نام پژوهشگر: محمدرضا دادپور

اثر تیمارهای هورمونی در کشت لایه نازک سلولی (tcl) یونجه (medicago sativa) رقم کریساری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1388
  عامر محمدی نسب   علی موافقی

این تحقیق جهت بررسی پاسخ های ریخت زایی لایه نازک سلولیtcl) ) تهیه شده از هیپوکوتیل یک رقم یونجه (کاریساری) به غلظتهای متفاوت 2,4-d و kin انجام گرفت. بذور استریل روی محیط کشت sh کشت شدند. پس از یک هفته قطعات هیپوکوتیل بدست آمده زیر لوپ به ضخامت 0/5 -0/1 میلیمتر برش داده شدند و به محیط کشتsh حاوی ترکیبات مختلف 2,4-d و kin (با غلظت های صفر، 0/5 ، 1/0 ، 1/5 و 2/0 میلی گرم در لیتر) منتقل گردیدند. کال های حاصل پس از انتقال به محیط کشت القاء جنین (2,4-d بالا، kin پائین) بمدت یک هفته، سپس به محیط کشت boi2y منتقل شدند. در نهایت کال ها حاوی جنین به محیط کشت ms½ حاوی 0/5 میلی گرم در لیترga3 فیلترشده برای رشد بهتر جنین ها منتقل گردیدند. با توجه به اینکه در تمامی تیمارها، کالزایی 100 درصد بود بنابراین کالزایی از tcl هیپوکوتیل از غلظتهای مختلف 2,4-dوkin متاثر نشد. از طرف دیگر، اثر غلظتهای مختلف 2,4-d ، kin و اثر متقابل بین آنها بر قطر کال معنی داری نبود (p>0/05) و رشد کالها مستقل از ترکیب هورمونی بخوبی انجام شد. همچنین تعداد جنین در هر کال از نوع هورمون و غلظتهای آن متاثر نشد ( p>0/05). بر اساس نتایج بدست آمده تفاوت معنی داری بین غلظتهای مختلف 2,4-d و kin از نظر در صد جنین زایی وجود داشت ( p<0/01) بطوریکه حداکثر درصد جنین زایی سوماتیکی در 1/5 میلی گرم در لیتر 2,4-d مشاهده شد. با افزایش مقدار kin از درصد جنین زایی سوماتیکی کاسته شد و بنابراین حداکثر درصد جنین زایی سوماتیکی در غلظت صفر kin مشاهده شد. اثر متقابل این دو هورمون بر درصد جنین زایی معنی دار نبود و نشان داد که هر کدام از این هورمونها بطور مستقل درصد جنین زایی سوماتیکی را تحت تاثیر قرار می دهند. اختلاف معنی داری بین غلظتهای مختلف 2,4-d و kin از نظرتعداد جنین سوماتیکی تولیدی در هر تیمار وجود داشت ( p<0/01) بطوریکه تعداد جنین سوماتیکی در تمامی تیمارهای حاوی 2,4-d بطور معنی دار بیشتر از محیط کشت فاقد این هورمون بود. همچنین در غلظت صفر kin حداکثر تعداد جنین سوماتیکی مشاهده شد و با بکار گیری تیمارهای kin از تعداد جنین ها بطور معنی دار کاسته شد ( p<0/01). با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد که نیازهای هورمونی برای کالزایی از ریز نمونه های tcl هیپوکوتیل یونجه متفاوت از جنین زایی سوماتیکی می باشد همچنین برای القاء جنین زایی سوماتیکی از tcl نیازی به kin وجود نداشت و حداکثر جنین زایی سوماتیکی در غلظت 1/5 میلی گرم در لیتر 2,4-d حاصل شد.

مطالعه تولید ماست رژیمی با استفاده از هیدروکلوئیدها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1388
  سیما بادامچی زاده   محمدعلی محمدزادبزمی

با استفاده از فرایند تخمیر شیر می توان محصولات لبنی با قابلیت هضم و ارزش تغذیه ای بالاتر تولید نمود. از طرفی امروزه با توجه به گسترش روز افزون بیماری های قلبی و عروقی، تمایل به مصرف محصولات کم چرب از جمله فراورده های لبنی کم چرب و به ویژه ماست رژیمی افزایش یافته و تولید گسترده آن در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کاهش و یا حذف چربی محصولات لبنی که با هدف تأمین نظر مصرف کنندگان صورت می پذیرد، سبب بروز نقیصه هایی در خواص حسی و بافتی ماست می گردد. به منظور رفع این عیوب می توان از جایگزین های چربی در تهیه این محصولات استفاده نمود. هیدروکلوئیدها جایگزین بسیار مناسبی برای چربی لبنی بوده و با توجه به عملکرد مناسب آنها در بهبود خواص بافتی و رئولوژیکی و از طرفی تأثیرات مثبت آن روی سلامتی و افزایش ارزش تغذیه ای فرآورده ها می توان از این ترکیبات در تولید انبوه محصولات لبنی کم چرب به ویژه ماست رژیمی با هدف تولید غذای سلامتی استفاده نمود. هدف این تحقیق، بررسی استفاده از هیدروکلوئیدهای پکتین، سدیم آلژینات، کربوکسی متیل سلولز و گزانتان برای تولید ماست رژیمی بدون چربی با توجه به خصوصیات مطلوب آن بود. بدین منظور نمونه های ماست حاوی هیدروکلوئیدهای مزبور در سطوح 0/3 – 0/01% تهیه شد و با نمونه شاهد از نظر فاکتورهای شیمیایی شامل ph، اسیدیته، سینرزیس، ظرفیت نگهداری آب، خصوصیات حسی و ریزساختار مورد مقایسه قرار گرفت. نمونه برداری برای بررسی های مختلف در روزهای اول، 7، 14 و 28 دوره نگهداری و در 3 تکرار صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها در قالب مدل فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی نشان داد که بیشترین تأثیر دوره نگهداری روی تغییرات ph و سینرزیس در کلیه نمونه ها در روز اول بود که اختلاف معنی داری با سایر روزهای نمونه برداری داشت. هم چنین تغییرات ph در نمونه های حاوی 0/03 و 0/08% سدیم آلژینات، اختلاف معنی داری با نمونه شاهد داشت و در نمونه های حاوی 0/05 و 0/08% پکتین و نمونه های حاوی 0/03، 0/05 و 0/08% سدیم آلژینات میزان سینرزیس کاهش یافت. اما روند تغییر اسیدیته و ظرفیت نگهداری آب اختلاف معنی داری با نمونه شاهد نداشت. از طرفی نتایج حاصل از آزمون های چشائی حاکی از آن است که نمونه های ماست حاوی پکتین از نظر خصوصیات حسی مطلوب ترین بوده و بعد از آن نمونه های سدیم آلژینات به طور مطلوب ارزیابی گردید.

مطالعه تکوین دانه گرده در گونه خارخسک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1389
  سمیه اصغری   محبوبه علی اصغرپور

دانه گرده یا گامتوفیت نر، یک ساختار میکروسکوپی است که مراحل نموی خود را در بساک پرچم کامل می کند و نقش مهمی در چرخه تولیدمثلی گیاهان عالی ایفا می کند. از اینرو، تعداد زیادی از مطالعات بر روی نمو دانه گرده متمرکز شده اند. گونه خارخسک گیاهی یکساله از خانواده اسپند است که بومی نواحی گرمسیری و معتدل گرم در جنوب اروپا و آسیا، سراسر آفریقا و استرالیا می باشد. هدف از این پژوهش بررسی سیتولوژیکی تکوین بساک و دانه گرده در خارخسک می باشد. بدین منظور جوانه ها و گل های خارخسک در مراحل مختلف نمو بساک جمع آوری و بلافاصله در فیکساتیو مناسب تثبیت شدند. نمو بساک و دانه گرده پس از رنگآمیزی متعارف، با استفاده از میکروسکوپ نوری، انعکاسی، فلورسنس و الکترونی گذاره مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده بساک متشکل از چهار کیسه گرده است و نمو دیواره آن از نوع اولیه می باشد که شامل یک لایه اپیدرمی، یک لایه آندوتسیومی، دو لایه میانی و تپتوم می باشد. تپتوم از نوع ترشحی است و سلول های تپتومی تک هسته ای می باشند و در یک لایه قرار می گیرند. میوز سلول های مادر میکروسپور از نوع همزمان و تتراد میکروسپورها از نوع تتراهیدرال می باشد. دانه های گرده کروی شکل و دارای منافذ متعدد در تمام سطح خود می باشند و در مرحله سه سلولی از بساک آزاد می شوند.

