ناصر حافظی مقدس
استاد، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
[ 1 ] - پهنه‌بندی خطر ریزش سنگی در ارتفاعات شمال شهر شاهرود
ریزش سنگی یکی از انواع متداول ناپایداری‌های دامنه‌ای در نواحی کوهستانی است و وجه تمایز آن با دیگر ناپایداری ها سرعت بالا و رخداد ناگهانی آنهاست. به همین دلایل ریزش سنگی از جمله ویرانگرترین حرکت‌های توده‌ای به شمار می‌رود و سبب از بین رفتن جان انسانها و ایجاد خسارات سنگین می‌شود. در این پژوهش پایداری دامنه‌های سنگی ارتفاعات تپال در شمال باختری شهر شاهرود مورد تحلیل قرار گرفته است. برای این منظو...
[ 2 ] - بررسی تأثیر زمین‌ریخت‌شناسی بر روی ویژگیهای زمینشناسی مهندسی نهشته‌های آبرفتی شهر مشهد
در این مطالعه زمین‌ریخت‌شناسی مهندسی محدوده شهر مشهد براساس مطالعه عکس‌های هوایی، اطلاعات 180 چاه پمپاژ آب آشامیدنی و نیز اطلاعات 1500 گمانه ژئوتکنیکی در سطح شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. براساس داده‌های یاد شده، شهر مشهد به 7 پهنه زمین‌ریخت‌شناسی شامل رخنمون سنگی، کوه‌پایه، مخروط‌افکنه رودخانه گلستان، مخروط‌افکنه رودخانه‌های جنوبی، مخروط‌افکنه رودخانه طرق، دشت هموار و آبرفت‌های جوان تقسی...
[ 3 ] - ارزیابی ژئوشیمیایی و زیست محیطی فلزات سنگین در خاک های حاصل از شیست های گرگان
در این مقاله، نقش مجموعه دگرگونی گرگان به عنوان منبع زمینزادی فلزات سنگین، در خاکهای نواحی جنوبی گرگان و کردکوی، مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل، برخی از پارامترهای مهم شیمیایی خاک از قبیل pH, EC و CEC، و همچنین غلظت فلزات سنگین در 14...
[ 4 ] - مدل زمین شناسی مهندسی سواحل باختری دریای خزر
شناخت سیمای زمینشناسی یک منطقه برای تصمیمگیری کاربری آن اهمیت ویژهای دارد. یک مدل زمینشناسی مهندسی میتواند تا حدودی این سیما را روشن نماید. در این تحقیق بر اساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده، مدل مناسبی که نشان دهنده شرایط کلی زمینشناسی مهندسی رسوبات سواحل باختری دریای خزر است، ارائه شده است. این پژوهش بر اساس مطالعاتزمین‌ریخت‌شناسی، زمینشناسی، ...
[ 5 ] - بررسی انحلال و زوال پذیری نمونه هایی از سنگ های ساختمانی در محلول های اسید سولفوریک و اسید نیتریک
یکی از مشکلات ناشی از آلودگی هوا، بارش بارانهای اسیدی است. سولفات (SO4) و نیترات(NO3) از آلایندههای شاخص مناطق با اتمسفرهای آلوده هستند که در اثر ترکیب شدن با یونهای هیدروژن محلولهای اسید سولفوریک و اسید نیتریک را تش...
[ 6 ] - کاربرد نقشه‌های زمینشناسی مهندسی در برنامه ریزی کاربری زمین؛ مطالعه موردی منطقه چابهار
تهیه نقشه زمینشناسی مهندسی در تحقیق‌های زمینشناسی مهندسی نقش اساسی دارد، چون هدف آن ادامه پیشرفت پروژه و بررسی روش‌هایی برای به‌دست آوردن و ثبت اطلاعاتی است که برای رفع نیازهای مهندسی عمران و زیست محیطی مناسب است. در این مطالعه، نقشه‌های زمینشناسی مهندسی وکاربردی گستره شهرچابهار واقع در جنوب خاور ایران (با مقیاس 1:25000) با هدف فراهم ساختن اطلاعات زمینشناسی مهندسی لازم برای برنامه ریزی کا...
