عادل جلیلی
استاد پژوهش موسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع ایران.
[ 1 ] - رسته‌بندی گروه‌های مختلف گیاهی با توجه به متغیرهای محیطی در مانداب‌های شیبهای شمالی و شرقی سبلان
هدف از این تحقیق رسته‌بندی گروه‌های اکولوژیک گیاهی مانداب‌های شیبهای شمالی و شرقی سبلان و بررسی ارتباط آنها با متغیرهای محیطی بود. ابتدا مانداب‌های شیبهای شمالی و شرقی سبلان، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بازدید صحرایی، شناسایی شد، سپس 32 مکان ماندابی برای نمونه‌گیری، تعیین و از محل‌های نمونه در مجموع 320 قطعه نمونه (پلات) به‌صورت سیستماتیک-تصادفی انتخاب شد. پوشش گیاهی داخل قطعات نمونه بر...
[ 2 ] - The Effects of Climatic Parameters on Vegetation Cover and Forage Production of Four Grass Species in Semi-steppe Rangelands in Mazandaran Province, Iran
The vegetation cover and rangeland production are the most important factors to determine the proper planning system for effective utilization and management of rangelands. In this research, the effect of climatic factors (temperature and rainfall) were studied on vegetation cover and forage production of four species (Festuca ovina, Bromus tomentellus, Dactylis glomerata and Agropyron trichoph...
[ 3 ] - شمارش کروموزومی چند گونه گیاهی از ایران
تحقیق حاضر عدد کروموزومی سلولهای غیر جنسی 7 گونه متعلق به 6 خانواده از ایران را گزارش میکند. عدد کروموزومی Epilobium palustre ;(36=n2) Geranium pyrenaicum ;(26=n2) Sium sisarum ;(20=n2) Veronica beccabunga (18=n2) برای اولین بار برای فلور ایران و Ferula persica (22=n2)؛ Tragopogon jesdianus (12=n2) برای اولین بار و گونه Bromusscoparius (2n=28) برای دومین بار از ایران گزارش می‌شوند و ایدیوگ...
[ 4 ] - گزارش کروموزومی سه گونه گیاهی از فلور ایران
اعدد کروموزومی و کاریوتیپ برای گونه های:) Scorzonera parviflora14=n2)،Silene noctiflora (24=n2) و Ranunculus repens (32=n2) تعیین شدند. برای هرگونه ایدیوگرام تهیه گردید. کلاس تقارن کاریوتیپی Scorzonera parviflora A1، Silene noctiflora A2و Ranunculus repens، B2 بود. فرمول کاریوتیپی در این گونه ها به ترتیب بالا عبارت بودند از: 7m،8m+ 4sm و13sm+3m.
[ 5 ] - اعداد کروموزومی گونه های Astrodaucus orientalis و Althaea officinalis از ایران
تعداد کروموزوم دو گونه بومی از ایران مشخص شد. نمونه ها از رویشگاه طبیعی جمع آوری شدند.Astrodaucus orientalis (2n=20 از خانواده Apiaceae و Althaea officinalis(2n=42) از خانواده Malvaceae در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. برای هر گونه ایدیوگرام رسم شد. کروموزومهای گونه Althaea officinalis متاسانتریک می باشد.فرمول کاریوتایپی Astrodaucus orientalis ، 8 m+ 2sm است. این نتایج اولین گزارش برای ...
[ 6 ] - اعداد کروموزومی گونههای Ranunculus dolosus و Silene conoidea از ایران
عدد کروموزومی و کاریوتیپ گونههای: (2n=32) Ranunculus dolosus (Ranunculaceae) وSilene conoidea (Caryophyllaceae)، ((2n=24 از ایران گزارش می‌شوند. رویشگاههای طبیعی این گونه ها شمال غرب ایران است. ایدیوگرام گونه‌ها ارائه شدند. تقارن کاریوتیپی در گونه Ranunculus dolosus؛1B و در گونه Silene conoidea ؛1A می‌باشند. فرمول کاریوتیپی در گونهRanunculus dolosus ؛ 8m+6sm+2st و درگونه Silene conoidea؛12m می...
[ 7 ] - شمارش کروموزومی گونه های Paronychia kurdica و Salsola yazdiana
شمارش کروموزومی برای دو گونه بومی از ایران برای اولین بار صورت گرفت. نمونه ها از رویشگاه های طبیعی جمع آوری شدند. Paronychia kurdica (18=n2) ازخانواده Caryophyllaceae و Salsola yazdiana (18=n2) از خانواده Chenopodiacea در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. برای هر گونه ایدیوگرام رسم شد. کروموزومهای هر دو گونه متاسانتریک بودند.
