نرم افزار spss نشان داد که: همبستگی بین متغیر سرمایه اقتصادی با ابعاد فیزیکی، رفتار کارکنان، خدمات الکترونیکی، تنوع خدمات و رضایت مشتری کل، معکوس و در حد ضعیفی بوده است؛ همچنین همبستگی بین ابعاد سرمایه اجتماعی(اعتماد، مشارکت، ارتباط) و ابعاد سرمایه فرهنگی(رفتار فرهنگی و کالای فرهنگی) با تمامی ابعاد متغیر رضایت مشتری به تایید رسید؛ نوع تمامی رابطه ها، مستقیم و شدت آن در حد متوسط و متوسط رو به پایینی برآورد شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیونی نیز حاکی از آن است که متغیرهای مستقل تحقیق توانسته اند 56 درصد از تغییرات متغیر رضایت مشتری را تبیین نمایند و در این میان، بیشترین تاثیر را بعد اعتماد سرمایه اجتماعی بر متغیر رضایت مشتری داشته است.

بررسی جامعه شناختی میزان اعتماد بین شخصی و عوامل موثر بر آن در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  علیرضا آقاجانی   علی ربانی

هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اعتماد بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و تعیین عوامل موثر بر آن بوده است. جامعه ی آماری پژوهش حاضررا کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال 1390 به تعداد، 11978 نفر تشکیل می دهند. از آنجا که در نمونه گیری از جامعه آماری توزیع افراد بر حسب دانشکده و جنسیت افراد مورد مطالعه مد نظر بوده است، لذا نمونه گیری طبقه بندی شده، شیوه ی مناسبی برای این کار بوده و از این شیوه ی نمونه گیری در پژوهش بکار گرفته شده است. حجم نمونه نیز در این پژوهش، طبق فرمول کوکران 372 بدست آمده است. روش پژوهش حاضر به لحاظ محتوای کاری، روش پیمایشی بوده است و داده های پژوهش نیز با استفاده از پرسش نامه از بین دانشجویان دانشگاه اصفهان گردآوری شده است. چارچوب نظری پژوهش حاضر نیز بر اساس تلفیقی از نظریات گیدنز، کلمن، زتومکا، چلبی، وبر، هومنز، گافمن و بوردیو بوده است. فرضیات اصلی پژوهش ازاین قرار بوده اند که بین متغیرهای سرمایه فرهنگی، اعتماد بنیادین، نوع تعامل افراد(رابطه اظهاری و ابزاری)، ابعاد مبادله ای رابطه افراد و خلقیات اجتماعی و فردی افراد با اعتماد بین شخصی رابطه وجود دارد. یافته ها نشان داد که بین سرمایه فرهنگی افراد، اعتماد بنیادین، نوع تعامل افراد(روابط اظهاری و ابزاری افراد)، منافع، احساس نیاز، منش و ظاهر افراد، تجربه ی قبلی رابطه با جنس مخالف و تجربه ی شکست قبلی در رابطه با جنس مخالف و همچنین درآمد خانواده با اعتماد بین شخصی رابطه وجود دارد. در تحلیل رگرسیونی از بین این متغیر ها در طی 6 مرحله، به ترتیب متغیر های منافع، روابط اظهاری، شکست قبلی، درآمد، ربطه ابزاری و اعتماد بنیادی وارد معادله ی رگرسیونی شدند. مجموع این 6 متغیر به طور کل 40 درصد از تغییرات واریانس اعتماد بین شخصی را تبیین می کنند. واژگان کلیدی: واژگان کلیدی: اعتماد، اعتماد اجتماعی، اعتماد بین شخصی، دینداری، سرمایه فرهنگی، احساس نیاز، تعامل دانشجویان.

بررسی رابطه مولفه های فرهنگ سازمانی، سرمایه اجتماعی و تعامل اجتماعی با فرایند دانش آفرینی در دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1390
  لیلا مقتدایی خوراسگانی   رضا هویدا

چکیده در دهه اخیر یکی از عوامل موثر بر موفقیت سازمانها، دانش آفرینی بوده که اندیشمندان مختلفی مخصوصا در حوزه مدیریت به آن پرداخته اند. بر این اساس در پژوهش حاضر تلاش شده است ضمن بررسی میزان دانش آفرینی در دانشگاههای اصفهان و علوم پزشکی اصفهان، تاثیر عواملی چون فرهنگ سازمانی، سرمایه اجتماعی و تعامل اجتماعی، بر میزان دانش آفرینی تحلیل گردد. روش تحقیق، توصیفی ـ همبستگی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیات علمی دو دانشگاه به تعداد 1136 نفر در سال 90- 1389 بوده که از این تعداد، 288 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گشته اند. ابزار جمع آوری اطلاعات چهار پرسشنامه فرایند دانش آفرینی با 17 گویه، فرهنگ سازمانی با 18 گویه، سرمایه اجتماعی با 20 گویه و تعامل اجتماعی با 14 گویه بوده است. با استفاده از آلفا کرونباخ ضرایب پایایی آنها به ترتیب 85/0، 83/0، 63/0 و 78/0 محاسبه گردید. روش های آماری مورد استفاده، شامل آزمونهایt ، f و تحلیل مسیر بوده است. کلیه آمارها و اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه ، از طریق نرم افزار spss17 و لیرزل صورت پذیرفته است. در مجموع، نتایج بدست آمده نشان داد که اولا در دانشگاه اصفهان، میانگین دانش آفرینی بیشتر از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده است و ثانیا؛ بر اساس نتایج تحلیل مسیر صورت گرفته و با در نظر گرفتن اثرات مستقیم، غیر مستقیم و کل متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته، میزان دانش آفرینی در دانشگاه اصفهان و علوم پزشکی اصفهان به ترتیب، از متغیر های تعامل اجتماعی و سرمایه اجتماعی بیشترین تاثیر را پذیرفته است. با این توضیح که متغیرهای یاد شده توانسته اند در ارتباط دانش آفرینی در دانشگاه اصفهان، 42 درصد تغییرات مرتبط با متغیر« دانش آفرینی» و در ارتباط با دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 36 درصد تغییرات مرتبط با متغیر« دانش آفرینی» را تبیین نمایند. جهان امروز جهان سازمان هاست و اگر سازمان ها می خواهند همچنان پایدار بوده و بقای خود را تضمین نمایند، به یک کاتالیزور برای بقا نیازمندند. خلق دانش نوین و به عبارتی دانش آفرینی سازمان یکی از مواردی است که می تواند دوام سازمانی را تضمین نماید. اطلاعات و دانش کلیدی تولید شده در سازمانی چون دانشگاه بایستی بین همکارانی که برای انجام بهتر وظایف کاری خود به این دانش نیاز دارند تبادل و تسهیم شود تا سازمان بتواند به پویایی لازم دست پیدا کند. کلید واژگان: دانش آفرینی، فرهنگ سازمانی، سرمایه اجتماعی، تعامل اجتماعی ، دانشگاه

بررسی رابطه بین فرهنگ رشته ای و انواع فرهنگ های دانشگاهی (از دیدگاه برگ کوئیست) در دانشگاه تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  رجب رضایی فرهادآباد   فاروق امین مظفری