مطالعه اثر فرآیند تهیه خمیرترش روی خواص الکتروفورزی پروتئین های گلوتن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  مهسا پورامینی   سید هادی پیغمبردوست

چکیده: خمیرهای ترش سیستم های پیچیده بیوشیمیایی هستند که شامل اجزایی نظیر کربوهیدرات های غله ای، پروتئین ها، باکتری های اسید لاکتیک، مخمرها و آنزیم های مختلف می باشند. طعم و مزه نان با استفاده از مقدار مناسب خمیرترش بهبود می یابد. آنزیم های پروتئولیتیک موجود در سیستم خمیرترش پروتئین های مختلف غلات را تجزیه می کنند. این پروتئولیز اسیدهای آمینه ای تولید می کند که پیش سازهای عطر و طعمی هستند. شرایط اسیدی موجود در خمیرترش نه تنها حلالیت پروتئین های غلات را افزایش می دهد، بلکه یک محیط ایده آل برای فعالیت پروتئینازهای آسپارتیک غلات فراهم می کند. هدف این مطالعه بررسی اثرات فرآیند تهیه خمیرترش روی رفتار الکتروفورز پروتئین های گلوتن با مطالعه اثر نوع آرد، اسیدی کردن بیولوژیکی و شیمیایی بر نحوه پروتئولیز دز طی تخمیر خمیرترش می باشد. بدین منظور از دو نوع آرد تیره و روشن استفاده گردید. در تهیه خمیر از 20 درصد خمیرترش استفاده شد. اسیدی کردن بیولوژیکی با به کارگیری دو نوع آغازگر لاکتوباسیلوس روتری، لاکتوباسیلوس پلانتاروم و مخلوط هر دو نوع آغازگر و اسیدی کردن شیمیایی با استفاده از مخلوط اسید استیک و اسید لاکتیک انجام گرفت. فرآیند هیدرولیز با استفاده از تکنیک الکتروفورز sds-page مورد بررسی قرار گرفت. در مقایسه میزان هیدرولیز در دو نوع آرد به کار رفته در تهیه خمیرترش میزان شکست پروتئین در نمونه های حاوی آرد تیره به مراتب بیشتر از نمونه های حاوی آرد روشن بود که به فعالیت بالای آنزیمی آرد تیره نسبت داده شد. نتایج حاصل از الکتروفورز نشان داد که استفاده از خمیرترش در تهیه خمیر نان به واسطه اثر تیره بودن آرد و فعالیت پروتئولیتیک آنزیم های آرد گندم منجر به هیدرولیز زیرواحدهایhmw گلوتنین می شود.

بررسی اثر پوتریسین در جنین زایی سوماتیک یونجه با استفاده از تکنیک tcl
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1390
  بهناز علیزاده سابق   علیرضا مطلبی آذر

در این تحقیق اثر غلظتهای مختلف پوتریسین بر روی جنین زایی سوماتیک در دو رقم یونجه (کریساری و یزدی) با استفاده از روش tcl بررسی شد. در مرحله اول برای تهیه ریزنمونه، بذور استریل دو رقم یونجه به صورت جداگانه در محیط کشت sh کشت شدند و پس از یک هفته قطعات هیپوکوتیل دانه رستها در اندازه های کوچک به ضخامت 5/0-1 میلیمتر و به صورت عرضی (ttcl) برش داده شدند. سپس ریزنمونه ها روی محیط کشت sh حاوی غلظتهای مختلف 2,4-d (0، 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر) و دی آمین پوتریسین (0، 2/0، 4/0، 6/0، 8/0 و 1 میلی مولار) به منظور کالوس زایی و جنین زایی کشت شدند. برای رشد بهتر جنین های سوماتیکی نمونه ها به محیط sh شامل 5 میلی گرم بر لیتر 2,4-d انتقال داده شدند. در مرحله بعد کالوسهای دارای جنین برای رشد و نمو جنین ها به محیط بلایدز (boi2y) فاقد هورمون انتقال یافتند. سپس نمونه ها برای جوانه زنی و رشد گیاهچه در محیط ½ ms حاوی 5/0 میلی گرم بر لیتر ga3 کشت شدند و سرانجام گیاهچه های رشد یافته به گلدان منتقل گشتند. نتایج حاصل نشان داد که کالزایی از ریزنمونه های tcl در محیط حاوی 2,4-d به صورت 100درصد انجام گرفت. درصد جنین زایی و باززایی در تیمارهای حاوی پوتریسن نسبت به نمونه شاهد بالاتر بود و بالاترین درصد جنین زایی (154/43%) در محیط دارای 1 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و 1 میلی مولار پوتریسین به دست آمد. این نتایج به روشنی نشان داد که پوتریسین اثر مثبتی در طول جنین زایی سوماتیک در یونجه دارد.

تولید ماست با اصلاح چربی از طریق جایگزینی روغن های گیاهی (زیتون و کلزا)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  حسن خلیفه   صدیف آزادمرد دمیرچی

امروزه بیماری های قلبی و عروقی مهم ترین علت بیماری ومرگ و میر در سراسر جهان است. یکی از مهم ترین دلایل دچار شدن به بیماری های قلبی و عروقی، مصرف غذاهای دارای اسید های چرب اشباع، ترانس و کلسترول بالا (مانند محصولات لبنی پر چرب همچون ماست پرچرب) است. هدف این پژوهش جایگزینی کامل چربی شیر با روغن های گیاهی مانند زیتون و کلزا در تهیه ماست و تولید ماستی با خصوصیات تغذیه ای اصلاح شده و بررسی ویژگی های فیزیکی- شیمیایی، میکروبی و حسی آن بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که نوع تیمار و طول دوره نگهداری روی برخی از ویژگی های فیزیکی- شیمیایی ماست روغن گیاهی شامل ph، اسیدیته، سینرسیس، شدت لیپولیز، میزان درصد ازت محلول در 6/4=ph به ازت کل (%sn/tn) و درصد ازت غیرپروتئینی به ازت کل (%npn/tn) معنی دار (05/0>p) بود به طوری که در طول دوره نگهداری در تمام نمونه های ماست میزان phکاهش، میزان اسیدیته افزایش، میزان سینرسیس کاهش، میزان لیپولیز افزایش، میزان ازت محلول در 6/4=ph و ازت غیرپروتئینی افزایش یافت. در این مدت کم ترین میزان ph (98/3)، بیشترین میزان اسیدیته (21/4) و کم ترین میزان لیپولیز (97/0%) در ماست روغن گیاهی 5/1 درصد و کم ترین میزان سینرسیس (67/0%)، کم ترین میزان (%sn/tn) (65/16%) و کم ترین میزان (%npn/tn) (79/10%) در ماست روغن گیاهی 5 درصد وجود داشت. در مدت 21 روز نگهداری نمونه های ماست شمارش باکتری های استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس با کاهش، شمارش کپک ها و مخمرها با افزایش مواجه بود و شمارش کلیفرم ها کمتر ازcfu/g10 بود. در طی این مدت میزان ازت محلول در 6/4=ph و ازت غیرپروتئینی افزایش یافت که این تغییرات مطابق با الکتروفورتوگرام های حاصل از دستگاه الکتروفورز بود. همچنین مشاهده شد که شدت تجزیه ?_s1-کازئین در تمامی نمونه ها بیشتر از?-کازئین بود.نوع تیمار دارای اثرمعنی داری (05/0>p)روی پروفیل اسیدهای چرب نمونه های ماست بود و اسیدهای چرب اولئیک، پالمیتیک، لینولئیک و استئاریک به ترتیب با مقادیر تقریبی 52%، 18%، 15% و 4% اسیدهای چرب عمده ماست روغن گیاهی را تشکیل می دادند. بالاترین امتیاز از نظر نمره نهایی در ماست روغن گیاهی 5 درصد وجود داشت (به دلیل وجود میزان ماده خشک و چربی بالاتر، سینرسیس پایین تر، قوام و سفتی بیشتر، احساس دهانی مطلوب تر، رنگ و سطح یکنواخت تر) و پس از آن به ترتیب ماست شاهد، ماست روغن گیاهی 3 و 5/1 درصد قرار داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد می توان انتظار داشت با تولید صنعتی ماست دارای روغن های زیتون و کلزا به عنوان یک غذای فراسودمند، انتخاب جدیدی برای مصرف کنندگان محصولات لبنی فراهم نمود که علاوه بر خواص تغذیه ای، ویژگی های درمانی و جلوگیری کننده از بیماری های قلبی آن نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