[ 8 ] - تعیین شاخص‌های کموتاکسونومیک بر پایه پارامترهای محیطی درمنه دشتی در ایران
Artemisia sieberi Besser رایج‌ترین گونه در ایران می‌باشد. در این تحقیق بازده و ترکیبهای شیمیایی اسانس 34 جمعیت A. sieberi در سه ناحیه اقلیمی نیمه خشک، خشک و فراخشک مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین بذور جمع‌آوری شده از این جمعیت‌ها در شرایط یکنواخت مزرعه مورد کشت قرار گرفت. اسانس گیاهان طبیعی و مزرعه‌ای استخراج گردید و ترکیبهای اسانس توسط دستگاه‌های GC و GC-MS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آزمون ...
[ 9 ] - گزارش Carex pamirica متعلق به تیره اویارسلام ( Cyperaceae ) از فلور ماندابی ایران
گونه Carex pamirica به عنوان گزارش جدیدی برای فلور ایران معرفی می شود. این گونه از از رویشگاههای ماندابی غرب رشته کوه‌های البرز در استان گیلان جمع‌آوری شده است. ویژگی های اصلی گونه و پراکنش جغرافیایی آن توضیح داده می‌شود
[ 10 ] - نگرشی بر Artemisia sieberi Besser بر پایه مطالعات فیتوشیمی در ایران
گونه Artemisia sieberi Besser در مناطق وسیعی از استپهای ایران گسترش دارد. تاکنون نظریات مختلفی در مورد نام Artemisia استپهای ایران بیان شده است. برخی از محققین عقیده دارند که نمونه‌های موجود در ایرانA. sieberi می‌باشند و برخی نیز بر این باورند که این نمونه‌ها A. herba-alba هستند. مطالعات فیتوشیمیایی 34 جمعیت این گونه از ایران و نمونه‌های Artemisia herba-alba از اسپانیا و A. sieberi از فلسطین ت...
[ 11 ] - ساختمان تشریحی برگ چتریان ارسباران، ایران
ساختمان تشریحی برگ گونه‌هایی از جنسهای مختلف تیره جعفری جمع‌آوری شده از منطقه حفاظت شده ارسباران مطالعه گردید. مشخصات برگ در سطح و در برش عرضی بیانگر صفات تشریحی جالبی می‌باشد. بر اساس همین صفات تاثیرگذاری عوامل اقلیمی بر روی گونه‌ها بحث و بررسی شد.
[ 12 ] - گزارشهای جدید و جالب از ایران
قبیله Nardeae با گونه Nardusstricta برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد. همچنین گونه Melilotusneapolitana به عنوان یک گونه جالب ارائه می‌شود. محل دقیق گیاهان در ایران و نیز پراکنش آنها در دنیا توضیح داده می‌شود.
[ 13 ] - ساختار تشریحی برخی از گونههای جنس Carex از منطقه ارسباران، شمال غرب ایران
ساختار تشریحی برگ در 7 گونه از جنس Carex (تیره جگن) از منطقه حفاظت شده ارسباران مطالعه شد. صفات جالبی از ساختمان آناتومی برگ شامل ویژگی سلولهای اپیدرم، اندیس روزنه و مشخصات بافتهای مختلف در برش عرضی بررسی و تحلیل شد. این مطالعه اطلاعات جامعی از آناتومی برگ در این جنس ارائه می‌دهد. علاوه بر آن، این بررسی گویای توانایی سازگاری جنس (Carex) با محیط طبیعی مرطوب و تالابی خود می‌باشد. از جمله نکات ج...
[ 14 ] - مقایسه تیمارهای اعمال شده بر جوانه‌زنی بذر سه گونه زالزالک بومی ایران (Crataegus babakhanloui، C. persica ، C. assadii)
جنس زالزالک (Crataegus) از تیره گل سرخ (Rosaceae) از جمله گیاهان مقاوم به خشکی وسرما است. به سبب خواب ناشی از فرایندهای فیزیولوژیکی و پوشش سخت بذر، تکثیر و تولید نهال گونههای این جنس، با موانع عمده ای روبرو است که در این مقاله رفع آنها مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به مطالعات صورت گرفته توسط سایر پژوهشگران در سایر کشورها بر روی بذر گونه های این جنس، در این مطالعه، تیمارهای موثر بر جوانه‌زن...