[ 7 ] - ارزیابی ویژگیهای مهندسی سنگها و پیشنهاد معیار انتخاب مصالح سنگی برای احداث موج‌شکنهای توده‌سنگی در سواحل جنوبی ایران
مصالح سنگی، از جمله مصالح طبیعی هستند که در ساخت انواع سازه‌های حفاظتی سواحل، بویژه موج‌شکنهای توده‌سنگی به کار می‌روند. ویژگیهای مهندسی سنگها، از جمله دوام و مقاومت آن در برابر عوامل مخرب و مهاجم حاکم بر محیطهای دریایی، از مهمترین ویژگیهایی است که مصالح مورد استفاده در ساخت سازه‌های دریایی باید از آن برخوردار باشند. دوام، تابعی از ویژگیهای سنگ و محیط یا شرایطی است که در آن قرار می‌گیرد. ضرور...
[ 8 ] - بررسی آلایندگی فلزات سنگین در پایین دست محل دفن زباله های شهری اردبیل
محلهای دفن پسماندهای شهری میتوانند با انتشار آلایندههای ناشی از نفوذ شیرابه به خاکها و آبهای سطحی و زیرزمینی محیط پیرامون همراه باشند. روزانه 300 تن زبالههای شهری بدون هیچ محافظی برای انتشار آلودگی در محل دفن شهر اردبیل رها میشوند. هدف از این پژوهش بررسی آلایندگی فلزات سنگین در پاییندست محل دفن زبالههای شهری اردبیل است. برای بررسی آلودگی خاکهای منطقه یک نمونه شاهد خاک از بالادست و 11 ...
[ 9 ] - Morpho-tectonics and Geoelectrical method applied to active faults characterization in South of Mashhad Plain, Northeast of Iran
Mashhad city, the second most populous metropolis of Iran, with a population of more than three million, lies between two seismically active regions of Binalood and Kopet-Dagh. In recent years, the city has grown around the South Mashhad (SM) fault zone in the south. Given the vital role of the SM fault in influencing the seismic risk of the city, this study is aimed at the evaluation of the fa...
[ 10 ] - Wastewater treatment plant site selection using AHP and GIS: a case study in Falavarjan, Esfahan
This paper presents the criteria and applied methods in the screening of potential sites for the wastewater treatment plant of the Falavarjan district, northwest of Esfahan province. For this the nine parameters that were selected as main criteria, 7 parameters were considered to define the buffer zones in the natural and artificial terrains. At the first stage of the study, unsuitable zones we...
[ 11 ] - Spatial variability analysis of subsurface soil in Mashhad city, NE Iran
Reliable characterization of subsurface soil in urban areas is a major concern in geotechnical and geological engineering projects. In this regard, this research deals with development of a 3D geological engineering model on Mashhad City soil using Sequential Gaussian Simulation (SGS) approach. The intense variability of soil in the study area has sometimes caused serious problems in civil engi...
[ 12 ] - ارزیابی فرونشست زمین به کمک تلفیق روش تداخل سنجی راداری و اندازه‌گیری‌های میدانی و مطالعه دلایل و اثرات آن بر شهر مشهد
شهر مشهد دومین کلان شهر ایران می‌باشد و در دشت مشهد در اقلیم خشک و نیمه خشک واقع شده است. برداشت بیش از حد از منابع آبهای زیرزمینی باعث شده که در بعضی از مناطق دشت سالانه بیش از یک متر افت سطح آب زیرزمینی ایجاد شود و باعث ایجاد فرونشست گردد. عوارض فرونشست به صورت شکاف زمین و ترک در دیوار سازه‌های مسکونی در حریم شمالی شهر مشهد مشاهده شده است. در این پژوهش ابتدا به کمک روش ترازیابی دقیق که قد...
[ 13 ] - بررسی داده‌های سرعت موج برشی و برآورد عمق لازم برای تحلیل دینامیکی اثر آبرفت در شهر مشهد
متوسط سرعت موج برشی در سی‌متر بالایی علی‌رغم ضعف‌های متعدد در بیان دقیق ویژگیهای دینامیکی ساختگاه هم‌چنان یکی از پارامترهای مورد اعتماد در طبقه‌بندی لرزهای زمین از نظر آیین نامههای مختلف است. در تحقیق حاضر نتایج ارزیابی سرعت موج برشی در 79 نقطه از شهر مشهد بررسی شده و روابط تجربی بین میانگین سرعت موج برشی در 30 متر فوقانی خاک با عمقهای کم‌تر به‌دست آمده است. همچنین با توجه به اطلاعات پروفی...
