محمدحسین نیک سخن
دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
[ 1 ] - استفاده مجدد از پساب، فرصتی برای توسعه بازار مجوز انتشار آلودگی
هدف از این پژوهش، بررسی امکان توسعه بازار مجوز انتشار بار نیتروژن با تخصیص بهینه پساب تصفیه‌شده در حوضه رودخانه سفیدرود و مقایسه آن با نتایج بازار در شرایط متعارف می‌باشد. بدین منظور، محدوده مورد مطالعه شبیهسازی شده و ضرائب تاثیر و حداکثر بار مجاز تخلیه آلودگی تعیین شد. در نهایت با استفاده از توابع هزینه، تخصیص پساب و مجوز انتشار با هدف حداقل کردن هزینه‌های کل کاهش بار آلودگی انجام شد. نتایج ن...
[ 2 ] - تخصیص بهینة آب با استفاده از تئوری‌بازی‌‌های همکارانه مطالعة موردی: حوضة آبریز زاینده‌رود
پیامدهای اجتناب‌ناپذیر سیر افزایشی تقاضای آب و کاهش منابع، موجب اعمال سیاست‌های مختلف مدیریتی به منظور رسیدن به بهینه‌ترین میزان تخصیص آب شده است. محیط‌زیست به‌منزلة یکی از عناصر اصلی نیازمند آب، همواره پذیرای خسارات ناشی از تخصیص‌نیافتن منابع آبی بوده است. هدف از این پژوهش، بررسی و انتخاب سیاست‌های پایدار تخصیص آب به ذی‌نفعان مختلف است به طوری که آب با کیفیت و میزان مناسب برای ادامة حیات پیکرة...
[ 3 ] - تخصیص بهینۀ بار آلودگی بر مبنای الگوی تجارت کیفیت آب در پائین‌دست رودخانۀ سفیدرود
الگوی تجارت مجوز انتشار آلودگی، رویکردی نوین در مدیریت کیفی منابع آب سطحی به شمار می‌رود. بر همین اساس، این پژوهش به تخصیص بهینۀ بار آلودگی مبتنی بر پارامتر اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی آب (BOD) در رودخانۀ سفیدرود، حدفاصل سد سنگر تا مصب دریا می‌پردازد. بدین منظور، رودخانه از نظر کمی و کیفی توسط مدل Qual2kw شبیهسازی شده و مقدار بار مجاز تخلیۀ آلودگی روزانه (TMDL) تعیین شده است. همچنین به روش آنالیز ...
[ 4 ] - برآورد آب مجازی حوضه‌ی آبخیز و نقش آن در سامانه های انتقال آب بین حوضه‌ای
طرحهای انتقال آب علاوه بر هزینه های گزاف، همواره پیامد های زیست محیطی زیانباری را بر اقلیم حوضه‌های مبدا، مقصد، و بعضاً در طول مسیر انتقال، گذاشته‌اند. از طرفی، بحث مدیریت منابع آب در طرحهای انتقال آب، رویکرد سنتی خود را از دست داده و امروزه توجه مدیران به مسائلی مانند آب مجازی به منظور در نظر گرفتن کل توان آبی بیش از پیش معطوف گردیده است. در این مقاله ساختاری به منظور بررسی و تاثیر توانایی استف...
[ 5 ] - آشکارسازی روند تغییرات دما و بارش سالانه و فصلی تهران طی دوره 1984-2014
فرایند تغییر اقلیم، به ویژه تغییر دو کمّیت مهم دما و بارندگی از مهمترین مباحث مطرح در علوم محیطی است. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات دما و بارش ایستگاه هواشناسی همدید (سینوپتیک) تهران (مهرآباد) و مطالعه انحراف احتمالی آن از حالت نرمال می‌باشد. بدین منظور، پس از گردآوری داده‌های ماهانه بارش و دما و بررسی کیفیت و همگنی آنها، با استفاده از آزمون‌های رگرسیون و من-کندال گرافیکی به بررسی روند فصلی و ...
[ 6 ] - Upgrading Wastewater Treatment Plants Based on Reuse Demand, Technical and Environmental Policies (A Case Study)
Reclamation and reuse programs are an indispensable part of integrated water resource management, particularly in arid and semi arid regions. Yet, the feasibility of sustainable application not only is relied on design, operation and maintenance of wastewater treatment plants, but also could be influenced by the economical and environmental aspects of reuse demands. This study is aimed to illus...
[ 7 ] - Assessment of the Potential of Harnessing Tidal Energy in the Khowr-e Musa Estuary in the Persian Gulf
Today, the widespread use of fossil fuels is caused many problems in the world, which include: Ozone depletion, the increase carbon dioxide in the atmosphere, growing recognition of climate change impacts and decreasing fossil fuel resources. These issues have led to an increased interest in the mass generation of electricity from renewable sources such tidal energy. The Khowr-e Musa Estuary, l...
