محمد لطفی
دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
[ 1 ] - پتروژنز، ژئوشیمی، مطالعه میانبارهای سیال و نقش توده‌های نیمهآتشفشانی در زایش مس محدوده چاه‌مورا، شمال ترود
کانسار مس چاه‌مورا درجنوب باختری شاهرود و در بخش مرکزی کمان ماگمایی ترود- چاه شیرین قرار دارد. کانی‌سازی در منطقه چاه‌مورا درون واحد آتشفشانی به سن ائوسن رخ داده است. سنگهای آتشفشانی یاد شده بر پایه مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی قابل تفکیک به آندزیت، آندزیت- بازالت، تراکی‌آندزیت، تراکی‌آندزیت‌بازالت و رخنمونهای کوچکی از آذرآواری‌ها به‌صورت آگلومرا هستند. توده‌های نیمهآتشفشانی با ترکیب حدواسط...
[ 2 ] - منشأ رگههای پلی‌متال اپی‌ترمال در منطقه نیکوییه (باختر قزوین) بر اساس مطالعات کانی‌شناسی، دگرسانی و میانبار سیال
رگههای کانهدار منطقه نیکوییه در بخش جنوبی ایالت فلززایی طارم- هشتجین در پهنه البرز- آذربایجان (البرز باختری) قرار دارد. سنگهای آتشفشانی ریوداسیت و آندزیت/آندزیت‌بازالت میزبان کانی‌سازی رگه‌ای در منطقه معدنی نیکوییه هستند. دگرسانی‌های منطقه نیکوییه شامل پروپیلیتی، آرژیلی، سریسیتی و سیلیسی است که در پیرامون رگه‌ها در سنگ میزبان گسترش دارند. کانه‌زایی در این منطقه به دو شکل درونزاد و ب...
[ 3 ] - ارزیابی ژئوشیمیایی عناصر کمیاب شیل‌های نفتی قالی‌کوه (جنوب باختر الیگودرز) با استفاده از روش‌های تجزیه عنصری و پیرو لیز راکاول
منطقه قالی‌کوه در 35 کیلومتری شهرستان الیگودرز، دارای بخش عظیمی از رسوبات شیل نفتی در دو سازند سرگلو و گرو (سن ژوراسیک و کرتاسه) است. به‌منظور مطالعه متغیرهای آلی و معدنی شیل‌های نفتی قالی‌کوه (تعیین نوع ماده آلی و کروژن های موجود، کل کربن آلی (TOC)، بلوغ گرمایی، غلظت و رده‌بندی عناصر و کانی‌های موجود در نمونه‌ها) و ارائه الگو و چگونگی ارتباط میان این متغیرها، 20 نمونه شیل نفتی از دو برش مجزا (...
[ 4 ] - زمین‌شناسی و خاستگاه کانسار سرب و روی اورس‌کوه در البرز خاوری (استان سمنان)
کانسار سرب و روی اورس‌کوه در فاصله 79 کیلومتری شمال خاور شهر سمنان قرار دارد. این کانسار به‌صورت چینه‌کران و در دولومیت و سنگ‌آهک دولومیتی بخش بالایی سازند الیکا به سن تریاس قرار دارد. ساختار اورس‌کوه شامل یک تاقدیس عادی با امتداد محوری شمال خاوری- جنوب باختری است و از روند عمومی البرز خاوری پیروی می‌کند. چین‌خوردگی در این منطقه سبب شکلگیری سه دسته درزه شده است: درزه‌های هم‌راستا با محور تاقدی...