[ 15 ] - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان تالاب‌های مهم استان چهارمحال‌و‌بختیاری
تالاب‌ها ازجمله اکوسیستمهای حیاتی هستند که پوشش گیاهی ویژه‌ای را به خود اختصاص می‌دهند و ازاین‌رو، مطالعۀ فلوریستیک آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی، تعیین شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان تالاب‌های مهم استان چهارمحال‌و‌بختیاری انجام شد؛ به‌این منظور، نمونه‌های گیاهی چهار تالاب مهم استان (چغاخور، گندمان، سولقان و علی‌آباد) در سال‌های 1394 و 1395 و طی فصل‌های رویشی مختلف بر...
[ 16 ] - بررسی فلوریستیک، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان اراضی ماندابی (wetlands)، دامنه‌های شمالی و شرقی سبلان
در دامنه‌های شمالی و شرقی کوهستان سبلان که اقلیمی نیمه‌خشک دارد، آبگیر‌ها و مانداب‌های متعددی وجود دارد که بررسی فلور در این مناطق از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا آگاهی از فهرست گیاهان، راهنمای مفیدی برای مدیریت زیست-محیطی و اکولوژیک این مناطق به حساب می‌آید. در این مطالعه، فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گونههای موجود بررسی و معرفی شده است، در طی دوره رویش (سال‌های 1387 تا 1388) با جمع...
[ 17 ] - تأثیرپذیری متغیرهای کمی برگ زبان‌گنجشک (Fraxinus rotundifolia) از برخی آلاینده‌های شهری
آلودگی هوا و گازهای آلوده‌کننده به‌عنوان یکی از عامل‌های تهدیدکننده و تأثیرگذار بر سلامتی انسان‌ها و گیاهان در شهرها به‌شمار می‌آیند. از آن‌جایی‌‌که زندگی انسان‌ها در گرو زنده‌مانی و پایداری گیاهان است، بررسی اثرات مختلف آلودگی که به اشکال مختلف در گیاهان بروز میکند و می‌تواند در مدیریت و حفظ فضای سبز و پوشش گیاهی مناطق شهری تأثیرگذار باشد، الزامیست. پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی اثر گازهای آلای...
[ 18 ] - تأثیر برخی عامل‌های محیطی بر صفات ریخت‌شناسی برگ پده (Populus euphratica Oliv.)
پده (.Populus euphratica Oliv) بومی مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور بوده و از خصوصیات مهم آن تحمل خشکی و شوری خاک است. در این پژوهش ویژگیهای ریخت‌شناسی برگ درختان پده در هفت رویشگاه طبیعی که ازنظر عامل‌های محیطی با یکدیگر اختلاف داشتند و نیز درختان کاشته‌شده در ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج با هدف بررسی تأثیر عامل‌های محیطی بر تغییرات ریخت‌شناسی برگ این گونه موردتوجه قرار گرفت. تعداد 28 درخت بالغ انتخ...
[ 19 ] - بررسی شکستن خواب بذر و تشدید جوانه‌زنی در سه گونه زالزالک (C. babakhanloui، C. aminii، Crataegus persica)
زالزالک از تیره گل‌سرخ (Rosaceae) و از جمله درختانی است که دارای مصارف دارویی و زینتی می‌باشد. بذر این جنس دارای مشکل جوانه‌زنی است، به‌طوری که ممکن است 2 تا 3 سال جوانه نزند. در زمینه جوانه‌زنی گونههای مختلف این جنس تحقیقات محدودی صورت گرفته است. به‌همین علت در این تحقیق در مورد جوانه‌زنی بذر سه گونه زالزالک بومی ایران یعنی Crataegus babakhanloui، C. aminii و C. persica تحقیقاتی انجام و بهتر...
[ 20 ] - معرفی برخی ویژگیهای بوم‌شناختی و جنگل‌شناسی مناطق جنگلی استان کرمانشاه
تنوع اقلیم، گیاه و خاک در طی تحولات بوم‌شناختی، اکوسیستمهای پیچیده‌ای را در زاگرس ایجاد نموده است. از جمله تنوع تیپهای مختلف جنگلی از شمال تا جنوب این مجموعه بیانگر آن می‌باشد. باتوجه به اهمیت و نقش مهمی که این اکوسیستم در اهداف دراز مدت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کشور دارد ایجاب میکند که این منطقه به‌صورت همه جانبه مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد. از طرفی بررسی روابط بین پوشش گیاهی و مشخصه...