[ 8 ] - توسعۀ مدلی برای محاسبۀ شاخص پایداری کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی
امروزه یکی از دغدغههای مهم در بسیاری از کشورهای جهان، تأمین آب به‌منظور توسعۀ پایدار است. برای مدیریت مؤثر منابع آب زیرزمینی به‌منظور توسعۀ پایدار از یک سو به ابزار مناسب برای مدلسازی و از سوی دیگر به معیاری برای محاسبۀ پایداری نیاز است. این تحقیق وضعیت پایداری آبخوان با استفاده از مدل ترکیبی را که شامل مدل هیدرولوژیکی SWAT، مدل جریان آب زیرزمینی MODFLOW و مدل انتقال آلاینده MT3DMS می‌شود، ...
[ 9 ] - پیش بینی 10 سالۀ سطح آب زیرزمینی به‌منظور تعیین سیاست های مناسب برای بهره برداری از آبخوان با استفاده از کد منبع باز
در دهههای اخیر با افزایش شهرنشینی و توسعۀ صنعت در محدودۀ مطالعاتی کرج، استفاده از منابع آبی برای مصارف شرب و صنعت و کشاورزی افزایش یافته است که با توجه به کاهش نرخ بارندگی و خشکسالیهای اخیر سهم منابع آب زیرزمینی در تأمین نیازهای آبی بسیار زیاد است، درنتیجه افت سطح آب زیرزمینی سبب کاهش حجم ذخیرۀ سفرۀ آب زیرزمینی محدودۀ مطالعاتی کرج و خشک‌شدن بسیاری از قناتها و چشمهها شده است. بنابراین، مط...
[ 10 ] - مطالعۀ اثر تغییرات بارش بر میزان آبدهی رودخانۀ درکه طی سالهای 1368ـ 1391
بارش و دبی جریان از مهمترین پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژیکی هستند که بررسی و شناسایی رفتار آنها در مدیریت منابع آب اهمیت زیادی دارد. از مناسبترین روشهای موجود برای ارزیابی شرایط هیدروکلیماتولوژی در حوضه‌های آبریز، تحلیل روند است که به‌منظور بررسی تغییرات یک متغیر در طول زمان استفاده می‌شود. تحقیق حاضر در دو بخش انجام شده است که در بخش اول به بررسی اثر تغییرات بارش بر دبی رودخانۀ درکه طی سال...
[ 11 ] - برآورد هیدروگراف واحد لحظه‌ای ژئومورفولوژیکی (GIUH) و هیدروگراف واحد لحظه‌ای تابع عرض (WFIUH) در حوضه‌های فاقد آمار (مطالعۀ موردی: حوضۀ قروه)
هیدروگراف واحد در پیش‌بینی سیلاب رودخانه‌ها و طراحی سازه‌های کنترلی و حفاظتی در یک حوضۀ آبریز بسیار مهم است؛ ازاین‌رو در حوضه‌های فاقد ایستگاه هیدرومتری با استفاده از روابط ریاضی و تجربی و براساس داده‌های اقلیمی، برآوردی از مقدار آب در حوضه به‌عمل میآید. دو روش هیدروگراف واحد لحظه‌ای ژئومورفولوژیکی و هیدروگراف واحد لحظه‌ای تابع عرض به‌دلیل بهره‌گیری از خصوصیات فیزیکی حوضه و نرم‌افزار GIS با د...
[ 12 ] - ارائه مدل شبیه ساز-بهینه ساز کمی و کیفی بهره‌برداری از آبخوان به منظور تعدیل غلظت آلاینده‌ها با استفاده از الگوریتم فاخته
رشد جمعیت و توسعه کشاورزی و صنعتی نیاز روز افزون به استفاده از منابع آب زیرزمینی را موجب می‌گردد. از این-رو کیفیت این منابع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در برخی آبخوان‌ها به علت توزیع ناهمگون منابع آلاینده، برداشت متمرکز بی‌رویه در نقاط خاص و یا تفاوت جنس آبخوان، کیفیت آب آن در نواحی مختلف بسیار متغیر است. در این موارد در صورت عدم امکان حذف آلودگی، می‌توان با اجرای سیاست بهینه یهره‌برداری، غل...
[ 13 ] - توسعه مدل شبیه سازی- بهینه سازی با استفاده از بهترین راهکارهای مدیریتی در کنترل رواناب شهری
در این مقاله، به منظور شبیهسازی کمیت و کیفیت وضعیت موجود نهر فیروزآبادی، حجم جریان و آلایندههای موجود در نهر ازنرمافزار EPA SWMMو از تعدادی بهترین راهکارهای مدیریتی نظیر جویباغچه و روسازی نفوذپذیر استفاده شده است. هدف از طراحیاین نوع راهکارهای مدیریتی، کاهش حجم رواناب، کاهش پیک جریان، کاهش آلودگیهای با منبع غیرمتمرکز از طریق تبخیر و تعرق، نفوذآب و تصفیه یا عملیات بیولوژیکی و ش...