[ 5 ] - زمین‌شناسی، کانی‌شناسی و مطالعه میانبارهای سیال نهشته برون‌زاد روی در منطقه خارنگون، شمال‌خاوری بافق، ایران مرکزی
منطقه خارنگون (Xârengun) در استان یزد، در فاصله 185 کیلومتری خاور شهر یزد و 65 کیلومتری شمال خاوری شهرستان بافق قرار دارد. کانی‌سازی در منطقه خارنگون در درون واحدهای سنگ‌آهکی و دولومیتی وابسته به سازند ریزو (معادل سازند سلطانیه)، به سن پرکامبرین بالایی-کامبرین زیرین اتفاق افتاده است. ماده معدنی این نهشته در قالب کانی‌های اسمیت‌زونیت و همی‌مورفیت به‌صورت غیرهمزاد و به شکل چینه‌کران، بیشتر در...
[ 6 ] - تعیین موقعیت کانسارهای مس پورفیری به کمک محاسبه ضریب خطوارگی تصویر در بخش شمالی دهج- ساردوییه
منطقه مورد مطالعه در کمربند دهج – ساردوییه که جزیی از کمان ماگمایی ارومیه – دختر بوده و کانسارهای پورفیری زیادی را در خود جای داده، واقع شده است. این منطقه بر روی پهنه برشی راست‌گردی که توسط گسل‌های رفسنجان در شمال وگسل شهر بابک در جنوب محصور شده، قرار دارد. در این نوشتار ارتباط مکانی 16 کانسار مس پورفیری منطقه با شکستگی‌ها وگسل‌های منطقه مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط نزدیکی بین ضریب خطوارگی و...
[ 7 ] - روند کانی‌سازی عناصر پرتوزا و ارتباط آنها با سریم و ایتریم با استفاده از داده‌های لیتوژئوشیمیایی در محدوده آنومالی پنج ساغند
منطقه مورد مطالعه در آنومالی پنج ساغند، در پهنه ساختاری ایران مرکزی و در کمربند فلززایی بافق- رباط پشت‌بادام قرار دارد. کانی‌سازی اورانیم، توریم و عناصر خاکی کمیاب در منطقه ساغند، به‌طور چیره از نوع گرمابی و متاسوماتیسم وابسته به توده‌های نفوذی منطقه (گرانیت موجود در شمال آنومالی پنج) است. تمرکز اورانیم نوع گرمابی، از سامانه شکستگی‌های ژرف پیروی می‌کند و در حواشی عدسی‌ها و توده‌های مگنتیت به ج...
[ 8 ] - رخساره‌های کانهدار کانسار روی - سرب (نقره) تنگِ‌دِزان در توالی کربناتی ژوراسیک– کرتاسه، بویین میاندشت (اصفهان)
کانسار روی - سرب تنگِ‌دِزان در انتهایی‌ترین گوشه باختری استان اصفهان و در 22 کیلومتری باختر شهرستان بویین میاندشت، در محور کانه‌زایی سرب و روی ملایر- اصفهان قرار دارد. این کانسار یکی از کانسارهای چینه‌کران (استراتاباند) در توالی کربناتی ژوراسیک --کرتاسه است. ماده معدنی در این کانسار با دو ژئومتری رخنمون دارد؛ 1) لایه‌ای و عدسی‌شکل و همخوان با لایه‌بندی؛ 2) قطع‌کننده و در امتداد شکستگی‌ها به صورت...
[ 9 ] - بررسی ژنز کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت ± عناصر نادر خاکی در محدوده بافق- ساغند، بر اساس مطالعه ایزوتوپ اکسیژن
زون متالوژنی بافق- ساغند در ایران مرکزی میزبان کانسارهای عظیم اکسید آهن- آپاتیت (IOA) با Ti کم و یا به عبارتی کانسارهای آهن تیپ کایروناست که حدود 1500 میلیون تن سنگ آهن با عیار میانگین 55 % را شامل شده‌اند که می‌توان به کانسارهای چادرملو، چغارت، سه‌چاهون و اسفوردی اشاره کرد. منشأ این کانسارها مدت‌ها مورد بحث بوده و نظرات متعددی از جمله ماگمایی، هیدروترمال، کربناتیتی، سازند آهن نواری و رسوبی- بر...