از آنجاییکه فرهنگ دانشگاهی یکی از عوامل موثر بر چگونگی توسعه علمی در هر جامعه ای است، لذا هدف این مطالعه بررسی رابط? فرهنگ رشته ای با انواع فرهنگ های دانشگاهی (از دید برگ کوئیست) در دانشگاه تبریز بوده است. در این پژوهش رابطه فرهنگ های دانشگاهی معرفی شده توسط برگ کوئیست با فرهنگ رشته ای در سه بعد 1- ایفای نقش محقق 2- همکاری های دانشگاهی 3- جوّ حمایتی برای فعالیت های پژوهشی وهمچنین با دسته بندی علوم از نظر تونی بچر بررسی شده است. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه استفاده به عمل آمده است. جامعه آماری این مطالعه از 690 نفر عضو هیأت علمی تشکیل شده است. بدلیل اینکه احتمال می رفت اساتید مورد نظر تمایل اندکی به همکاری داشته باشند، برای پرهیز از افت تعداد نمونه، پرسشنامه ها در میان همه اساتید پخش شد. در نهایت 156 نفر از اعضای هیأت علمی به پرسشنامه های فرهنگ های دانشگاهی (aci) و فرهنگ رشته ای پاسخ دادند. آزمون تفاوت میانگین ها نشان داد که میان فرهنگ دانشگاهی حاکم بر دانشکده های مختلف دانشگاه تبریز تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین مشخص شد که از دید اساتید زن و مرد فرهنگ دانشگاهی حاکم متمایز می باشد. در دانشگاه تبریز مشخص گردید که فرهنگ مشارکت پذیر با ویژگی های بارزی همچون: تولیدوتفسیر دانش، پژوهش های مورد حمایت هیأت علمی، آزادی عمل دانشگاهی، امکان مطالعه اساتید در حوزه تخصصی خود، تسلط عقلانیت، استقلال، فرهنگ حاکم بوده است. همچنین تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون گام به گام آشکار ساخت که ضریب تعیین مدل نهایی برای فرهنگ دانشگاهی در دانشگاه تبریز5/34 درصد بوده است.

بررسی جامعه شناختی تصور بدنی و عوامل مرتبط با آن در بین شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  رعنا پورمحمد   محمد عباس زاده

تصور بدنی، سازه چند بعدی است که شامل ادراکات از بدن، افکار و باورهای مربوط به ظاهر و شکل بدن است. سازه یاد شده نگرشهایی است که منعکس کننده این امر است که افراد چه احساسی درباره ی اندازه و شکل بدنشان دارند. همچنین نشان دهنده رفتارهایی است که وابسته به ظاهر است؛ لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی تصور بدنی و عوامل مرتبط با آن نگاشته شده است. روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان ( مردان و زنان ) بالاتر از 15 سال شهر تبریز بوده که بر اساس سرشماری سال 1385 به تعداد 1398060 نفر بوده که از این تعداد، 632 نفر بر طبق فرمول نمونه گیری کوکران و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده در تحقیق حاضر پرسشنامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده گردیده است. یافته ها نشان می دهد: الف) میانگین تصور بدنی در بین پاسخگویان، بالاتر از متوسط بوده و مردان نسبت به زنان و مجردین نسبت به متاهلین از تصور بدنی بالایی برخوردار بوده اند. ب) بین جنسیت و وضعیت تاهل با تصور بدنی رابطه معنادار مشاهده شد. ج) بین سن و بعد خانوار پدری با تصور بدنی رابطه معنادار و معکوس وجود دارد. د) بین متغیرهای سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، تاثیر ارزشهای غربی، تاثیر رسانه های جمعی و پذیرش اجتماعی با تصور بدنی رابطه مستقیم و معنادار مشاهده شد. ح) بین متغیرهای عزت نفس و عزت بدنی با تصور بدنی رابطه معنادار و مستقیم مشاهده شد. خ) در مجموع 7 متغیر باقی مانده در مدل رگرسیونی (پذیرش اجتماعی، مقایسه اجتماعی، عزت بدنی، عزت نفس، بعد خانوار پدری، سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی) توانسته اند 31 درصد واریانس متغیر وابسته تصور بدنی را تبیین نمایند. در ضمن در میان متغیرهای یاد شده، متغیر مقایسه اجتماعی بیشترین و متغیر سرمایه اقتصادی کمترین تاثیر را بر متغیر وابسته داشته اند.

مطالعه جامعه شناختی عوامل موثر بر ناامنی غذایی (مورد مطالعه: شهروندان 49-15 سال شهر تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  رضا بابازاده   محمد عباس زاده

روش تحقیق پیمایشی است. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه ی بسته پاسخ و نرم افزار مورد استفاده spss نسخه ی 16 می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، زنان و مردان سنین 49-15 شهر تبریز هستند. نمونه ی آماری بر اساس فرمول کوکران 384 نفر حاصل آمد. برای آزمون فرضیه ها به تناسب سطوح سنجش متغیر ها از t-test و آزمون های پارامتری پیرسون، رگرسیون خطی چند گانه به روش گام به گام استفاده شد.

بررسی میزان هویت قومی و عوامل مرتبط با آن در میان دانشجویان دانشگاه تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  عادل بابازاده احمدآبادی   حسین بنی فاطمه

خاص گرایی فرهنگی یکی از مهمترین پدیده های عصر جدید می باشد و یکی از مهمترین نمونه های آن که اکثراً در سطح ملی خود را نشان می دهد قومیت گرایی و یا به عبارتی هویت یابی قومی است . که تحقیق پیش رو این مسئله را در کانون توجه خود قرار داده است. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان هویت قومی و عوامل مرتبط با آن در بین دانشجویان دانشگاه تبریز می باشد روش تحقیق مورد استفاده در این تحقیق پیمایش بوده و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی دانشجویان دانشگاه تبریز به تعداد 15671 می باشد که از این میان 373 نفر به عنوان نمونه نهایی بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند.در این تحقیق سعی شده است عوامل موثر بر هویت قومی دانشجویان مورد بررسی قرار بگیرد و در میان عوامل مختلف ، عواملی چون ناامنی هویتی و آموزه های جهانی شدن به عنوان متغیرهای مستقل مورد آزمون قرار گرفته است. در حوزه نظریه های هویت اجتماعی ، از نظریه های ریچارد جنکینز و آنتونی گیدنز و در حوزه نظریه های جهانی شدن و خاص گرایی از نظریه رابرتسون استفاده شده است. روش های آماری مورد استفاده در این تحقیق شامل آزمون های تی تست ، آنالیز واریانس و همبستگی پیرسون می باشد. و همچنین در جهت تبیین و پیش بینی تغییرات متغیر وابسته از آزمون رگرسیون استفاده شده است. کلیه ی آمارها و اطلاعات تحقیق حاضر (بدست آمده از پرسشنامه) از طریق نرم افزار spss صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان دهنده ی وجود رابطه ی معنی داری بین آموزه های جهانی شدن و ناامنی هویتی به عنوان متغیر مستقل و هویت قومی به عنوان متغیر وابسته می باشد. به علاوه نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره ی تحقیق نشان میدهد که 60 درصد از تغییرات متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل پژوهش تبیین شده است.