[ 21 ] - بررسی مشخصات رویشی 24 کلن مختلف صنوبر در مرحله خزانه
نخستین گام در طراحی و اجرای طرحهای تحقیقاتی در اختیار داشتن اطلاعات اولیه و زیربنایی است. کسب اطلاعات از مشخصه های رویشی ارقام مختلف صنوبر در مرحله نونهالی و نهالی در عرصه خزانه می تواند بسیاری از نیازهای علمی محققان و کارشناسان صنوبر را جهت اجرای طرحهای مختلف و نیز اداره بهینه خزانه های تحقیقاتی فراهم نماید. در این بررسی مشخصه های رویشی تعداد 24 کلن از انواع مختلف صنوبر در مرحله خزانه در طول ف...
[ 22 ] - بررسی فنولوژی ارقام مختلف صنوبر در کلکسیون پایه مادری ایستگاه تحقیقاتی کرج مرکز تحقیقات البرز در سال‌های 1376 و 1377
اولین گام در طراحی و اجرای طرحهای تحقیقاتی، کسب اطلاعات اولیه و زیربنایی است. انجام مطالعات فنولوژیکی ارقام مختلف صنوبر اطلاعات لازم جهت اجرای بسیاری از طرحهای تحقیقاتی صنوبر را در اختیار محققان ذیربط قرار می‌دهد. در این بررسی نسبت به مشاهده و ثبت زمان ظهور پدیده‌های حیاتی گل، برگ، رسیدن بذر و پراکنش آن و خزان برگ‌ها در تعداد 30 رقم از صنوبرهای کلکسیون پایه مادری کرج و نیز حداکثر و حداقل دمای...
[ 23 ] - بررسی سیتوژنتیک جمعیت‌های گونه Plantago major در شمال‌غرب ایران
جنس بارهنگ (Plantago) از خانوادهPlantaginaceae در ایران دارای 22 گونه علفی یکساله و چند ساله می‌باشد. گونه .Plantago majorL از گیاهان رطوبت‌پسند و رایج در مانداب‌ها می‌باشد. سیتوژنتیک هفت جمعیت مختلف از گونه مذکور بررسی شد. بذر نمونه‌ها از رویشگاههای ماندابی شمال‌غرب ایران جمع‌آوری شدند. بذرها را در پتری‌دیش در آزمایشگاه کشت داده و ریشه‌دار شدند. مریستم نوک ریشه با استفاده از هماتوکسیلین...
[ 24 ] - مقایسه ترکیبهای شیمیایی اسانس پنج گونه درمنه Artemisia از منطقه کاشان
درمنه (Artemisia) مهمترین جنس تیره کاسنی است که شامل حدود 400 گونه در دنیا می‌باشد. گونههای این جنس به لحاظ داشتن خواص دارویی با اهمیت هستند. در ایران حدود 34 گونه از این جنس وجود دارد. بخشهای هوایی گونههای درمنه، Artemisia biennis، Artemisia oliveriana، Artemisia aucheri؛ Artemisia persica وArtemisia scoparia در فصل گلدهی از رویشگاههای مختلف منطقه کاشان برداشت گردید. اسانس این گونه‌ها با رو...
[ 25 ] - تأثیر اسید جیبرلیک، اسید سولفوریک، و نیترات پتاسیم بر جوانه‌زنیِ بذر سه گونۀ زالزالک بومی ایران
در این تحقیق، با توجه به مشکلات جوانه‌زنیِ بذر زالزالک، روش‌های گوناگون تیمار بذر قبل از کاشت آزمایش شد. پیش‌تیمارها با استفاده از اسید جیبرلیک، اسید سولفوریک، و نیترات پتاسیم، انجام شد. گونههای بررسی‌شده عبارت‌اند از: C. babakhanloui، Crataegus aminii، و C. persica که هر سه مورد از گونههای انحصاری ایران‌به‌شمار می‌روند. برای بررسی، آزمایش‌ها با سه بار تکرار، که هر تکرار 30 بذر را شامل می‌شد، ...
[ 26 ] - تأثیر شرایط اقلیمی بر روی تاج پوشش و تولید علوفۀ مراتع نیمه استپی (مطالعۀ موردی: پلور و رینه- استان مازندران)
در این تحقیق میزان تأثیر سه عامل مهم اقلیمی بارش، درجه حرارت و رطوبت نسبی هوا بر روی میزان پوشش تاجی و تولید علوفه در یک دورۀ پنج ساله (1381-1385) و سال 1392 در مراتع نیمهاستپی پلور و رینه در استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. از مدلهای آماری (رگرسیون ساده و چندگانه) برای یافتن ارتباط بین پوشش و علوفۀ تولیدی سالانه و شکلهای مختلف رویشی گیاهان با متغیرهای اقلیمی در دوره‌های مختلف زمانی با ...