بررسی تکوینی الگوی تشکیل اندام های گل در astragalus tabrizianus
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1390
  هایده محمدی   محمدرضا دادپور

جنس گون یا astragalus l. از تیره فاباسه بزرگترین جنس از گیاهان گلدار با بیش از 2500 گونه شناخته شده در جهان است. گل های گون دارای پنج کاسبرگ، پنج گلبرگ، دو چرخه پنج تایی از پرچم ها و یک برچه می باشند. اعضاء هر چرخه با اعضاء چرخه قبل به طور متناوب قرار می گیرند. مطالعات مقایسه ای تکوین اندام های گل می تواند در بررسی های سیستماتیکی و تعیین ارتباط خویشاوندی بین گروه های مختلف گیاهی مورد استفاده قرار گیرد. به دلیل تنوع گونه ای و پیچیدگی سیتماتیکی جنس گون و نتایج برجسته حاصل از مطالعات اخیر تکوین گل در برخی گونه های گون، تکوین گل آذین و گل در گونهa. tabrizianus مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام مطالعات آزمایشگاهی، انتهای شاخه ها در مرحله گلدهی در اندازه ها و سنین مختلف جمع آوری و در فیکساتور faa تثبیت گردید. پس از طی مراحل تثبیت، شستشو و رنگ آمیزی نمونه ها فلس-زدایی شدند. در نهایت مطالعه آن ها با استفاده از میکروسکوپ نوربازتابشی انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد که به دنبال آغازش رو به محور براکته ها، هر آغازه گل آذینی با تولید یک ساختار برآمده انتهایی به فعالیت مریستمی خود خاتمه می دهد. تشکیل این برآمدگی غیرطبیعی در انتهای مریستم گل آذین، به عنوان یک وی‍ژگی معرف توقف سازمان یافته مورفوژنز مریستم شمرده می شود. گل های کامل و پنج پر این گیاه، زیگومورفی شدید و هم پوشانی بالا در زمان آغازش بین حلقه های مختلف را نشان می دهند. درآغازش کاسبرگ ها دو روند، دو جهتی و دو جهتی تغییر یافته مشاهده می شود که هر دو از بخش جانبی مریستم گل شروع می شود. از دیگر ویژگی های نموی برجسته وجود آغازه های مشترک می باشد که از آن ها گلبرگ و پرچم های آنتی پتالوس منشأ می گیرند. تشکیل این آغازه های مشترک احتمالاً در نتیجه افزایش هم پوشانی در زمان آغازش بین اندام های مختلف است و بیانگر یک ویژگی نموی پیشرفته در جنس گون می باشد.

تأثیر اکسین و سایتوکینین بر کالوس زایی و تولید سوخچه در دو توده محلی لاله واژگون (fritillaria imperialis l.)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  محمد کارگر   سعداله علیزاده اجیرلو

در این تحقیق اثرات ترکیبی از تنظیم کننده های رشد اکسین و سایتوکینین بر کالوس زایی و تولید سوخچه روی ریزنمونه های گرفته شده از فلس سوخ دختری لاله واژگون (fritillaria imperialis l.) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش بر روی دو توده مربوط به منطقه دشت ارژن استان فارس و دشت لاله های واژگون کوهرنگ صورت پذیرفت. برای این منظور از naa بعنوان اکسین در سه غلظت (0، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر) و سه نوع سایتوکینین (kin،2ip و tdz) در سه غلظت (5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) در محیط کشت پایه ms با اضافه کردن 5/4 درصد ساکارز و 8/0 درصد آگار استفاده شد. برای ارزیابی اثر فاکتورهای مورد مطالعه، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 5 ریزنمونه در هر تکرار استفاده شد. کارایی محیط کشت حاوی غلظت یک میلی گرم در لیتر naa در ترکیب با یک میلی گرم در لیتر kin در تولید سوخچه بیشتر از سایر محیط کشت ها بود. در تیمار مذکور میانگین تولید به ازاء هر ریزنمونه 5/5 سوخچه بود. در محیط کشت حاوی غلظت های مختلف naa و 2ip بیشترین میزان تولید سوخچه در غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر naa در ترکیب با یک میلی گرم در لیتر 2ip مشاهده شد. در این تیمار بطور میانگین از هر ریزنمونه 875/3 سوخچه تولید شد. بیشترین میزان کالوس زایی در غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر naa در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر tdz مشاهده شد. در این تیمار 60 درصد ریزنمونه ها قادر به تشکیل بافت کالوس شدند. در مقایسه دو توده مشخص شد که توده جمع آوری شده از منطقه کوهرنگ از توانایی سوخچه زایی بالاتری نسبت به توده مربوط به دشت ارژن برخوردار است. همچنین مشخص گردید که تشکیل سوخچه و کالوس زایی وابسته به نوع توده نمی باشد.

تاثیرشـرایط نگهـداری بر قابلیت زنده مانی، قـدرت تولید گاز و فعالیت تخـمیری مخمـر نانـوائی (ساکارومایسس سرویسـیا)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  زهرا کسایی   سیدهادی پیغمبردوست

ضرورت استفاده از مخمر بعنوان یک ترکیب کلیدی در صنعت نانوایی بر کسی پوشیده نیست. موضوع مهم در این رابطه توانایی تولید گاز و قابلیت زنده مانی مخمر و ظرفیت بهینه نگهداری آن در خمیر است که پیش نیازهای اصلی برای تولید موفق نان میباشند. هدف از این مطالعه، بررسی فعالیت مخمرهای تولیدی در ایران، ارزیابی قدرت تولید گاز آنها، تخمین میزان فعالیت مخمر، مشاهدات میکروسکوپی از منظر میزان زنده مانی آنها در محیط تخمیر و نیز بررسی میزان همبستگی نتایج آزمونها با هم و نیز با نتایج حاصل از آزمون پخت است. آزمونها با استفاده از هفت نمونه مخمر نانوایی در 5 بخش انجام یافتند. مخمرها با اسامی اختصار لاتین از a تاg نامگذاری شدند. آزمونهای مورد مطالعه عبارتند از: آزمون گازوگرافی آزمون فشارسنجی هنری- سایمون، آزمونهای میکروبی، آزمونهای میکروسکوپی و آزمون پخت. نتایج حاصل از آزمونها حاکی از همبستگی نزدیک بین تمامی روشهای مذکور است. آزمون گازوگرافی و هنری سایمون نیز روند مشابهی را در تمامی انواع مخمرهای مورد مصرف نشان دادند. در هر دوی این آزمونها قدرت تولید گاز مخمرها از a تا g رفته رفته کمتر شده و ارتباط بین این دو روش با درصد اطمینان 98% بدست آمد. مقایسه روشهای حجم سنجی، فشارسنجی و میکروبی نیز همبستگی نزدیکی بین نتایج حاصله را نشان داد. بدین ترتیب که هر چه تعداد واحدهای تشکیل دهنده کلنی در کشت میکروبی مخمرها در محیط ygc-agar بیشتر باشد میزان حجم و فشار گاز تولیدی مخمرهای مورد مطالعه نیز بیشتر است. با مقایسه اعداد و نتایج حاصل از آزمونهای فوق با تصاویر حاصل از میکروسکوپ نوری اپی فلوروسنس این نتیجه حاصل شد که هر چه درصد زنده مانی مخمرها در محیط تخمیر بیشتر باشد، قدرت تولید گاز و فعالیت تخمیری بیشتری از خود نشان داده و حچم نان حاصله نیز بیشتر خواهد بود. با انجام آزمونهای مورد نظر تعیین استاندارد کیفیتی مناسب برای عملکرد نانوایی مخمر ساکارومایسس سرویسیا بدون نیاز به آزمونهای پخت، امکان پذیر خواهد بود.