تحلیل جامعه شناختی بر گذار از روایت های کلان به روایت های خرد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  الناز پناهی   محمد عباس زاده

از چالش برانگیز ترین رویکردهای معاصر، رویکرد پست مدرنیسم است. می توان تاریخ اندیش? علوم اجتماعی را به دو دور? مدرن و پست مدرن تقسیم کرد. سرشت شالوده شکنان? اندیشه پست مدرن در مقایسه با اندیش? دوره مدرن نمایان می گردد. به دلیل ناکامی های اندیشمندان مدرن در پیشبرد اهداف مورد نظر عصر روشنگری و به دلیل تاکید آنها بر روایت های کلان، فراگیر و جهانشمول؛ زمینه برای شکل گیری اندیشمندان پست مدرن فراهم شد. در ابتدا پس از ذکر ویژگی های مدرنیسم و پست مدرنیسم، درباره خردباوری و عدم خردباوری بحث می گردد و سپس علم باوری و عدم علم باوری مورد بررسی قرار می گیرد. رویکرد پست مدرن با نقد عقلانیت مدرن و علم باوری از سنت قبلی، گسسته و هرگونه امکان عرضه بدیلی در قالب پروژ? مدرنیته را منتفی می شمارد و با به پرسش کشیدن اعتبار علم مدرن و مقاومت دربرابر هرگونه خردباوری، افق جدیدی را در عرص? علوم اجتماعی می گشاید.

مطالعه جامعه شناختی میزان اختلالات خوردن و عوامل مرتبط با آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  مرضیه مختاری اصل قره ورن   محمد عباس زاده

در سال های اخیر میزان ابتلا به اختلالات خوردن مخصوصا در بین دختران جوان بسیار افزایش یافته است و این امر ناشی از تأکید بر لاغری و ارزنده سازی آن در جوامع است. در پایان نامه حاضر تلاش شده است میزان اختلالات خوردن در بین دانشجویان دختر دانشگاه تبریز و عوامل اجتماعی مرتبط با آن بررسی شود. روش تحقیق، پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دختران دانشجوی روزانه مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز ، به تعداد 4514 نفر در سال تحصیلی 92-91 می باشد که از این تعداد، 367 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، شامل چهار پرسشنامه اختلالات خوردن با 22 گویه، همسالان با 8 گویه، خانواده با 10 گویه، رسانه ها با 9 گویه و هوش هیجانی با 23 گویه بوده است که بر اساس مقیاس شش درجه ای طیف لیکرت تدوین شده است. برای بررسی اعتبار ابزار اندازه گیری، اعتبار محتوایی و برای بررسی پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده گردید. روش های آماری مورد استفاده، شامل آزمون های t، f، همبستگی r پیرسون و رگرسیون بوده و تحلیل اطلاعات به دست آمده، از طریق نرم افزارspss 20 در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد: میانگین اختلالات خوردن و ابعاد آن (بی اشتهایی و پراشتهایی روانی) در بین پاسخگویان پایین تر از متوسط است. متغیر رسانه ها و ابعاد آن با اختلالات خوردن و ابعاد آن رابطه مثبت و معنادار دارد. متغیر همسالان و ابعاد آن با اختلالات خوردن و ابعاد آن رابطه مثبت و معنا دار دارد؛ به استثنای اینکه بعد میزان ارتباط با دوستان با بعد بی اشتهایی روانی رابطه معنادار ندارد. متغیر خانواده و بعد فشار خانواده برای لاغری، با اختلالات خوردن و ابعاد آن رابطه مثبت و معنادار دارد؛ اما بعد میزان وابستگی به خانواده با اختلالات خوردن و ابعاد آن رابطه معنادار ندارد. متغیر هوش هیجانی و ابعاد آن با اختلالات خوردن و ابعاد آن رابطه منفی و معنادار دارد. متغیرهای مستقل وارد شده، توانسته اند 33 درصد از واریانس متغیر وابسته اختلالات خوردن را تبیین نمایند.

مطالعه برخی عوامل جامعه شناختی موثر بر گرایش به طلاق (مورد مطالعه زنان متاهل شهر زنجان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  زهرا افشاری   محمد عباس زاده

هم اکنون جامعه ی ایران، در معرض تغییراتی قرار دارد که چشم انداز آن چندان که باید روشن نیست؛ هر کس که در این جامعه زندگی می کند، کم و بیش حسی از دگرگونی دارد واین تجربه را، خواه خوشایند بیابد یا نا خوشایند، به صور گوناگون بیان می کند؛ تغییر و تحولاتی که در غرب تحت عنوان مدرنیته و جهانی شدن اتفاق افتاده است، پیامد هایی را از طریق دنیای اطلاعات و ارتباطات بر سایر نقاط جهان ـ از جمله ایران ـ بر جای گذاشته که کانون خانواده و زندگی زناشویی نیز از جمله مواردی است که تحت تأثیر این تغییر و تحولات قرار گرفته است و در نتیجه ی آن، در کارکرد های خانواده اختلالاتی حادث شده است. وقتی کارکرد های خانواده، از قبیل کارکرد های زیستی، اجتماعی، شناختی و عاطفی یکی پس از دیگری آسیب می بیند، اعضای آن به تدریج احساس رضایت مندی خود را از دست می دهند. این امر ابتدا موجب گسستگی روانی و اجتماعی و در نهایت باعث گسستگی حقوقی می شود که طلاق نام دارد؛ آسیبی که در سطح کلان بر جامعه تاثیر داشته و هم چون انگلی جامعه را در معرض فرو پاشی قرار می دهد. از سوی دیگر، در کنار آمار رسمی طلاق، زندگی های خاموشی وجود دارند که زوجین با وجود ادامه ی زندگی مشترک، روز به روز از هم فاصله می گیرند و ازدواجشان دچار نوعی بی ثباتی است اما بنا به دلایل فرهنگی، سنتی و حتی قانونی، تقاضای طلاق نمی کنند. لذا پژوهش حاضر در نظر داشته است که با استفاده از دیدگاه های نظری و با توجه ویژه بر جریان مدرنیته و مسأله ی جهانی شدن، از یک سو، تأثیرات این جریان بر شیوه ی تفکرات زنان متأهل شهر زنجان را بسنجد و از سوی دیگر، تأثیرات این جریان بر روابط زنان متأهل با همسرانشان را مورد بررسی قرار دهد. علاوه بر این، در این پژوهش به میزان تأثیری که عوامل اجتماعی مورد نظر در گرایش زنان به طلاق دارند پرداخته شده است. تحقیق انجام یافته از نوع مطالعات پهنا نگر و کاربردی است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع پیمایشی است که به صورت مقطعی در شهر زنجان انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش، شامل کلیه ی جمعیت زنان مناطق سه گانه ی شهر زنجان است که با استفاده از شیوه ی نمونه گیری خوشه-ای چند مرحله ای، 400 نفر از میان آن ها انتخاب شده است. در نهایت داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss ، مورد تجزیه و تحلیل واقع شده است. بررسی ها نشان داد؛ بین فرد گرایی زنان، رشد عقلانیت زنان، تغییر هنجار های جامعه، تجربه ی قبلی ازدواج یا طلاق زوجین، ازدواج مجدد همسر، سابقه ی طلاق اقوام زوجین، وضعیت مهاجرت زنان مورد مطالعه و مدت زمان اعتیاد همسر با گرایش زنان به طلاق و ابعاد آن ـ بالاخص بعد عاطفی و شناختی ـ رابطه ی معنا دار و مستقیم و بین رضایت از زندگی و رضایت زناشویی زنان، اعتماد زنان نسبت به همسرشان و عملکرد ازدواج زوجین با گرایش به طلاق و ابعاد آن رابطه ی معنا دار و غیر-مستقیم وجود دارد. هم چنین بین تناسب فرهنگی و اجتماعی زوجین، شیوه های انتخاب همسر، نسبت فامیلی با همسر، روابط عاطفی زوجین قبل از ازدواج با شخص دیگر، سابقه ی رفتار انحرافی همسر، علت حبس همسر، سن ازدواج زوجین و مدت اقامت زنان در شهر زنجان و نیز میان وضعیت مسکن زوجین، وضعیت شغلی همسر، وضعیت درآمد خانواده و سبک اداره ی زندگی زوجین به لحاظ اقتصادی با گرایش زنان متأهل شهر زنجان به طلاق و ابعاد آن ـ بالاخص بعد عاطفی و شناختی ـ رابطه ی معنا داری به لحاظ آماری وجود دارد. در تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام، متغیر های عملکرد ازدواج، بزهکاری همسر، ازدواج مجدد همسر، فرد گرایی زنان، اعتماد بین شخصی زنان نسبت به همسر شان، تجربه ی قبلی ازدواج یا طلاق زنان، رضایت زناشویی زنان، تحصیلات همسر، وضعیت شغلی همسر، رضایت از زندگی زنان، سابقه ی طلاق اقوام همسر و سبک اداره ی زندگی زوجین توانستند به میزان 47 درصد گرایش به طلاق زنان را تبیین کنند و 53 درصد از واریانس گرایش به طلاق زنان توسط متغیر هایی خارج از موضوع این پژوهش قابل تبیین است.

