سید محمد حسینی
دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - رقم سیاه، چالشی فراروی آمار جنایی رسمی (با رویکردی تطبیقی بر آمریکا و ایران)
در جرم‌شناسی معاصر، آمار جناییِ رسمی باوجود فواید تحسین‌برانگیز و بی‌شمار با چالشی جدی به نام «رقم سیاه» مواجه می‌باشد؛ تاجایی که باعث شده است برخی از جرم‌شناسانِ منتقد، اعتبار چنین آماری را زیر سؤال ببرند. به همین دلیل و به‌منظور رفع چالش پیش‌گفته، این مقاله بر آن است با روشی توصیفی- تحلیلی در آغاز به بررسی فرایند شکل‌گیری رقم سیاه در آمار جنایی رسمی پرداخته، سپس راهکارهایی را برای خروج از آن ا...
[ 2 ] - جنون به عنوان عامل رافع مسئولیت کیفری در حقوق ایران و انگلستان
درصورتی که شخصی در حال جنون مرتکب جرم شود، در نظام‌های حقوقی مختلف پذیرفته شده است که برخورد با او در مقایسه با اشخاص دارای سلامتِ روانی باید متفاوت باشد و با لحاظ سایر شرایط، فاقد مسئولیت کیفری شناخته شود. این امر اصولاً در مواردی صدق می‌کند که مرتکب دچار اختلال روانی تام است، نه اختلال روانی نسبی. قانون مجازات اسلامی 1370ش، تفاوتی میان اختلال‌های یادشده قائل نیست و قانون مجازات اسلامی 1392ش نیز...
[ 3 ] - مداخله در اموال مسروقه در حقوق کیفری ایران و انگلستان
مداخله در اموال مسروقه در هر دو نظام حقوقی ایران و انگلستان به عنوان جرمی مستقل پذیرفته شده است. ارتکاب این جرم به صورت ضمنی حمایت‌کنندۀ اعمالی است که عنوان جرم سرقت را به خود گرفته‌اند؛ باوجود‌این سیاست کیفری قانون‌گذار ایران به نحوی است که امکان مبارزه مؤثر با مداخله‌کنندگان در اموال مسروقه را فراهم نمی‌سازد. به تعبیر دیگر، مقایسۀ دو نظام حقوقی ایران و انگلستان این موضوع را روشن می‌کند که جرم...
[ 4 ] - «جرم شناسی عصب»؛ رویکردی نوین در تحلیلِ جرایم خشونت آمیزِ اطفال و نوجوانان (با تاکید بر منحنی سن- جرم)
چکیده؛ از مهمترین جرایم موجود در قانون مجازات اسلامی، جرایم خشونتآمیز است. جرایم خشونتآمیز طیف گوناگونی از جرایم را در بر میگیرد که به‌رغم اختلافهای فراوان، در دارا بودن عنصر «پرخاشگری» با یکدیگر مشترک هستند. برخی از پژوهشهای صورتگرفته در خصوص منحنی «سن-جرم» اثبات‌کننده‌ی آن است که از میان چهار گروه سنیِ «اطفال و نوجوانان»، «جوانان»، «میانسالان» و «سالمندان»، گروه سنیِ نخست بیش از سایر گر...
[ 5 ] - تحلیل بزه دیده شناختی جرایم یقه سفید ها
چکیده:غالب مطالعات بزه‌دیده‌شناختی در سال‌های اخیر بر بررسی جرایم خشن متمرکز بوده‌اند. علی‌رغم فراوانی بزه‌دیدگی جرایم یقه‌سفیدها، در این زمینه اطلاعات اندکی وجود دارد و تحقیقات کمی در این حوزه صورت گرفته است. جرم‌شناسان انتقادی به موضوع بزه‌دیده‌شناسی جرایم یقه‌سفیدها علاقه‌مند بوده و از این بزه‌دید‌گان با عنوان «بزه‌دید‌گانی نامرئی» یاد می‌کنند. هرچند ماهیت بزه-دیدگی جرایم یقه‌سفیدها اغلب مال...