[ 14 ] - ارزیابی خطر گسلش و رده ندی گسل های فعال اطراف سد شهید رجایی ساری براساس میزان فعالیت
تعیین میزان فعالیت گسلها از جمله مهمترین پارامترهای ارزیابی خطر گسلش است. در این مقاله گسلهای فعال محدودۀ سد شهیدرجایی ساری به شعاع 100 کیلومتر بر مبنای بُعد فرکتالی گسلش و زمینلرزه و همچنین ارزیابی میزان لغزش ردهبندی شده و میزان فعالیت آن‌ها بررسی شد. به‌منظور تعیین بُعد فرکتالی گسلش و زمینلرزه از روش مربع شمار1 استفاده شد. برای برآورد میزان لغزش ابتدا پارامترهای لرزهخیزی (a,b) محدوده...
[ 15 ] - ارزیابی پهنه های فرار آب از سد استقلال میناب
ساختگاه سد استقلال میناب در شرق شهرستان میناب واقع در استان هرمزگان قرار گرفته است. مطالعات درزه آماری در 10 ایستگاه بر روی توده‌های سنگی جناح‌های سد حاکی از وجود تعداد 4 دسته درزه اصلی می-باشد. سپس حضور گسل فعال میناب در مخزن سد و هندسه ناپیوستگی‌ها (درزه‌ها و لایه بندی) نقش مهمی در فرار آب از مخزن سد دارند. برای ارزیابی این میزان فرار آب، نفوذپذیری توده‌های سنگی رخنمون یافته در مخزن سد توسط م...
[ 16 ] - بررسی تأثیر افزایش فشار منفذی ناشی از تزریق گاز بر پایداری گسلهای نرمال یکی از میادین جنوب غرب ایران
یکی از مهمترین مسائل مربوط به مخازن نفتی، افت فشار مخزن ناشی از برداشت هیدروکربن‌ها از آن‌ها است. به منظور حفظ میزان تولید یک چاه، انرژی از دست رفته مخزن باید به گونه‌ای جبران شود. یکی از روش‌های افزایش فشار مخزن تزریق گاز طبیعی است که در مخازن جنوب غرب ایران به طور عمده‌ای انجام می‌شود. از جمله مشکلات احتمالی مرتبط با تزریق گاز، ایجاد شکستگی‌های جدید و فعال شدن مجدد گسلهای از پیش موجود می‌ب...
[ 17 ] - مدل‌سازی جانشینی سیال در سازند ایلام یکی از مخازن هیدروکربنی جنوب غرب ایران
با توجه به اینکه اکثر مخازن هیدروکربنی ایران در کربنات‌ها واقع شده است، مطالعه جانشینی سیال و انتخاب یک مدل فیزیک سنگی مناسب جهت این سنگ‌هاضروری به نظر می‌رسد. در این مطالعه، به‌منظور مدل‌سازی جانشینی سیال جهت تشخیص نوع هیدروکربن، یک مخزن کربناته از میادین نفتی جنوب ایران (سازند ایلام) انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفته است. در ادامه پس از بررسی‌های میدانی، اطلاعات زمینشناسی و پتروفیزیکی لازم گر...
[ 18 ] - The Effect of Tous Fault on Groundwater Resources in Northern Parts of Mashhad Plain
Mashhad Plain affects by a series of active faults in the northern margin of the Binalud and the southern margin of the Kopet-Dagh mountain ranges. The activity of these faults forms the morphology of the stepped bedrock of the Plain. In addition, the faults’ activities in the Quaternary period are the main effective parameters in thickness and texture of aquifer deposits in Mashhad Plain. In t...
[ 19 ] - Effects of serpentinization degree on the geotechnical characteristics of ultramafic rocks in the southwest of Mashhad city (Iran)
The present work was conducted to investigate the geotechnical properties of two meta-peridotites and meta-pyroxenites of an ultramafic complex mainly consisting of ultramafic rocks. For this purpose, microscopic studies were performed to determine the percentage of serpentinization in these rocks. In addition, a number of mechanical and physical tests were performed on collected samples with d...
[ 20 ] - Determination of vulnerability of aquifer Ardebil using DRASTIC method in GIS
Background and Objective: Groundwater resources are the most valuable resources of each country. Development of agricultural activities in Ardabil plain and over-use of fertilizers and pesticides, improper disposal of municipal sewage and industrial areas are responsible for groundwater pollution. Clean-up of groundwater resources is very difficult and expensive. One of suitable method in preve...