مطالعه ی جامعه شناختی ارتباط بین احساس خودارزشمندی و بیگانگی اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  شهلا نوری   محمد عباس زاده

بیگانگی به مفهوم عام آن که برخی از جامعه شناسان و روان شناسان اجتماعی از آن به گونه ای گسترده برای تبیین برخی از اشکال کنش ها و واکنش ها به جریانات اجتماعی و واقعیت های پیرامونی ، فشارهای روانی، تحمیلات بیرونی و نیز توضیح انفصال فرد از نظام ارزش ها، باورها، هنجارها و اهداف فرهنگی استفاده کرده اند، از مفاهیمی است که در تاریخ تفکر اجتماعی قدمت و سابقه ای طولانی دارد. در سالهای اخیر مفهوم بیگانگی توجه فزاینده ی متخصصان علوم اجتماعی را به خود جلب نموده است، زیرا بالا بودن میزان شیوع احساس بیگانگی می تواند زنگ خطری برای جوامع مختلف باشد. خودارزشمندی به عنوان شاخص سازگاری روانشناختی و کارکرد مناسب اجتماعی، می تواند به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر بیگانگی اجتماعی تلقی شود. خودارزشمندی بر این اساس تکیه دارد که مردم با توجه به تجارب فردی و اجتماعی خود، در می یابند که موقعیت های زندگی چگونه وضعیت هایی برای موفقیت و یا شکست آنها فراهم می کنند. هدف این پژوهش، مطالعه ی جامعه شناختی ارتباط بین احساس خودارزشمندی با بیگانگی اجتماعی می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز به تعداد 5973 بود که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، 384 نفر به صورت تصادفی از طریق پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفتند. اطلاعات پرسشنامه توسط spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. در مجموع نتایج به دست آمده نشان داد بین احساس خودارزشمندی و بیگانگی اجتماعی رابطه ی معنی دار و معکوس وجود دارد.نهایت امر اینکه بر اساس تحلیل رگرسیونی 24 درصد واریانس متغیر وابسته را متغیرهای مستقلی که وارد معادله ی رگرسیونی می شوند تبیین می کنند.

بررسی میزان ظرفیت انطباق پذیری سازمانی در بین کارمندان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده حقوق 1392
  علی بوداقی   محمد عباس زاده

چکیده: امروزه موفقیت سازمان ها به توانایی سازگاری و انطباقشان با عوامل متغیر محیطی بستگی دارد. به یک معنا، در جهان امروز تغییر سریع است و انطباق موفقیت آمیز، بخش مهمی از موفقیت در عضر حاضر است. بر این اساس، توجه به ظرفیت انطباق پذیری در سازمان ها رو به افزایش است. چرا که، اصل اساسی مفهوم یاد شده، توانایی سازمانها در پندآموزی، سازگاری، ارزیابی و پاسخ دهی به تغییرات و تحولات درون و درون سازمانی است. پژوهش حاضر، روی میزان ظرفیت انطباق پذیری در بین کارمندان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن متمرکز گردیده است. پر واضح است که ظرفیت انطباق پذیری سازمانی در سازمان های دانشگاهی زمانی ارتقا می یابد که لوازم ساختاری و شرایط زمینه ساز آن وجود داشته باشد. در این رساله؛ بسترهای زمینه ساز تحقق ظرفیت انطباق پذیری سازمانی، عواملی چون رهبری اخلاقی، دانش آفرینی سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و سرمایه ی اجتماعی سازمانی و هوش اجتماعی شناسایی و مورد بررسی قرار گرفته اند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه بسته پاسخ بوده و جامعه آماری شامل کارمندان دانشگاه تبریز به تعداد 716 نفر در سال 1391 می باشد که از این تعداد، 249 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب گشته اند. روش آماری مورد استفاده شامل آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون، r، آزمون t test، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر بوده و برای محاسبه ضرایب مسیر از برآوردهای لیزرل استفاده گردیده است. در مجموع، نتایج بدست آمده نشان می دهد که اولا در دانشگاه تبریز، میانگین ظرفیت انطباق پذیری کارمندان در حد متوسط به بالا بوده و ثانیا بر اساس نتایج تحلیل مسیر، به ترتیب اثرات کل متغیرهای رهبری اخلاقی، دانش آفرینی سازمانی و سرمایه ی اجتماعی سازمانی بر متغیر ظرفیت انطباق پذیری سازمانی معنی دار بوده و متغیرهای یاد شده توانسته اند، 80 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمایند

مطالعه ی جامعه شناختی میزان ارتباط و پیوستگی با طبیعت دریاچه ارومیه و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: شهروندان شهر ارومیه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1392
  مجید وظیفه امندی   محمد عباس زاده