بهینه سازی باززایی از چند رقم کلزای بهاری و زمستانی در شرایط این ویترو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  فائزه رضایی ستار   ابراهیم دورانی علیایی

استفاده از مهندسی ژنتیک گیاهی درکنار اصلاح به روش های کلاسیک، امید دانشمندان برای غلبه بر مشکلات زراعی و کیفی گیاه کلزا را افزایش داده است. در انتقال ژن به کلزا عوامل متعددی دخالت دارند که یکی از مهمترین آنها وجود یک سیستم کشت بافت تکرارپذیر است. در این پژوهش به مطالعه برخی از عوامل دخیل در این زمینه پرداخته می شود. با توجه به این که دستیابی به یک روش برای باززایی گیاه از کشت کالوس اولین گام در موفقیت یک برنامه تراریختی است، عوامل موثر در این فرایند مورد بررسی قرار گرفتند. برای این منظور شاخه زایی مستقیم از چهار رقم کلزای پاییزی (licord، opera، slm046 و karaj3) و سه رقم بهاری (rgs003، sarigol و pf-7045) در محیط پایه ms با یک سطح هورمونی bap در ترکیب با سه سطح هورمونی از naa و حضور و عدم حضور agno3 و ریزنمونه های کوتیلدون (برگ لپه) و هیپوکوتیل مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین برای ارزیابی قدرت کالوس زایی ارقام کلزا، آزمایش کالوس زایی با استفاده از دو سطح 2,4-d در ترکیب با سه سطح از bap انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار و10 نمونه در هر تکرار پیاده شد و صفاتی مانند درصد ریزنمونه های باززا شده و میانگین تعداد شاخساره در هر ریزنمونه مورد اندازه گیری قرار گرفت. اختلاف بین ارقام و نیز اختلاف در سطوح naa جز در صفت تعداد شاخساره باززا شونده از هیپوکوتیل ها، معنی دار بود، به طوری که بالاترین درصد شاخه زایی و بیشترین تعداد شاخساره در ارقام slm046 و pf-7045 و در غلظت 1/0 میلی گرم در لیتر naa در کوتیلدون ها و در ارقام rgs003 و opera و در سطح 1 میلی گرم در لیتر naa در هیپوکوتیل ها مشاهده شد. اثر متقابل رقم×naa برای تعداد ریزنمونه های باززا شونده معنی دار بود. وجود نیترات نقره به صورت چشمگیری بر باززایی اثر مثبت داشت. اختلاف بین رقم، سطوح 2,4-d و bap ونیز اثرات متقابل آن ها بر کالوس زایی معنی دار بود. رقم slm046 در ترکیب هورمونی 1 میلی گرم در لیتر 2,4-d و bap بیشترین مقدار کالوس را تولید کرد.

مطالعه هیستولوژیکی مراحل نمو جنین درگیاه نیتراریا شوبری از تیره nitrariaceae
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1391
  سروه عبدود   محمدرضا دادپور

علیرغم اینکه فرآیند نمو جنین یک فرآیند پیوسته است اما برای توضیح بهتر این فرآیند چند مرحله در نظر گرفته می شود که عبارتند از: مرحله پیش جنین، مرحله جنین کروی شکل، مرحله جنین قلبی شکل، مرحله جنین اژدری و جنین بالغ. ترکیبات ذخیره ای جنین شامل لیپید، پروتئین ها و دانه های نشاسته است که در لپه-ها یا سلول های آندوسپرم ذخیره می شوند. جنین شناسی و نمو آندوسپرم در تیره های مختلف گیاهی ویژگی-های تاکسونومیکی مهمی هستند و هنگامیکه شواهد دیگری موجود نباشد و یا این شواهد در حل مشکلات سیستماتیکی ناتوان باشند، ویژگی های جنین زایی می توانند زمینه مناسبی را برای حل این مشکلات فراهم کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی هیستوشیمیایی نمو جنین در گیاه نیتراریا شوبری(نیتراریاسه) با استفاده از تکنیک های میکروسکوپ نوری بود. تخمدان و میوه های این گیاه از طبیعت جمع اوری و در فیکساتورf.a.a تثبیت شد. سپس نمونه ها با متدهای مختلف هیستولوژیکی و هیستوشیمیایی بررسی شدند. نتایج ما نشان داد که کیسه جنینی از تیپ پلی گونیوم می باشد. سلول مادر آندوسپرم تقسیم خود را بسیار زود آغاز می کند. سوسپانسوریک ساختار بسیار ناپایداراست و در مرحله جنین کروی از بین می رود. جنین بالغ 6 میلیمتر طول دارد و شامل لپه ها، هیپوکوتیل، مریستم ساقه و مریستم ریشه است. مریستم ساقه بسیار زود فعالیت خود را آغاز کرده و دو بنیان برگی را ایجاد می کند. در رابطه با یافته های هیستولوژیکی جنین بالغ شامل اپیدرم، پارانشیم ذخیره ای و سلول های پروکامبیوم است. سلول های پارانشیمی که به پارانشیم نرده ای تمایزیافته اند درست در زیر اپیدرم قرار دارند. همه سلول های جنین به جز سلول های مریستمی و سلول های پروکامبیومی واجد ترکیبات پروتئینی هستند. دانه های پروتئین واجد یک گلوبوئید در ماتریکس پروتئینی خود هستند. بر اساس شواهد هیستولوژیکی سلول های آندوسپرم فاقد مواد ذخیره ای هستند. در طی جنین زایی سلول های آندوسپرم توسعه یافته و توسط دیواره سلولی احاطه می شوند. در جنین بالغ آندوسپرم در قطب شالازی و میکروپیلی توسعه دارد ولی در اطراف لپه هاگسترش آن محدودتر است. جنین نیتراریا دارای آنرمالی های چهار لپه ای و سه لپه ای نیز می باشد

ارزیابی ویژگیهای مورفومتریک بذر چند گونه ازمرکبات با بهره گیری از پردازش تصویر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  حامد نقش   فریبرز زارع نهندی