[ 6 ] - جزیه و تحلیل جغرافیایی جرایم مواد مخدر در شهر کرمان
احساس امنیت یکی از نیاز های جامعه انسانی و از مهمترین شاخص های کیفیت محیط است امروزه در جوامع شهری پیچیده عوامل گوناگون محیطی در جریان یک تاثیر گذاری متاقبل سبب بروز انواع نابسامانی ها انحرافات و جرائم شده اند. از سوی دیگر بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی به ویژه وقوع جرائم مواد مخدر یکی از مشکلات مهم کشور در مقطع کنونی و دغدغه ای برای مسئولین قضایی و انتظامی کشور است پژوهش حاضر کوشیده است با تم...
[ 7 ] - جنبه‌های حقوقی، فلسفی، سیاسی و جامعه‌شناختی مجازات
مجازات بهعنوان یکی از ارکان حقوق کیفری دارای ماهیتی پیچیده است و از اینرو از ابعاد مختلف قابل بررسی است. تاکنون عمده مطالعات راجع به مجازات از دریچه حقوق کیفری بوده است، اما فیلسوفان، سیاستدانان و جامعهشناسان نیز بهصورت پراکنده به موضوع مجازات پرداختهاند. هر یک از اینان با اسلوب و اهداف خاص خود به مطالعه نهاد مجازات پرداخته و سعی در تبیین ماهیت، خصایص، کارکردها و نیز ارتباط آن با دیگر پدی...
[ 8 ] - مزاحمت؛ تهاجمی علیه تمامیت روانی اشخاص، در نظام‌های کیفری ایران و انگلستان
جرم مزاحمت از جرایمی است که ارتکاب آن موجبات آشفتگی خاطر و چه بسا شدیدِ بزه‌دیده را فراهم می‌آورد، به‌گونه‌ای که در مواردی ممکن است، بزه‌دیده دچار نوعی حالت روانی گردد. ازاین‌رو می‌توان پذیرفت که این جرم در وهلة نخست تمامیت روانی بزه‌دیده را هدف قرار می‌دهد. بر این اساس، در نظام کیفری انگلستان، هرگونه رفتار ایجادکنندة مزاحمت علیه هر شخصی با لحاظ شرایطی می‌تواند منجر به تحقق جرم مزاحمت گردد، ضمن ...
[ 9 ] - تاثیر عوامل «زیست شیمیایی» در سیر صعودی منحنی سن – جرم نوجوانانِ بزهکار
همزمان با موج جدیدِ پیشرفت‌های پزشکی در عرصه‌های مختلفِ روان شناسی ژنتیک، ژنتیکِ مولکولی، بیوشیمی، عصب شناسی رفتاری و مانند آن‌ها، جرم شناسی نظری شاهد احیای مجدد اندیشه‌های زیست -شناختی بوده است. در این میان، تحلیل منحنی سن – جرمِ نوجوانان به عنوان یکی از مهیج‌ترین حوزه‌های مطالعاتیِ جرم شناسی، مدتی است مورد توجه زیست شناسانِ جنایی قرار گرفته است؛ چرا که باور بر این است افزایش ناگهانیِ رفتارهای ضدا...
[ 10 ] - آسیب‌شناسی جرم‌انگاری مصادیق فساد اداری در افغانستان؛ با نگاهی به کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد
فساد اداری یکی از چالش‌های اساسی افغانستانِ پساطالبان بوده که به موازات رشد ساختارهای دولتی گسترش یافته است و امروزه با هر معیاری که سنجش شود، افغانستان از جملۀ کشورهای دارای بیشترین نرخ فساد اداری به‌شمار می‌رود. فساد پیامدهای منفی امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشته، برای مبارزه با آن در سال‌های اخیر اقدامات متعددی صورت گرفته که به دلیل کاستی‌های آن، فاقد کارایی لازم بوده است. آسیب‌های جرم...
نویسندگان همکار