دریاچه ی ارومیه بزرگ ترین دریاچه ی خاورمیانه و دومین دریاچه ی حاوی آب شور در جهان می باشد. این دریاچه در سال های اخیر با خطر خشکی روبرو گشته است. خشکی این دریاچه می تواند زیان های جبران ناپذیری را بر طبیعت، اقتصاد، ساخت جمعیتی و در کل موجودیت منطقه وارد سازد. اما مسئله ای که در کنار خشک شدن دریاچه ی ارومیه مطرح می باشد، این است که ارتباط و پیوستگی مردم با این دریاچه در چه حد است. آیا مردم از نظر فکری و فیزیکی و نیز در عمل، با این دریاچه و وضعیت بحرانی فعلی آن درگیرند و یا نسبت به آن بی تفاوت اند؟ پاسخ به این سوال کلی و نیز یافتن عللی که بر ارتباط و پیوستگی مردم با این دریاچه تأثیر دارند، هدف این تحقیق بوده است. برای فهم علل تأثیرگذار بر ارتباط و پیوستگی با طبیعت دریاچه ی ارومیه، سرمایه ی فرهنگی و اجتماعی، آگاهی از حقوق شهروندی، میزان استفاده از رسانه ها و نیز متغیرهای زمینه ای مانند سن و جنس به عنوان متغیرهای مستقل، مورد مطالعه قرار گرفتند. روش تحقیق پژوهش حاضر، پیمایش بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. جامعه آماری نیز شامل تمامی شهروندان پانزده سال به بالای شهر ارومیه به تعداد 583255 نفر می باشد، که از بین آن ها، 384 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی مطبق، به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاصله با استفاده از نرم افزار spss نشان داد که: میزان ارتباط و پیوستگی شهروندان با طبیعت دریاچه ی ارومیه در حد بالایی است و متغیر یاد شده با متغیرهای سن، سرمایه ی اجتماعی وسرمایه ی فرهنگی همبستگی معنی دار داشته ولی با متغیرهای میزان آگاهی از حقوق شهروندی و میزان استفاده از رسانه ها، همبستگی معنی دار ندشته است. همچنین نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که متغیرهای مستقل مانده در مدل رگرسیونی(سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی تجسم یافته، ارتباط با مردم، و سن) توانسته اند 24 درصد از تغییرات متغیر ارتباط و پیوستگی با طبیعت دریاچه ی ارومیه را تبیین نمایند .

بررسی میزان رضایت زناشویی و عوامل مرتبط با آن (مطالعه موردی: کارکنان متأهل دانشگاه تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1392
  زهرا رحیمی   حسین بنی فاطمه

کانون خانواده از دیرباز به عنوان مکان مهم رشد فردی از جهات مختلف بوده است. هرچه از عمر خانواده های گسترده می گذرد و تبلور خانواده هسته ای در جامعه بیشتر می شود، اهمیت روابط بین اعضای خانواده به ویژه زن و شوهر به عنوان ارکان اصلی خانواده واضح تر می گردد. در این میان، رضایت زناشویی، یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر عملکرد افراد هم در محیط خانواده و هم در محیط کار می باشد. برخورداری از رضایت زناشویی سبب سلامت روانی و اجتماعی فردی، بهبود روابط بین فردی کارکنان و پذیرش مسئولیت های اجتماعی از سوی آنها در محیط های کاری شان می شود که این امر در نوع خود از بسیاری کژ رفتاری های شغلی آن ها پیشگیری خواهد کرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان رضایت زناشویی و عوامل مرتبط با آن در بین کارکنان متأهل دانشگاه تبریز می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی، به لحاظ زمان گردآوری داده ها از نوع تحقیقات پیمایشی، براساس نوع و ماهیت داده های تحقیق از نوع تحقیقات کمی و به لحاظ عمق نیز از نوع مطالعات پهنانگر است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را کارکنان متأهل (زن و مرد) دانشگاه تبریز تشکیل می دهد که تعداد آن ها بر اساس آمار ارائه شده توسط اداره ی کارگزینی غیر هیأت علمی دانشگاه تبریز در سال 1391، (821) نفر میباشد که از این تعداد، 261 نفر (74 زن و 187 مرد) به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب به عنوان نمونه ی نهایی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه استاندارد رضایت زناشویی انریچ و مقیاس مثلث عشق اشترنبرگ میباشد. پس از جمع آوری داده ها، جهت آزمون فرضیه ها از آزمون های rپیرسون، تحلیل واریانس یکطرفه و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرمافزار spss استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که میزان رضایت زناشویی در بین کارکنان متأهل دانشگاه تبریز متوسط به بالا است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان دهنده ی وجود رابطه ی معنی دار بین متغیرهای رضایت جنسی، عشق ورزی، دخالت اطرافیان و حل تعارض به عنوان متغیرهای مستقل و رضایت زناشویی به عنوان متغیر وابسته تحقیق است. بعلاوه نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که عشق ورزی، حل تعارض، دخالت اطرافیان بر رضایت زناشویی دارای تأثیر معنی داری می باشند. تأثیر رضایت جنسی معنی دار نیست. همچنین عشق ورزی با ضریب استاندارد شده 0/68بیشترین تأثیر را بر رضایت زناشویی دارد. همچنین از میان عوامل جمعیت شناختی عوامل جنسیت، نوع ازدواج و شغل همسر بر رضایت زناشویی اثر معناداری داشتند.

بررسی میزان هراس اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین جوانان 15 تا 29 ساله شهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده حقوق 1392
  آرزو موسوی   محمد عباس زاده

چکیده: در جهان پیشرفته و در حال تغییر زندگی امروزی، سلامت روان یکی از مهم ترین مولفه های یک زندگی سالم است. سلامت روان در پی آن است که احساسات منفی نظیر اضطراب، افسردگی، ناامیدی و سایر فشارهای روانی که با ایجاد اختلالات روانی، فرصت زندگی بهتر را از فرد سلب می کند را کم رنگ کرده و از بروز نشانه های مرضی در افراد پیشگیری کند. اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی یکی از اختلالات روانی است که ویژگی بارز آن ترس آشکار و پایدار از یک موقعیت یا عملکرد اجتماعی می باشد. فرد مبتلا به هراس اجتماعی در موقعیت هایی که احساس می کند فعالیت او موجب تحقیر یا شرمندگی او می شود، احساس ترس به او دست می دهد و مهم ترین عکس العمل او اجتناب از حضور در چنین موقعیت ها است. لذا، پژوهش حاضر در نظر داشته است که با استفاده از برخی دیدگاه های نظری، از یک سو، میزان هراس اجتماعی در بین افراد مورد مطالعه و از سوی دیگر، تاثیر برخی عوامل مثل: سرمایه روانشناختی(عزت نفس، خودکارآمدی)، سرمایه فرهنگی (عینی، ذهنی و نهادی)، اعتماد اجتماعی (بین شخصی، تعمیم یافته و نهادی)، دینداری (اعتقادی، عاطفی) و متغیرهای جمعیت شناختی را بر هراس اجتماعی افراد مورد بررسی قرار دهد. تحقیق انجام شده از نوع مطالعات پهنانگر و کاربردی است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع پیمایشی است که به صورت مقطعی در شهر تبریز انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه ی جوانان 29-15 سال مناطق دهگانه ی شهر تبریز است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 384 نفر از میان آن ها انتخاب شده است. در نهایت، داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. میانگین هراس اجتماعی در بین جوانان 29-15 سال شهر تبریز برابر با 49/37 می باشد که کمتر از حد متوسط گزارش شده است. بررسی ها نشان داد؛ میان سرمایه فرهنگی عینی و ذهنی، دینداری عاطفی، سن، شغل پدر و مادر، تحصیلات خود، تحصیلات پدر و مادر، درآمد خانواده، تعداد اعضای خانواده و وضعیت تاهل با هراس اجتماعی رابطه معنی داری وجود ندارد. بین سرمایه فرهنگی نهادی، عزت نفس، خودکارآمدی، اعتماد بین شخصی و تعمیم یافته با هراس اجتماعی رابطه معنی دار و غیر مستقیم وجود دارد. همچنین، بین اعتماد نهادی و دینداری اعتقادی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. از بین متغیرهای جمعیت شناختی نیز رابطه بین جنسیت و هراس اجتماعی معنادار شد. در تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام، متغیرهای خودکارآمدی، اعتماد بین شخصی و تعمیم یافته توانستند به میزان 10 درصد هراس اجتماعی را تبیین کنند و 90 درصد از واریانس هراس اجتماعی توسط متغیرهایی خارج از موضوع این پژوهش قابل تبیین است.