ایران یکی از کشورهای مهم تولیدکننده مرکبات به شمار می آید که شناسایی، عرضه و معرفی ارقام جدید نقش مهمی در توسعه پایدار صنعت مرکبات در کشور می تواند داشته باشد. یکی از چالش-ها در شناسایی ارقام جدید، بهره گیری از مارکرهای مولکولی می باشد که به نوبه خود مستلزم صرف هزینه و آزمایشگاه مناسب است. بر این اساس روش های مبتنی بر نشانگرهای مورفولوژیکی می تواند در صورت گونه-اختصاصی بودن آنها، مفید باشند. در مرکبات، شکل بذر و ویژگی های ریخت شناختی آن می تواند به عنوان صفتی ارزشمند در شناسایی ارقام مورد استفاده واقع گردد. در این پژوهش از 9 گونه و رقم مرکبات استفاده شد که عبارتند بودند از: 1- گریپ فروت 2- سیتروملو 3- کامکووات 4- لیمو شیرین 5- لیمو ترش 6- نارنگی انشو 7- نارنگی یونسی 8- نارنج سه برگ 9- پرتقال سیاورز. از هر گونه و رقم تعداد 30 عدد بذر تهیه گردید، که این بذور در طی 2 مرحله عکس برداری شدند. عکس برداری یک بار با انتگومان بیرونی و یک بار با انتگومان درونی (پس از حذف لایه بیرونی بذر) انجام گرفت. شناسایی لبه تصاویر برداشت شده با نرم افزارهای آنالیز تصویر انجام گردید و ویژگی های شکل هر تصویر بر پایه تبدیل فوریه ، تجزیه و تحلیل شد. با نتایج بدست آمده از مورفومتری پیرامون همه 30 بذر برداشت شده به ازای هر رقم، شکل شاخص بذر با پوسته بیرونی و درونی تهیه شد. مقایسه آماری شکل های شاخص 9 رقم با بهره گیری از روش الپتیکال فوریه، نشان دهنده تفاوت و یا تشابه بین آنها بود. باوجود 20% تفاوت در مورفومتری بذر، می توان از آن به عنوان یک مارکر مورفولوژیکی در شناسایی ارقام استفاده کرد. نتایج حاصل از آنالیز تشخیص کانونی شکل بذر مرکبات همراه با انتگومان بیرونی نشان داد که 89.6 % گروه ها بطور صحیح تفکیک شدند. همچنین، نتایج حاصل از آنالیز تشخیص کانونی شکل بذر مرکبات همراه با انتگومان درونی نشان داد که 84.4 % گروه ها بطور صحیح تفکیک گردیدند. در نهایت آنالیز تشخیص کانونی شکل بذور مرکبات همراه با انتگومان بیرونی با 89.6% تفکیک بهتر از انتگومان درونی با 84.4% تفکیک بود.

اندام زایی و ریخت زایی درون شیشه ای مریستم و آنلاژ جدا شده در انگور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده کشاورزی 1390
  سمیه فریدی نیچران   محمدرضا دادپور

اندام زایی و ریخت زایی درون شیشه ای ریزنمونه مریستم با یک پریموردیوم برگی و آنلاژ انگور رقم سلطانین تحت تیمارهای مختلف هورمونی با استفاده از فنون میکروسکوپی نوربازتابشی، مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش سه دسته ترکیب هورمونی سایتوکینین (bap) با اکسین (iba)، bap با جیبرلین (ga3) و bap با پوترسین در غلظت های مختلف استفاده شد. بررسی-های میکروسکوپی نشان دادند که میزان نمو آنلاژ و انشعاب زایی آن از ریزنمونه ای به ریزنمونه دیگر و از تیماری به تیمار دیگر متفاوت بوده و درجات مختلفی از اندام زایی در ریزنمونه ها قابل مشاهده بود. bap در غلظتهای بالا موجب افزایش انشعاب-زایی آنلاژ شد، ولی این اثر، در غلظت های بالای iba ، کمرنگ شد. بیشترین انشعاب زایی در سطوح میانی ga3 همراه با سطوح بالای bap حاصل شد. پوترسین در غلظت 2 میلیگرم در لیتر اثر bap را در انشعاب زایی آنلاژ بهبود بخشید. در مورد کشت های مریستم، افزایش در سطوح iba ، به بالا رفتن میزان انحراف از طرح فیلوتاکسی دیستیک در برگ زایی انجامید. تیمار ga3 موجب افزایش تمایل به آغازش آنلاژ، گردید. افزایش غلظت ga3، توانایی مریستم در آغازش دو آنلاژ به ازای هر گره را در برخی از نمونه ها موجب گردید. در تیمارهای پوترسین، تمایل به افزایش تقسیمات سلولی به بروز بی نظمی در اندامزایی آن منجر گردید. با افزایش غلظت پوترسین، میزان بی نظمی در اندامزایی بشدت بالا رفت.

تاثیر پاکلوبوترازول بر برخی آنزیم های دخیل در سیستم آنتی اکسیدانی انگور سلطانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مریم زارع گلمغانی   فریبرز زارع نهندی

آسیب های فیزیولوژیک در گیاهان تحت تنش را می توان ناشی از تولید رادیکال های فعال و مخرب اکسیژن دانست. پاکلوبوترازول در سطح بیوشیمیایی با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی به طور موثری باعث غیر فعال کردن رادیکال های آزاد می شود و به گیاه کمک می کند تا در مواجه با شرایط نامساعد محیطی بهتر عمل کند. بنابراین پژوهشی در جهت فعالیت آنزیم های دارای خاصیت آنتی اکسیدانی در برگ های انگور رقم سلطانی در سال 1391-1390 انجام شد. این آزمایش در گلخانه مرکز تحقیقاتی خلعت پوشان روی درختچه های یکساله انگور رقم سلطانی کاشته شده در گلدان های پلاستیکی محتوی پرلایت انجام شد و تیمار پاکلوبوترازول در غلظت های 0 ، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 میلی گرم بر لیتر استفاده شد و قالب طرح به صورت بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار بود. پس از یک ماه از اعمال تیمارها نمونه های برگی از گیاهان تهیه شد و نمونه های آنزیم از آن استخراج گردید و برای ارزیابی عملکرد آنزیم های دخیل در سیستم آنتی اکسیدانی گیاهان، فعالیت ویژه آنزیم های پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز، گلوتاتیون ردکتاز و پلی فنل اکسیداز بررسی شد و نتایج تجزیه واریانس نشان داد که پاکلوبوترازول تاثیر معنی داری بر فعالیت آنزیم های مورد بررسی داشت. بررسی آنزیم آسکوربات پراکسیداز نشان داد که با افزایش غلظت پاکلوبوترازول فعالیت آنزیم مذبور نیز آفزایش می یابد ولی در آنزیم گلوتاتیون-ردوکتاز استفاده از غلظت های بالاتر از 150 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت نشان داد. در آنزیم کاتالاز در دو غلظت 250 و 300 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت مشاهده شد . در آنزیم پراکسیداز غلظت های 200 و 250 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت داشتند ولی در غلظت 300 میلی گرم بر لیتر کاهش یافتند. در مورد آنزیم سوپراکسید دیسموتاز غلظت های 150 و 200 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت داشتند ولی غلظت 250 میلی گرم بر لیتر کاهش فعالیت را نشان داد و در آنزیم پلی فنل اکسیداز فقط در غلظت 300 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت دیده شد.

اثرات آللوپاتیک عصاره آبی برگ چای، گردو، فیتولاکا (سرخاب کولی) و پوست میوه لیمو ترش بر روی برخی از ویژگی های فیزیولوژیکی بذر پرتقال (رقم والنسیا)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  بهزاد احمدی تکانتپه   فریبرز زارع نهندی

پرتقال از لحاظ تجاری مهمترین گونه مرکبات و جزو سه میوه پرمصرف در جهان است. یکی از ارقام مهم و تجاری آن پرتقال والنسیا (valencia)می باشد.ازدیاد پرتقال از طریق پیوند روی پایه-های بذری انجام می گیرد. جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. یکی از مهمترین عوامل موثر بر فرآیند جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه، پدیده آللوپاتی می باشد. به منظور بررسی اثرات آللوپاتیک عصاره آبی برگ گردو، چای، فیتولاکا و پوست میوه لیمو ترش، در غلظت های صفر (شاهد)، 5/2، 5 و 10 درصد بر روی برخی ویژگی های فیزیولوژیک بذر پرتقال والنسیا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این راستا بذرهای پرتقال والنسیا پس از گندزدائی، در پتری دیش هایی به قطر 9 سانتی متر کشت شدند. از عصاره های آبی برگ گردو، چای، فیتولاکا و پوست میوه لیمو ترشدر غلظت های مورد نظر برای عصاره دهی نمونه ها استفاده شد. پس از عصاره دهی پتری دیش ها به ژرمیناتوری با دمای 30 و شرایط تاریکی منتقل شدند. پس از ظهور دو برگچه اولیه، صفاتی از قبیل شاخص-های جوانه زنی (شامل درصد جوانه زنی، درصد بازدارندگی جوانه زنی و متوسط جوانه زنی روزانه) و خصوصیات رشدی گیاهچه (شامل طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه) اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر عصاره ها اندام های گیاهی، غلظت های مختلف عصاره ها و اثر متقابل عصاره ها با غلظت های مختلف، بر روی تمام صفات مورد بررسی به جز وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، در سطح احتمال 1? معنی دار بودند. بیشترین اثرات آللوپاتیک مربوط به عصاره آبی برگ فیتولاکا و کمترین اثرات مربوط به عصاره آبی برگ گردو بود. عصاره های 10 درصد برگ چای و فیتولاکا به طور کامل از جوانه زنی بذرها جلوگیری کردند.