[ 10 ] - تحلیل ساختاری گستره کوه آهن بشرویه، خراسان جنوبی
"کوه آهن" یک برجستگی منفرد و با ارتفاع زیاد در دشتی به نسبت مسطح در شمال بلوک طبس و در نزدیکی محل برخورد دو گسل نایبند و کلمرد واقع شده است و رخنمونهای گستردهای از رگههای اکسید آهن، همخوان با گسلها و شکستگی های خاوری- باختری در گستره کوه آهن وجود دارد. این پژوهش تلاش کرده است با مطالعات ساختاری و دورسنجی گستره به شناخت سازوکار شکلگیری کوه آهن و شیوه جایگیری ماده معدنی در این کوه بپردازد و...
[ 11 ] - کانی شناسی و ژنز کانسار مس خلیفه‌لو با تکیه بر داده‌های ژئوشیمیایی سنگ میزبان و ویژگی‌های ایزوتوپی O و S
کانسار مس خلیفه‌لو (جنوب خاوری زنجان) یک نمونه از ذخایر رگه‌ای با میزبان آتشفشانی است که در زون متالوژنی طارم و در البرز باختری (شمال باختر ایران) واقع شده است. زون طارم به‌طور عمده از نهشته‌های آتشفشانی و ولکانوکلاستیک سازند کرج ( ائوسن آغازی تا میانی) تشکیل شده است. از نظر موقعیت چینه‌شناسی سازند کرج به دو عضو کردکند و آمند تقسیم شده است. عضو آمند بر روی عضو کردکند قرار گرفته و به 6 واحد Ea<...
[ 12 ] - بررسی کانه‌زایی کانسار مس خانکشی با استفاده از داده‌های مینرالوژیکی، ژئوشیمیایی و سیال درگیر، استان مرکزی
کانسار خانکشی در 80 کیلومتری جنوب غرب تهران و در استان مرکزی واقع شده است. این محدوده شامل توالی از سنگهای آتشفشانی آذرآواری بوده که به‌طور غالب شامل تراکی‌آندزیت و آندزیت با روند شرقی غربی و با سن ائوسن است. این سنگها ماهیت پتاسیم بالا دارند و از دید جایگاه زمینساختی، در موقعیت حاشیه حوضه پشت کمانی و تحت تأثیر فرایندهای کششی قرار گرفتهاند. قدیمیترین سنگهای منطقه مربوط به واحد Elta</...
[ 13 ] - Geological, fluid inclusion and isotopic characteristics of the Gardaneshir Zn–Pb deposit, Central Iran
Gardaneshir Pb–Zn deposit is hosted by dolomitic carbonates which is located in the SW Ardestan, central Iran. Ore body is stratabound type in this deposit. Primary ores in this type are composed of sphalerite, galena, barite and quartz with massive, banded, veined and disseminated structures. Evaluation of ore-grade at the Gardaneshir Pb-Zn deposit, based on chemical analysis which indicates a...
[ 14 ] - کانی شناسی، کانه زایی کانسنگ و ژئوشیمی توده گرانیتوییدی مولد اسکارن آهن- مس صاحب، سقز (کردستان)
کانسار اسکارن صاحب در کمربند دگرگونی سنندج– سیرجان، جنوب شرق سقز (کردستان) و در امتداد کنتاکت توده گرانیتوئیدی صاحب (الیگومیوسن) با سنگهای کربناته ناخالص (پرمین) تشکیل شده است و شامل دو زون اندواسکارن و اگزواسکارن است. اگزواسکارن با گسترش بیشتر به دو بخش گارنت اسکارن و اپیدوت اسکارن تقسیم میشود. قسمت عمده زون کانهدار در بخش گارنت اسکارن متمرکز است. مجموعه کانی شناختی نسبتاً اکسیدی اسکارن صاح...
نویسندگان همکار