[ 14 ] - تخصیص بهینۀ منابع آب با در نظر گرفتن اولویت‌های کاربران در استان قم
افزایش روز افزون جمعیت باعث شده است که نیازهای آبی در بخشهای آب شرب، صنعت وکشاورزی افزایش یابد. این شرایط نیاز به اعمال راه کارهایی مؤثر، برای مدیریت بهینه وکارآمد آب با لحاظ مسائل مختلف مانند ارزش آب و مباحث اقتصادی دارد. بنابراین این مقاله یک متدولوژی برای تخصیص بهینه منابع آب در بین نیازهای شرب، کشاورزی و صنعت در استان قم پیشنهاد گردیده است. به دلیل مشکل کم آبی در این استان، آب انتقالی از...
[ 15 ] - کمّی‌سازی بازگشت‌پذیری سیستم زهکشی شهری بر اساس ارزیابی عملکرد هیدرولیکی
با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در زمینه مدیریت پایدار سیستم‌های زهکشی رواناب شهری (UDSs)، این قبیل زیرساخت‌ها در معرض تهدید روزافزون محرک‌های غیر قطعی تغییرات آینده قرار دارند. کمّی‌سازی بازگشت‌پذیری، گامی مهم در راستای افزایش بلندمدت پایداری مناطق شهری تحت پوشش سیستم‌های زهکشی رواناب است. در پژوهش حاضر از طریق ترکیب عملکرد هیدرولیکی شبکه زهکشی رواناب سطحی...
[ 16 ] - تخمین اثرات استفاده از پوشش پلی اتیلنی متخلخل سیاه در مخازن سدها بر میزان تبخیر
یکی از مؤثرترین روشهای کاهش میزان تبخیر، استفاده از پوششهایی معلق، جهت ایجاد سایه بر روی پهنههای آبی است. پلی‌اتیلن سیاه، یکی از موادی است که میتواند جهت پوشش به‌صورت صفحات پارچه مانند متخلخل استفاده گردد. در این تحقیق برای بررسی میزان اثرات استفاده از این نوع پوششها در مخازن سدها بر مقدار تبخیر، از روشی بر پایه بررسی بیلان انرژی مخزن استفاده شده است. مخزن سد استقلال میناب برای بررسی مورد...
[ 17 ] - مطالعه رژیم بارش و دبی حداکثر رواناب شهری در شرایط اقلیمی آینده (مطالعه موردی: حوضه سیل‌برگردان غرب)
از جمله اثرات پدیده تغییر اقلیم، تغییر در رژیم هیدرولوژی و افزایش احتمال مواجهه با رخدادهای حداکثر می‌باشد. مقاله حاضر به بررسی رژیم (شدت و فراوانی) بارش و رواناب حداکثری تحت اثر تغییر اقلیم در حوضه سیل‌برگردان غرب تهران می‌پردازد و تغییرات رخ داده در دوره‌بازگشت‌های بارش و رواناب حدی حوضه را در دوره آینده (2080-2090) با دوره پایه (1999-2000) مقایسه می‌کند. بدین منظور خروجی مدل اقلیمی MRI-CGCM2...
[ 18 ] - تحلیل تأثیر تغییر اقلیم بر بارش‌های حدی حوزه سیل‌برگردان غرب تهران
The impacts of climate Change, more than being influenced by the change in precipitation amount, is affected by the changes imposed by this phenomenon on rainfall regime (intensity and frequency); it means that climate change can cause extensive droughts/floods due to impact on temporal and spatial rainfall distribution, and hence, conducting some studies on return period of extreme rainfalls s...
[ 19 ] - بررسی آثار استفاده از پوشش‌های تک‌لایه در مخازن سدها در میزان تبخیر
استفاده از پوشش‌های تک‌لایه، یکی از روشهای متداول جهت کاهش تبخیر در مخازن آب‌های سطحی است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا با استفاده از روابط تئوریک بیلان انرژی در مخازن، میزان کاهش تبخیر حاصل استفاده از یک پوشش تک‌لایه تحت سناریوهای زمانی مختلف بررسی شود. لذا سد استقلال میناب به‌عنوان مخزن مطالعه‌ی موردی و همچنین ستیل الکل به‌عنوان پوشش تک‌لایه انتخاب شدند و میزان تبخیر مخزن طی دوره‌ی ۵ ساله (۱...
[ 20 ] - بررسی عدم قطعیت‌های مدل مفهومی بارش-رواناب برای شبیهسازی حوضۀ آبریز طالقان با روش بیزین
طالقان‌رود به دلیل منتهی شدن به سد طالقان که تأمینکنندۀ آب شرب این منطقه و نیز بخشی از شهر تهران است و نیز به دلیل استقرار مناطق مسکونی زیاد در حاشیۀ آن، یکی از رودخانههای مهم کشور محسوب می‌شود. داده‌های بلندمدت دبی رودخانه برای طراحی ایستگاههای برقآبی و مدیریت منابع آب ضروری‌اند. در جایی که ایستگاههای پایش موجود پراکنده است و نمیتواند داده‌های هیدرولوژیکی کافی برای حوضه فراهم کند، مدلها...
نویسندگان همکار