بررسی کمی و کیفی متابولیتهای ثانویه با ساختار فنلی در اندام های astragalus compactus با تاکید بر مراحل تکوینی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم 1391
  سمیه نقی لو   عباس دل آذر

جنس گون به عنوان بزرگ ترین جنس گیاهان آوندی بالغ بر 2500-3000 گونه می باشد. ریشه و برگ های برخی گونه های گون در طب سنتی به عنوان عوامل ضد تعرق، ضد فشارخون، ضد دیابت، مدر و نیروبخش به کار رفته است. ویژگی های دارویی این گیاه منجر به علاقه روزافزون به مطالعه ترکیب شیمیایی گونه های مختلف آن شده است. از آنجا که عوامل محیطی و نموی می توانند به طور معنی داری بر ترکیب شیمیایی گیاه اثر گذار باشند، شناخت این عوامل جهت تشخیص زمان مناسب جهت بهره برداری از گیاهان دارویی ضروری می نماید. علاوه بر آن، مطالعه تنوع نموی ترکیبات شیمیایی منجر به افزایش درک ما از نقش های فیزیولوژیک این ترکیبات خواهد شد. مطالعه حاضر در راستای تعیین تغییر متابولیتهای ثانویه در گونه a. compactus طی نمو طراحی گردید. هدف از این مطالعه (1) ارزیابی ترکیب شیمیایی گونه a. compactus و (2) تعیین ارتباط احتمالی بین ترکیبات شیمیایی گیاه و مراحل نموی آن می باشد. بدین منظور ریشه، برگ و گل های گیاه در سه مرحله رویشی، گلدهی و تولید بذر جمع آوری گردید و در مرحله اول مطالعه آنها توسط کروماتوگرافی گازی جفت شده با اسپکتروسکوپی جرمی (gc-ms) و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) انجام گرفت. بر مبنای کروماتوگرام های حاصل از مطالعات gc گروه های مختلفی از ترکیبات فرار شامل هیدروکربن ها، آلدئیدها، استرولها، استرها، اسیدهای چرب و الکل ها شناسایی گردیدند. تنوع قابل توجهی در مراحل نموی مختلف و بین اندام های مختلف مشاهده گردید. استرولها و الکل ها اجزاء اصلی ترکیب فرار ریشه در مرحله رویشی بودند. در همین مرحله غلظت بالای استرولها و هیدروکربن ها در برگ مشاهده شد. افزایش قابل توجه استرولها تا 31/94% در ریشه در مرحله گلدهی رخ داد که نشان دهنده نقش احتمالی استرولها در فرآیند گلدهی است. نمونه های برگی غلظت بالای الکل ها را در مرحله گلدهی نشان دادند. مرحله تولید بذر با حضور غلظتهای بالای اسیدهای چرب و ترکیبات کلردار در ریشه و هیدروکربن ها در برگ همراه بود. بررسی ترکیب شیمیایی توسط hplc و nmr منجر به شناسایی 5 ترکیب فنولی شامل دو فلاون، یک فلاونول و دو مشتق سینامیک اسید گردید که حضور سینامیک اسید در جنس گون برای اولین بار گزارش می گردد. جهت ارزیابی تنوع نموی فنولها و خاصیت آنتی اکسیدانتی آنها، محتوای فنول کل توسط معرف فولین و خاصیت آنتی اکسیدانتی توسط تست dpph بررسی گردید. محتوای فنول کل در برگ ها، بیشتر از ریشه و گل بود. علاوه بر آن ریشه و برگ در مرحله تولید بذر محتوای فنول کل بالاتری نسبت به مرحله رویشی و گلدهی نشان دادند که همراه با فعالیت آنتی اکسیدانتی قویتر آنها بود. ارتباط مثبت بین محتوای فنول کل و خاصیت آنتی اکسیدانتی نشان داد که فنولها اجزاء غالب آنتی اکسیدانت در این گونه می باشند. بر مبنای نتایج حاصله، عصاره متانولی a. compactus می تواند به عنوان منبع ترکیبات فنولی آنتی اکسیدانت مورد استفاده قرار گیرد و بهترین مرحله برای این منظور مرحله تولید بذر می باشد.

بررسی نمو گل در گیاه گزنه سفید lamium album با استفاده از میکروسکوپ نوری بازتابشی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1391
  یلدا وثوقیان   محمدرضا دادپور

مطالعات مقایسه ای تکوین اندام های گل می تواند در بررسی های سیستماتیکی و تعیین ارتباط خویشاوندی بین گروه های مختلف گیاهی مورد استفاده قرار گیرد. فیلوژنی در راسته لامیالس دارای تحولات زیادی بوده است و برای پاسخ گویی به این تحولات، بررسی های تکوینی گل در تیره های مختلف آن بخصوص تیره نعناع به دلیل داشتن اهمیت صنعتی و دارویی، ضروری به نظر می رسد. در همین راستا تکوین گل در گونه l. album از تیره نعناع مورد بررسی قرار گرفت. گونه lamium album در تیره نعناع، جای دارد، که یکی از بزرگترین تیره های گیاهان گلدار شامل بیش از 252 جنس با 7000 گونه، می باشد. دارای گلهای هرمافرودیت وزیگومورف متشکل از پنج کاسبرگ، پنج گلبرگ، چهار پرچم و دو برچه به هم چسبیده هستند.جهت انجام مطالعات آزمایشگاهی جهت انجام مطالعات آزمایشگاهی، انتهای شاخه ها در مرحله گل دهی در اندازه ها و سنین مختلف جمع آوری و در فیکساتور faa تثبیت گردید. پس از طی مراحل تثبیت، شستشو و رنگ آمیزی نمونه ها فلس زدایی شدند. در نهایت مطالعه آنها با استفاده از میکروسکوپ نوربازتابشی انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد که گل ها در این گیاه زیگومورفی شدید و هم پوشانی قابل ملاحظه ای در جریان آغازش حلقه های گلبرگ و پرچم نشان می دهند. الگوی تک جهتی در آغازش حلقه های کاسبرگ، گلبرگ و پرچم مشاهده شد. نکته قابل توجه در جریان نمو اندام ها در این گونه، پوشیده شدن روند اندام زایی بواسطه رشد برابر آغازه ها و یا رشد معکوس آنها می باشد.