بررسی میزان پتانسیل کارآفرینی و عوامل اجتماعی موثر بر آن (مورد مطالعه: دانشگاه تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  مجتبی میرزائی   محمد عباس زاده

کارآفرینی یکی از حلقه های تاثیر گذار در امر توسعه پایدار اجتماعی است، چرا که با وجود خلاقیت و کارآفرینی، بستر لازم برای توسعه یا رشد فراهم می شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر عواملی اجتماعی نظیر سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، سرمایه روانشناختی، جامعه پذیری و انگیزه پیشرفت بر پتانسیل کارآفرینی دانشجویان است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در تمامی مقاطع در سال تحصیلی 93-1392 تشکیل می دهد که از بین آنها، 405 نفر براساس فرمول کوکران و با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب، و داده ها جمع آوری شد. روش های آماری مورد استفاده، شامل ضریب همبستگی پیرسون، آزمون های تی و آنالیز واریانس و تحلیل مسیر بوده و برای محاسبه ضرایب مسیر، از نرم افزار لیزرل استفاده گردیده است. نتایج تحقیق، حاکی از آن است که بین متغیر پتانسیل کارآفرینی و متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه روانشناختی و انگیزه پیشرفت به صورت مستقیم رابطه معنادار وجود دارد. این امر نشان می دهد که افزایش نمره دانشجویان در متغیرهای فوق میزان پتانسیل کارآفرینی آنها را ارتقا خواهد داد. نتایج همچنین بیانگر تاثیر غیر مستقیم متغیرهای جامعه پذیری و سرمایه اقتصادی بوده است. نهایت امر اینکه، توان متغیرهای مستقل مورد استفاده در تبیین واریانس متغیر وابسته (پتانسیل کارآفرینی)، 34/0 درصد بوده است. مابقی، مربوط به تاثیر سایر متغیرها بوده که در تحقیق حاضر مد نظر نبوده اند.

بررسی عوامل اجتماعی موثر بر نحوه ی استخدام کارکنان دانشگاه تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1393
  رضا عباسی چری   صمد یعقوبی

امروزه پیشرفت جامعه در گرو استفاده بهینه ازنیروی انسانی آن جامعه است ومنابع انسانی از مهمترین منابع استراتژیک سازمان ها به حساب می آیند. در شرایط فعلی بیشترین توجه مدیران سازمان-ها به حقوق و مزایای کارکنان یا به قوانین و مقررات مرتبط با امور استخدامی شده وتوجه کمتری به ابعاد دیگر مدیریت منابع انسانی مبذول می شود. اولین قدم در حوزه ی مدیریت منابع انسانی استخدام وتأمین نیروی انسانی است، یعنی انتخاب وکارگماری افرادی که دارای ویژگی های شناختی، انگیزشی و شخصیت مناسب با الزامات شغل، به منظور ارائه ی بهترین عملکرد شغلی را داشته باشند. انتخاب شغل و هماهنگی آن با شخصیت از جمله مواردی است که طی یک قرن اخیر به کرات به آن پرداخته شده و در این زمینه تستهای فراوانی ساخته شده است. این توجه علمی از زمانی مطرح گشته که روان شناسان در تحقیقات خود به اهمیت هماهنگی بین ویژگی های شخصیتی افراد و انتخاب شغل مناسب به منظور ایجاد رضایت و ثبات شغلی پی بردند زیرا یکی از راهبردهای ارتقای کارآیی سازمانها، فراهم نمودن نیروی کاری است که نه تنها دانش، مهارت و توانایی های لازم را داراست، بلکه ویژگی های شخصیتی مرتبط با کار را که در موفقیت نقش دارند، نیز دارا می باشد

مطالعه امید به آینده و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: شهروندان 59-20 ساله شهر آذرشهر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  علی دولتی امیردیزج   محمد عباس زاده

مسئله جدیدی که امروزه در خصوص کیفیت زندگی مطرح می شود، امیدواری به آینده است. با اینکه ایده امید از زمان آغاز خلقت آدمی وجود داشته است، اما بررسی علمی آن در زندگی انسان قدمتی کوتاه دارد و دوران طفولیت خود را می گذراند. به نظر می رسد در جوامع امروز که شهر آذرشهر هم از آن ها مستثنا نیست، عوامل عدیده ای در امید به آینده شهروندان تأثیر بگذارد که از آن جمله می توان به عوامل اجتماعی (سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی)، تغییر در الگوهای رفتاری (سبک زندگی) و مواردی مانند آن اشاره داشت. به همین خاطر پایان نامه حاضر با هدف تعیین میزان امید به آینده در بین شهروندان سعی داشته است عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثر بر آن را شناسایی نماید. روش تحقیق، پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه های استاندارد و محقق ساخته می باشد. جامعه آماری این پژوهش، شامل شهروندان 59-20 ساله شهر آذرشهر می باشد که تعداد آن بر اساس سرشماری سال 1390، 39601 نفر بوده که از این تعداد، 380 نفر نمونه به روش خوشه ای انتخاب شده اند. اطلاعات پرسشنامه، توسط نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد: میانگین میزان امید به آینده در بین پاسخگویان بالاتر از متوسط بوده و عواملی چون سرمایه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دین داری و سبک زندگی بر متغیر امید به آینده تأثیر گذار بوده اند. نتیجه نهایی اینکه مجموع متغیرهای وارد شده در مدل رگرسیونی توانسته اند 40 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نمایند.

بررسی ارتباط عوامل فردی و عوامل سطح محله با سلامت عمومی در میان شهروندان شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  فرانک گراوند   توکل آقایاری هیر