[ 27 ] - شمارش کروموزومی چند گونه از نهاندانگان ایران
10 گونه با 12 جمعیت از خانواده‌های مختلف بومی ایران مورد بررسی قرار گرفتند. بررسب عدد کروموزومی گیاهان کمک شایانی در بدست آوردن اطلاعات تکاملی آنها می نماید.هدف از این بررسی بدست آوردن عدد کروموزومی گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف گیاهان بود. بذر گونه ها از مناطق مختلف ایران جمع آوری گردید. دو گونه Melica persica و Silene vulgaris دارای دو جمعیت است. عدد کروموزومی Papaver rhoeas (14=n2) و Filipendula...
[ 28 ] - طبقه بندی گونه های گیاهی با توجه به تئوری CSR (مطالعه موردی: مناطق هفتاد قله و کویر میقان اراک)
شناخت نقش گونههای گیاهی در ترکیب گیاهی اهمیت زیادی در بررسی روند تغییرات اقلیمی، درک خواص اکوسیستم‌ها مثل پایداری، انعطاف پذیری و ارزیابی اکوسیستم‌ها دارد. لذا این تحقیق با هدف تعیین استراتژی گونههای گیاهی بر اساس ویژگیهای عملکردی گیاهان، در مناطق هفتاد قله و کویر میقان اراک انجام شده است. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. ویژگیهای گونههای گیاهی طبق روش Hodgson et al.1999 اند...
[ 29 ] - تغییرات در استراتژی گیاهان در زیستگاه‌های شور کویر میقان با توجه به تئوری CSR، اراک
گروهبندی گونههای گیاهی با توجه به ویژگیهای عملکردی گیاهان بر اساس تئوری CSR برای درک فرآیندها، عملکرد اکوسیستم و همچنین بررسی کیفیت تغییرات در طول شیبهای محیطی مفید است. این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات در استراتژی گونههای گیاهی در امتداد شوری خاک و چرای دام در منطقۀ حفاظت شدۀ کویر میقان اراک انجام گردید. نمونهبرداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. طبقهبندی پوششگیاهی با روش گونههای ...
[ 30 ] - عدد کروموزومی چند گونه گیاه آوند دار از ایران
عدد کروموزومی غیر جنسی 14 گونه از 6 خانواده در این تحقیق بررسی گردید. عدد کرومورومی Silene viscosa (24=n2)، Leucanthemum vulgare (18=n2)، Odontites vernus (40=n2)، Pedicularis sibthorpii (16=n2) برای اولین بار برای فلور ایران گزارش شده است. ایدیوگرام برای هر گونه ارائه گردید.
[ 31 ] - مطالعه آناتومیکی برگ گونه Ging. ex Benth. Ajuga chamaecistus از تیره نعنائیان
گونه Ajuga chamaecistus یکی از گونههای جنس Ajuga L. و متعلق به تیره Lamiaceae می‌باشد که گسترش وسیعی در ایران دارد. این گونه دارای چهار زیرگونه chamaecistus، scoparia،tomentella و euphrasioides است که همگی انحصاری ایران می‌باشند. در این تحقیق، از سه زیرگونه موجود در 16 استان کشور و مجموعاً 28 نمونه جمع‌آوری گردید و برای اولین بار ساختار تشریحی برگ آنها مورد مطالعه قرار گرفت. صفات تشریحی مورد مط...
[ 32 ] - بررسی شکل رابطه تولید و غنای گونه ای گیاهان در مراتع تنگ چنار استان یزد
به منظور درک مکانیسم تنوع زیستی الگوهای اکولوژیکی در اکوسیستم‌ها و پایه ای برای حفاظت و مدیریت تنوع زیستی، تولید و غنای گونه‌ای طی یک سال در مراتع تنگ چنار استان یزد اندازه گیری شد و منحنی پاسخ خصوصیت غنای گونههای گیاهی در امتداد شیب تغییرات تولید بررسی شد. از آنالیز رگرسیون خطی و غیرخطی جهت بررسی رابطه بین غنای گونه‌ای به عنوان متغیر وابسته و تولید به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. میزان متوس...
[ 33 ] - Wetland flora of Kermanshah Province, Iran
Distribution of rivers, pools and grasslands, being large or small and perennial or temporary, have created conditions suitable for the establishment of wetlands, especially in the highland regions of the Country. These habitats are highly important for the preservation of biodiversity and other ecological aspects. The present study aimed to identify wetlands in the Kermanshah Province, Iran, a...
نویسندگان همکار