الگوی نمو زایشی در جوانه های تابستانه انگور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1388
  اکرم اسدخانی ممقانی   علی موافقی

الگوهای نمو جوانه و چگونگی پدید آمدن شاخه های سیلپتیک و پرولپتیک در انگور، از دیدگاه ریخت شناختی، بررسی گردیده اند . همه یافته ها نشان می دهند که انگور از دیدگاه دارا بودن دو نوع شاخه در کنار یکدیگر، گیاه بی نظیری است. از سوی دیگر در مونوپودیال و سمپودیال بودن شاخه در انگور، اتفاق نظر بین دانشمندان وجود ندارد. شاید، اشتقاق آغازنده وامانده از مریستم انتهایی و پدید آوردن پیچک و گل آذین، الگوی نمو رویشی و زایشی را در انگور پیچیده کرده باشد. نخستین گام در نمو زایشی انگور، انشعاب زایی آغازنده وامانده و پیدایش گل آذین است. در شاخه های سیلپتیک، دو فرآیند آغازش گل آذین و تمایزیابی گل، یکجا و بسیار سریع انجام می پذیرد. در بخش پیش ساخته، پیدایش آغازنده وامانده دیده نشد که بر خلاف جوانه زمستانگذران بود. مواد گیاهی در این آزمایش که جوانه های تابستانه و زمستانگذران بودند، از گره های میانی شاخه های سبز اصلی (گره 5 تا 9) دو رقم سلطانین و خلیلی در پنج دوره زمانی برداشت شدند. در این آزمایش سه فاکتور نوع جوانه، زمان نمونه برداری و رقم بکار گرفته شدند. برای انجام این کار، از گیاهان 40 ساله رقم های سلطانین و خلیلی کشت شده در بخش موکاری ایستگاه کشاورزی خلعت-پوشان (دانشکده کشاورزی تبریز، 5 کیلومتری شرق تبریز) بهره گیری گردید. شمار 10 گیاه به ازای هر رقم برگزیده شد و بر روی هر گیاه، 20 شاخه سبز نو رسته نگهداری گردیده و بر روی سیم های میانی داربست بسته شدند تا نورگیری بهینه ای داشته باشند. با رشد شاخه و پیدایش گره های بالایی آن، 20 جوانه کنار برگی به ازای هر تاریخ نمونه برداری که از مرحله پنج برگی آغاز و تا مرحله پدیدار شدن خوشه، با بازه زمانی ده روزه ادامه داشت، برداشت گردید. نمونه های برداشت شده در محلول اف ای ای (18 قسمت اتانول 50%، 1 قسمت اسید استیک گلاسیال و 1 قسمت فرمالدهید 40%) و ظرف های شیشه ای که بر هر یک، تاریخ برداشت و رقم نوشته شده بود، تثبیت گردیدند. پس از یک شبانه روز، نمونه های تثبیت شده، به مدت 24 ساعت در الکل 70% و پس از آن در الکل 96% آبگیری شدند. با آبگیری پله ای نمونه ها، از چروکیدگی و ریزش سلول های بافت نمونه ها، جلوگیری گردید. آغازش آغازنده وامانده و انشعاب زایی آن به عنوان میزان اندام زایی و همچنین، آغازش گل بعنوان شاخصی از تمایزیابی، در بخش پس ساخته و پس از جوانه زنی رخ داد. در رقم سلطانین که باردهی در جوانه های زمستانگذران پایین بود، باردهی بالایی در شاخه های تابستانه دیده شد که درست عکس حالتی بود که در رقم خلیلی رخ می داد. در هر دو رقم، اندام زایی بسیار تند بوده و زمان اندکی برای انشعاب زایی گل آذین فراهم می آمد. بر این اساس، اندازه خوشه چه که بازتابی از شمار انشعابات آن می باشد، کمتر از خوشه اصلی بود.

تاثیر افزودن خمیر ترش خشک شده با روش پاششی بر تشکیل شبکه گلوتن با مطالعه ریز ساختار خمیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  آیلا آیرملو   سید هادی پیغمبردوست

خمیرهای ترش سیستم های پیچیده بیوشیمیایی هستند که شامل اجزایی نظیر کربوهیدرات های غله ای، پروتئین ها، باکتری های اسید لاکتیک، مخمرها و آنزیم های مختلف می باشند. طعم و مزه نان با استفاده از مقدار مناسب خمیرترش بهبود می یابد. آنزیم های پروتئولیتیک موجود در سیستم خمیرترش پروتئین های مختلف غلات را تجزیه می کنند. این پروتئولیز اسیدهای آمینه ای تولید می کند که پیش سازهای عطر و طعمی هستند. شرایط اسیدی موجود در خمیرترش نه تنها حلالیت پروتئین های غلات را افزایش می دهد، بلکه یک محیط ایده آل برای فعالیت پروتئینازهای آسپارتیک غلات فراهم می کند. نان محصولی شناخته شده در اکثر نقاط جهان و به عنوان منبع اصلی تامین غلات در جامعه میباشد . مهمترین معضل کنونی در صنعت نان کشور ضایعات نان میباشد . تولید نان مطلوب و با کیفیت همواره مورد توجه پژوهشگران غلات بوده است. خمیر ترش نقش کلیدی در بهبود طعم ، بافت ، خصوصیات تغذیه ای و زمان ماندگاری محصولت نانوایی دارد . مطالعات نشان داده است که میکروارگانیسم های موجود در خمیر ترش در خصوصیات محصول نهایی اثر گذار هستند. باکتری های اسید لاکتیک فلور اصلی خمیر ترش را تشکیل می دهند، در این مطالعه از خمیر ترش های خشک شده به روش پاششی که حاوی 3 نوع میکرو ارگانیسم لاکتوباسیلوس پلانتاروم ،لاکتوباسیلوس کورواتوس ولاکتوباسیلوس پارالیمانتاریوس خواهند بود استفاده و تاثیر آن بر تشکیل شبکه گلوتنی و ریز ساختار خمیر با استفاده از میکروسکوپ نوری اپی فلور سنس مطالعه خواهد گردید .

بررسی تغییرات متیله شدن dna دو رقم جـو طی مراحل رشد و نمو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1392
  ناهید فرهمند شیراز   سیدابوالقاسم محمدی

متیله شدن dna یکی از مکانیسم های اصلی تنظیم بیان ژن ها در یوکاریوت ها طی رشد و نمو و تحت شرایط محیطی مختلف می باشد. برای بررسی تغییرات الگوی متیله شدن dna جو طی مراحل رشد و نمو، دو رقم clipper و sahara3771 با الگوی رشدی مختلف در پنج مرحله دانه رستی، پنجه زنی، طویل شدن ساقه، ظهور سنبله و رسیدگی دانه با تکنیک cred-ra و با استفاده از نه آغازگر تصادفی و دو آنزیم برشی ایزوشیزومر hpaii و mspi مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع 342 نوار چند شکل با 232 الگوی متیله شدن متفاوت در دو رقم در پنج مرحله رشدی براساس نه آغازگر با استفاده از dna ژنومی برش یافته با دو آنزیم تکثیر یافت. بیشترین و کمترین تعداد قطعات تکثیری به ترتیب مربوط به آغازگرهایmt10 و mt11 بود. نوارهای 910 و 890 جفت بازی حاصل از آغازگر mt20 به ترتیب در رقام sahrara3771 و clipper دارای الگوی متیله شدن متمایز در مراحل رویشی و زایشی بودند. در آغازگر mt2، قطعه 1200 جفت بازی در رقم sahrara3771الگوی متیله شدن متمایز در دو مرحله نشان داد ولی در رقم clipper این ناحیه ژنومی متفاوت نبود. نوار 1100 تکثیر شده با آغازگر mt3 الگوی متیله شدن اختصاصی در مراحل رشد رویشی و زایشی رقم clipper داشت. این خصوصیت برای نوار 400 جفت بازی حاصل از آغازگر mt15 در رقم sahara3771 مشاهده گردید. بیشترین تعداد نواحی ژنومی با الگوی متیله شدن متمایز در مراحل رویشی و زایشی با استفاده از آغازگر mt4 تکثیر شد. به این ترتیب که در sahara3771، نوار1200 جفت بازی و در clipper، نوارهای 1600، 1550، 1500، 1400، 1300، 1200، 550 و520 جفت بازی متمایز بودند. متیله شدن متمایز بین مراحل رویشی و زایشی در قطعات تکثیری با آغازگر mt10 در ارقام sahara3771 و clipper به ترتیب مربوط به نوارهای 350 جفت بازی و 980 و 800 بود. بر اساس آغازگر mt11، فقط نوار350 جفت بازی الگوی متیله شدن متفاوت در رقم sahrara3771 نشان داد. بررسی الگوی متیله شدن قطعات تکثیری حاصل از نه آغازگر تصادفی نشان دهنده کاهش متیله شدن dna در مرحله رسیدگی دانه بود.