سلامت پدیده ای چندبعدی است که علاوه بر اینکه متاثر از عوامل سطح فرد است، از عوامل سطوح بالاتر نظیر محله نیز تأثیر می پذیرد. هدف این مطالعه، بررسی ارتباط عوامل سطح فرد (مانند سن، جنس، وضعیت تأهل، سبک زندگی سلامت محور و پایگاه اجتماعی- اقتصادی) و عوامل سطح محله (بعد فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) با سلامت عمومی (و سه بعد جسمانی، روانی و اجتماعی آن) در میان شهروندان شهر تهران در سال 1393 می باشد. این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که بر روی 448 نفر از شهروندان شهر تهران که در رده ی سنی 18 تا 64 سالگی قرار دارند، انجام گرفته است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر روش پیمایش می باشد و برای جمع آوری داده ها نیز از پرسشنامه استفاده شده است. تجزیه و تحلیل ها شامل توصیف نمونه و متغیرها، تحلیل های دومتغیره و تحلیل های چندسطحی است که با استفاده از نرم-افزار spss 21 و hlm انجام شده اند. بر اساس یافته ها سطح سلامت عمومی شهروندان تهرانی با توجه به یافته های دو متغیره سلامت عمومی مردان به طور قابل ملاحظه ای بهتر از سلامت زنان و سلامت عمومی افراد متاهل بهتر از سلامت افراد مجرد بوده است. سن با سلامت عمومی رابطه مثبت و معناداری داشته است. سبک زندگی سلامت محور نیز با سلامت عمومی دارای رابطه مثبتی بوده و سلامت عمومی افراد در ارتباط با پایگاه اجتماعی- اقتصادی آنها بوده است. با توجه به تجزیه و تحلیل های چندسطحی ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی محله به صورت مستقیم در ارتباط با سلامت عمومی بوده است. ویژگی های اقتصادی محله نیز ارتباط بین جنس افراد و سلامت عمومی آنها را مورد تعدیل قرار داده است. ولی بعد فیزیکی محله چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم رابطه معناداری را با سلامت عمومی افراد نداشته است. در پایان، یافته ها به بحث گذاشته شده و پیشنهادات کاربردی ارائه گردیده است.

بررسی جامعه شناختی رابطه نوع دینداری و شخصیت اقتدار طلب (مطالعه موردی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده حقوق 1391
  رسول صحرائی   فاروق امین مظفری

چکیده جوامع امروزی برای توسعه پایدار، نیازمند فرهنگ مردم سالاری هستند در حالی که اقتدارطلبی به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار، نهادینه شدن مردم سالاری را به چالش می کشد. اقتدارطلبی با ویژگی هایی چون اطاعت پذیری افراطی، خشک اندیشی، فرافکنی، تصورات قالبی، پرخاشگری و بدبینی شناخته می شود. روانشناسان اجتماعی مکتب فرانکفورت راهی جدید برای مطالعه روانی-اجتماعی اقتدارطلبی فراهم کردند. آدورنو و همکاران (1950) «شخصیت اقتدارطلب» را معرفی و بر حسب مقیاس اف آن را اندازه گیری کردند. آنها یادآور شدند مقیاس اف با میزان دینداری در رابطه است. بعدها روان شناسانی همچون آلپورت، آلتمیر رابطه مولفه های اقتدارطلبی را با نوع دینداری (به جای میزان دینداری) بررسی کرده اند. پیتر برگر به عنوان جامعه شناس دین اذعان کرده که فرآیند مدرنیزایسون منجر به شکل گیری انواع دینداری شده است. . تحقیق حاضر دلالت های نظری رابطه دینداری و اقتدارطلبی را در آثار جامعه شناسانی چون دورکیم، وبر، فروم، هانتر و وثنو بررسی می کند و چارچوب پژوهشی آلتمیر در روان شناسی اجتماعی را با رویکرد جامعه شناسانه شپرد تلفیق و به مدل سازی جدیدی دست می آید. شپرد با رویکرد جامعه شناسانه مسلمانان را بر حسب مواجهه با تجدد و تمامیت گرایی به پنج دسته اصلی تقسیم می کند: عرف گرا، تجددگرا، رادیکال، سنت گرای جدید و سنت گرا. به عبارت دقیق تر تحقیق حاضر رابطه نوع دینداری (گونه شناسی شپرد) و شخصیت اقتدارطلب)مقیاس شخصیت اقتدارطلب آلتمیرمعروف بهrwa) بررسی می کند. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه ای می باشد بررسی و تحلیل داده های جمع آوری شده از نمونه 350 نفری از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز نشان می دهد میانگین میزان و ابعاد سه گانه شخصیت اقتدارطلب (سلطه پذیری اقتدارطلبانه، پرخاشگری اقتدارطلبانه و عرف پرستی) بر حسب نوع دینداری متفاوت است. این یافته ها مطابق با پیش بینی نظری است.

مطالعه آسیبهای عمده اجتماعی و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: شهروندان 29-15ساله شهر شبستر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  عیسی غلامی   محمد عباس زاده

حفظ نظم وکاهش آسیبهای اجتماعی در هر جامعه ای از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا دوام و قوام هر جامعه ای به حفظ نظم اجتماعی آن جامعه بستگی دارد، هر چه میزان آسیبهای اجتماعی کاهش یابد، جامعه ای سالم تر و با نشاط تر و پویا تری خواهیم داشت

مطالعه جامعه شناختی میزان رضایت از کیفیت خدمات نیروی انتظامی(پلیس) و عوامل مرتبط با آن مورد مطالعه: سرپرستان خانوارهای شهر مشگین شهر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  سهیلا حسینی پور   محمد عباس زاده

یافته های پژوهشی حاکی از آن است که میانگین رضایتمندی نمونه آماری، از کیفیت خدمات پلیس در حد متوسط بوده و متغیر رضایتمندی با سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، دینداری، کیفیت خدمات درک شده و سن، جنس و تعداد اعضای خانوار ارتباط دارد. همچنین با توجه به نتایج رگرسیون چند متغیره می توان گفت، کیفیت خدمات، دین داری، سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی، از مهمترین ملاک های پیش بینی کننده رضایتمندی سرپرستان خانوار می باشند. به طوری که متغیرهای یاد شده توانسته اند 48درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نمایند.

بررسی جامعه شناختی گرایش به اعتیاد مواد مخدر صنعتی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1393
  سعیده اسعدی   محمد عباس زاده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مطالعه ی جامعه شناختی میزان گرایش به اعتیاد مواد مخدر صنعتی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن میان دانش آموزان مقطع دوم متوسطه ی شهر بوکان صورت گرفته است. در این بررسی از نظریه های خودکنترلی، دینداری، نظریه ی یادگیری و پیوند افتراقی و سرمایه ی اجتماعی به عنوان مبانی نظری استفاده شده است. به طور کلی نتایج اساسی این پژوهش به شرح زیر می باشد: خودکنترلی و دینداری به ترتیب بیشترین تاثیر را بر میزان گرایش به اعتیاد مواد مخدر صنعتی داشته اند.

مطالعه سبک زندگی و عوامل مرتبط با آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1394
  آرمان احمدی   محمد عباس زاده

چکیده : سبک زندگی به معنای شیوه ای از زندگی است که مبتنی بر الگوهای قابل شناسایی از رفتاری است که از طریق فعل و انفعال بین ویژگی های شخصی فرد، تعاملات اجتماعی و شرایط اقتصادی اجتماعی و محیطی زندگی فرد تعیین می شود. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه سبک زندگی و عوامل مرتبط با آن می باشد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه بسته پاسخ می باشد. جامعه آماری این پژوهش، زنان و مردان متأهل شهر سنندج در سال 1393، به تعداد 185694نفر بوده که از این تعداد، 532 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات لازم توسط نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جهت آزمون فرضیه های پژوهش نیز به تناسب سطوح سنجش متغیرها، از آزمون های t، f، ضریب همبستگی r پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد، که میانگین سبک زندگی در بین جامعه آماری مورد مطالعه در حد متوسط به بالا بوده است و بین جنسیت و سبک زندگی رابطه معناداری وجود دارد ولی بین محل تولد، سطح تحصیلات و وضعیت اشتغال با سبک زندگی رابطه معناداری وجود ندارد. از دیگر نتایج این که، بین دینداری، جهانی شدن، سرمایه اجتماعی، جامعه پذیری، سرمایه فرهنگی، میزان استفاده از رسانه ها رابطه معنی داری وجود دارد ولی بین سرمایه اقتصادی با سبک زندگی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون خطی گام به گام نیز نشان داد که متغیرهای دینداری، جهانی شدن، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و میزان استفاده از رسانه ها وارد مدل نهایی شده و متغیرهای جامعه پذیری، سرمایه اقتصادی از مدل خارج کشته است. در مجموع متغیرهای وارد شده توانسته اند حدود 37 درصد از واریانس متغیر سبک زندگی زنان و مردان متأهل شهر سنندج را تبیین نمایند.