تأثیر پاکلوبوترازول و یونی کونازول بر ریزغده زایی درون شیشه ای سیب زمینی رقم آگریا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1393
  پریسا قدیمی گرکرودی   علیرضا مطلبی آذر

این مطالعه به منظور بررسی صفات مربوط به ریز غده زایی درون شیشه ای در سیب زمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی جیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونی کونازول انجام شد. این تحقیق در دو آزمایش مجزا با پنج تیمار صفر، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلی گرم بر لیتر پاکلوبوترازول و یونی¬کونازول و با چهار تکرار و در قالب طرح کاملأ تصادفی به اجرا درآمد. پس از کشت، شیشه¬های حاوی ریز¬نمونه¬ها در شرایط تاریکی و در دمای 17 درجه سانتی¬گراد نگهداری شدند. پس از چهار ماه میزان تأثیرگذاری این مواد بر ریز¬غده¬زایی و سایر صفات، مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا از جوانه¬ها¬ی تک گره و جانبی استفاده شد. در این آزمایش صفات درصد ریزغدهزایی، طول و قطر ریزغده ها، وزن تر ریزغده ها و شاخساره، تعداد و طول جوانه های روی ریز غده، تعداد و طول جوانه¬های روی گره، طول میانگره، تعداد گره و برگ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی به تیمار با آنتی¬جیبرلین¬ها پاسخ داده¬اند. درصد ریز غدهزایی، طول، قطر و وزن تر ریز غده ها با افزایش مقدار تریازول مصرفی افزایش پیدا کرد. طول جوانه های روی ریز غده و گره با افزایش میزان تریازولها کاهش یافت که ناشی از کاهش چشمگیر طول میانگره میباشد، در¬حالی¬که به نظر می¬رسد این ترکیبات روی تعداد شاخساره¬ها تأثیر چندانی نداشته¬اند. تعداد گره ها و برگها نیز با افزایش غلظت آنتی¬جیبرلین به شکلی قابل توجه افزایش پیدا کرد. همان¬طور که اشاره شد در شاخصهای مربوط به ریزغدهزایی گیاهان تیمار شده با غلظت های بالاتر از عملکرد بهتری نسبت به گیاهان شاهد و تیمار¬ها¬ی با غلظت پایین برخوردار بودند که این امر می تواند نشان دهنده ی موثر بودن این مواد در ریزغدهزایی باشد. به علاوه بین غلظت های پایین پاکلوبوترازول و یونی کونازول و تیمار شاهد تفاوتی در ریز غده زایی مشاهده نشد، که این امر میتواند بیانگر نیاز به یک میزان آستانه برای بهبود غده زایی باشد. با توجه به یافته های اخیر به نظر می رسد استفاده از پاکلوبوترازول و یونیکونازول در افزایش ریز غده زایی و اندازه ی ریزغده ها و کاهش رشد رویشی شاخساره در سیبزمینی رقم آگریا موثر باشد. همچنین تیمار 32/0 میلی¬گرم در لیتر یونی¬کونازول با 100 درصد ریز¬غده¬زایی به عنوان تیمار برتر در این تحقیق شناخته شد.

بررسی امکان جذب نانوذرات دی اکسید تیتانیوم توسط گیاه آبزی spirodela polyrrhiza و اثر آن بر تعدادی از شاخص های فیزیولوژیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1393
  محبوبه عابدی   علیرضا ختایی

نانوذرات توده های اتمی یا مولکولی هستند که اندازه ی 1 تا 100 نانومتر در تمام ابعاد دارند. اندازه ی کوچک و سطح زیاد این ذرات، نسبت سطح به حجم بالایی را فراهم می کند که منجر به ویژگی های الکتریکی، نوری و واکنشی خاص آن¬ها می شود. ویژگی های واکنشی و خصوصیات سطحی آن¬ها باعث می شوند این ذرات قابلیت عبور از غشاهای سلول ها را پیدا کنند. بنابراین نانوذرات از طریق تعامل با گیاهان و جانوران در محیط زیست، بر سلامت آن ها و در نهایت سلامت انسان اثر می¬گذارند. در بین نانوذرات، نانوذرات دی¬اکسید تیتانیوم (tio2) به¬دلیل کاربرد فراوان در صنعت، یکی از بیشترین نانوذرات تولید شده در جهان است. بنابراین به دلیل گسترش ورود آن به محیط¬زیست به¬ویژه اکوسیستم های آبی و تاثیر بر آبزیان، در پژوهش حاضر سمیت نانوذرات millennium tio2 pc-500روی گونه ی گیاهی spirodela polyrrhiza بررسی شده است. مشخصات این نانوذرات با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem)، میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem)، آنالیز تفرق اشعه ی x (xrd) و روش bet)) brunauer–emmett–tellerتعیین گردید. طبق نتایج به دست آمده ساختار بلوری نانوذرات استفاده شده در پژوهش حاضر از نوع آناتاز با متوسط اندازه بلوری 8 نانومتر بود و مساحت سطحی این نانوذرات m2 g-1 306 بود. اندازه در گیاهان، تحت تاثیر نانومواد تنش اکسیداتیو ایجاد می¬شود که منجر به تولید گونه های فعال اکسیژن (ros) می¬گردد. به منظور بررسی اثر نانوذرات tio2 روی گونه¬ی گیاهی spirodela polyrrhiza، سنجش آنزیم های آنتی اکسیدان از جمله آنزیم¬های کاتالاز (cat)، سوپراکسید دیسموتاز (sod) و پراکسیداز (pod) و همچنین سنجش رنگیزه¬های فتوسنتزی و شمارش تعداد فروند نسبی ((rfn، به¬عنوان شاخص¬های فیزیولوژیک، انجام گرفت. با تهیه¬ی تصاویر میکروسکوپ فلورسنس از ریشه¬های گیاهان تحت تیمار، ورود نانوذرات به گیاه ثابت شد. بعد از تیمار گیاهان با نانوذرات، rfn، محتوای رنگیزه¬های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم پراکسیداز کاهش یافتند. با این حال فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز افزایش یافت و فعالیت آنزیم کاتالاز تفاوت معنا¬داری در مقایسه با گیاهان شاهد نشان نداد. افزایش فعالیت sod، با افزایش غلظت نانوذرات، می¬تواند به عنوان راه-اندازی سیستم آنتی¬اکسیدان برای پاکسازی rosهای تولید شده در اثر ورود نانوذرات به سلول توضیح داده شود. کاهش فعالیت pod می¬تواند به اثر مستقیم این ذرات در ساختار مولکولی این آنزیم یا آسیب ناشی از ros به سیستم دفاعی گیاه نسبت داده شود. بنابراین به بررسی¬های بیشتر جهت ارزیابی علت کاهش فعالیت این آنزیم نیاز است.

بررسی تکوینی آندوسپرم و تزئینات پوسته دانه در گیاه قیچ از تیره zygophyllaceae
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1388
  فاطمه مجیدزاده   محبوبه علی اصغرپور

چکیده ندارد.

بررسی تکوینی تشکیل گل در برخی از گونه های گون شمالغرب کشور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1387
  سمیه فارابی اصل   علی موافقی

چکیده ندارد.

مطالعه هیستولوژیکی مراحل تشکیل جنین در گیاه خارخسک (tribulus terrestries l.) از تیره اسپند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1388
  فهیمه مختاری شجاعی   محبوبه علی اصغرپور

چکیده ندارد.

مقایسه نمو بذر استنوسپرمیک با بذر حقیقی در انگور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1388
  مهدی محمدی   محمدرضا دادپور

چکیده ندارد.