بررسی عوامل موثر بر رفتار آتی گردشگران شهری در مناطق 2 و 8 کلانشهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا 1394
  سمیرا هاشمی امین   ابوالفضل قنبری

در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری (sem)، به بررسی ارتباطات علی بین متغیرهای یاد شده، برای گردشگران تابستان سال 1394 در مناطق 2 و 8 کلانشهر تبریز، پرداخته شده و مسیر اثرگذاری این متغیرها در این شهر بر هم آزمون شود. برای این منظور از نرم افزار amos 22 و spss 22کمک گرفته شده است. این تحقیق بر مبنای اهداف کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. در این پژوهش روش کتابخانه ای و ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، برای تعیین حجم نمونه از روش تعیین حجم نمونه کوکران و نمونه گیری تصادفی ساده و به منظور روایی و پایایی متغیرهای پرسشنامه از روایی محتوا و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.

بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر قوم گرایی در بین جوانان 18 تا 2? ساله شهر تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم اجتماعی 1394
  راویه عابدینی قوطور   محمد باقر علیزاده اقدم

قوم گرایی همواره بعنوان یک نگرش و رفتار تبعیض آمیز مطرح بوده است که در گستره جهانی و بویژه در کشورهای چند قومیتی بر عملکرد افراد طی تعاملات بین فرهنگی تاثیرگذار است. گرایشات قومی را می توان نتیجه تعاریف اجتماعی قلمداد کرد که طی تعاملات اجتماعی و بر اساس ویژگی های مشهود فیزیکی ـ فرهنگی همچون زبان، لهجه، خصوصیات فیزیکی، یا مذهب پدیدار می گردند. در واقع قوم گرایی باور و نگرشی دفاعی تعریف می شود که مطابق آن افراد ارزش ها و هنجارهای فرهنگ خویش را برتر و سبک زندگی خاص خود را بعنوان معقول ترین و مناسب ترین روش اداره زندگی در نظر می گیرند. در حالیکه صحت و اعتبار دیدگاه ها و نظرات سایر گروه ها (برون گروه) را بطور کلی نادیده انگاشته و تحقیر می نمایند. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت قوم گرایی جوانان و تبیین عوامل موثر بر آن با روش پیمایشی در سال ???? در شهر تبریز انجام شده است.

بررسی عوامل موثر بر مشارکت شهروندان در امور شهری (مورد مطالعه: شهر اصفهان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  محمد عباس زاده   رسول ربانی

چکیده ندارد.

کنترل کیفیت در سیستمهای تولیدی و صفهای مارکوفی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1377
  محمد عباس زاده   غلامحسین شاهکار

کلیه سازمانها و واحدهای تولیدی به نحوی از کنترل های مالی برای ارزیابی فعالیتهای خود استفاده می کنند و هزینه های کیفیت (شامل هزینه های مرتبط با تولید، شناسایی و یا تعمیر محصولات فاقد انطباق) به عنوان یکی از مهمترین ابزار کنترل مالی در خدمت مدیریت سازمانها و واحدها قرار می گیرد. مطالب این پایان نامه نیز گامی در جهت تجزیه و تحلیل کنترل کیفیت و همچنین بررسی موارد زیر می باشد، الف - بررسی حالت زودگذر صف های مارکوفی ب - تعیین بهترین خطمشی بازرسی با توجه به هزینه های مربوطه پ - انتخاب تعداد نمونه بهینه با در نظر گرفتن اشکال مختلف ریاضی، هزینه ها ت - مشخص نمودن ظرفیت سرویس بهینه در یک سیستم تولیدی و تاثیر متقابل آن در کیفیت کالا لازم به توضیح است که این مطالب در چهار فصل تهیه و تنظیم گردیده، که در فصل اول رفتار حالت زودگذر و حالت پایای صف های مارکوفی (به خاطر اهمیت فراوان آن در تعیین توزیع احتمال) با استفاده از روش جدید مورد بحث قرار گرفته است که از نتایج این روش در فصول بعدی به دفعات استفاده شده است . در فصل دوم کنترل کیفیت سیستم m/m/l مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است که با در نظر گرفتن یک سیستم تولیدی و با استفاده از روشهای کنترل کیفیت هزینه های داخلی و خارجی رامینیمم نموده و کیفیت خروجی کالاها را مورد بررسی قرار داده ایم. در فصل سوم به تشریح تاثیر جنبه های اقتصادی کالاهای معیوب فروخته شده در یک خطمشی کنترل تصادفی پرداخته که در این مرحله، از نمونه گیری برای پذیرش و مختصر کردن در تعیین پارامترهای کنترل کیفیت بهینه استفاده نموده ایم و تعداد نمونه بهینه برای بازرسی (زمانی که هزینه معیوب بودن کالاها اشکال مختلف ریاضی دارند) را تعیین نموده ایم و بالاخره در فصل چهارم به معرفی چهارچوبی برای تصمیم گیری در مورد کنترل کیفیت و ظرفیت سرویس با توجه به هزینه های پرداخته ایم که با تعمیم هزینه های و توابع احتمال کیفیت بالا، ظرفیت سرویس بهینه و تعداد نمونه بهینه برای بازرسی کیفیت کالا را مشخص نموده ایم.

بررسی عوامل موثر بر شکل گیری اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان کارشناسی ارشد دکترای دانشگاه تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1382
  محمد عباس زاده   حسین بنی فاطمه

اعتماد اجتماعی از جمله مفاهیمی است که در چند دهه اخیر با چشم انداز خاصی مطرح شده است، بطوریکه اندیشمندان متعددی از جمله اوچی اعتماد اجتماعی را کلید موفقیت سازمانی دانسته و در تائید آن اوسلانر از آن به عنوان تسهیل گر روابط انسانی یاد کرده است، دراین مطالعه که در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز صورت گرفته است ، توجه اصلی پژوهش به متغیرهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی موثر بر اعتماد اجتماعی می باشد. لذا با توجه به تحقیقات صورت گرفته پیرامون موضوع فوق، برخی از عوامل اجتماعی (سرمایه اجتماعی، تعاملات همکاری جویانه و ...) ، عوامل سیاسی(عملکرد دولت، احزاب سیاسی و ...) و عوامل اقتصادی (فقر، تورم و ...) شناسایی شده که بر اعتماد اجتماعی تاثیر داشته اند.نتایج تحقیق نشان می دهد که در تبیین اعتماد اجتماعی عوامل عمده ای دخیل بوده و در پژوهش حاضر سهم عوامل اجتماعی و فرهنگی بیشتر از سایرین بوده است.