محمود قلعه نویی
استادیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
[ 1 ] - ارزیابی مادی‌های اصفهان به‌منزلۀ سبزراه، با رویکرد توسعۀ پایدار (نمونۀ موردی: نهر نیاصرم)
اصفهان به علت عناصر و ساختارهای ویژۀ طبیعی و تاریخی خود شناخته شده است. یکی از این ساختارها عنصری به نام «مادی» -در گذشته نهر یا کانالی آبی انسان‌ساخت به منظور آبیاری زمین‌های کشاورزی و منشعب از زاینده‌رود- است که با تغییر کارکرد از گذشته تا به امروز نقش کلیدی داشته است. این عناصر در گذشته انتقال‌دهندۀ آب و امروزه محورهای عمدتاً سبز و دارای کارکرد پارک خطی محلی‌اند. مادی‌ها امروزه به علت ویژگی...
[ 2 ] - ارزیابی زیست محیطی ساختمان‌ها از طریق HQE®؛ نمونة موردی: (آپارتمان سه طبقه مسکونی در منطقة پنج اصفهان)
توسعه پایدار امروزه به یکی از مهمترین موضوعات جوامع معاصر تبدیل شده و بیشتر برنامه‌ها در زمینه‌ها و رشته‌های گوناگون باید برای همگرایی اهداف و رویکردهای خود با اصول آن تلاش کنند. اما تعیین میزان پایداری همواره از بحث‌های چالش برانگیز بوده است. با توجه به نسبی بودن این مفهوم، برای سنجش میزان پایداری نیاز به سنجه‌ها یا شاخص‌هایی است تا بتوان در این زمینه قضاوت بهتری را بدست آورد. برای انجام ارزی...
[ 3 ] - بررسی ریخت-گونه شناسانه بافت های مسکونی جدید در راستای بهینه سازی مصرف انرژی اولیه (نمونه موردی: سپاهان شهر)
با پیشرفت سریع فناوری و در پی آن رشد روزافزون جمعیت شهری، توسعه‌ی محلات مسکونی امری اجتناب‌ناپذیر بوده است. ساخت‌وسازهای خارج از ضابطه، تغییرات شکلی بافت‌های شهری و عدم تطابق آن با ویژگیهای اقلیمی، افزایش تقاضای انرژی مصرفی ساختمان‌ها را به دنبال داشته است. به‌گونه‌ای که بخش عمده‌ای از انرژی که در شهرها به مصرف می‌رسد به ساختمان‌های مسکونی تعلق دارد و یکی از عوامل تأثیرگذار بر این مسئله شکل با...
[ 4 ] - آمیخته پژوهی مولفه های موثر بر ادراک حس زمان در مکان شهری مطالعه موردی: میدان نقش جهان اصفهان
زمان در طراحی شهری از مباحثی است که در موارد اندکی بدان پرداخته شده است. بعد زمان به ناچار بخش مهمی از فرآیند ادراک در شهر است و در سطوح مختلف از جمله شیوه ادراک شخص در فضا قابل تعمیم و بررسی است. تجربه ذهنی از زمان، متأثر از برخی متغیرهای مکان است. پس از ارائه ایده اولیه پژوهش با اتکا به حوزه‌های نظری موجود در باب ادراک زمان، هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر ادراک زمان در مکان شهری و بررسی...
[ 5 ] - مقایسه تطبیقی پارامترهای زیباشناختی فضای شهری از دیدگاه کودکان و بزرگسالان (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
توجه به جنبه‌های زیبایی‌شناختی فضاهای عمومی شهری در طراحی شهری از این جهت اهمیت ویژه‌ای دارد که کاربران آن ادراک زیبایی‌شناختی یکسانی ندارند و فضا لزوماً پاسخگوی همه طیف‌ها از این دیدگاه نمی‌باشد. پژوهش پیشِ رو با فرض وجود تفاوت در ادراک زیباشناختی محیط در گروه‌های سنی متفاوت، به این پرسش پاسخ داده است که چه ترجیحات زیباشناختی در فضای شهری بین گروه‌های سنی مختلف وجود دارد و اولویت‌بندی متغیرهای م...
[ 6 ] - منظر صوتی مثبت در فضای شهری
در حال حاضر صوت و منظر صوتی به عنوان بخش قابل توجهی از منظر شهری، در طراحی و برنامه‌ریزی شهری نادیده گرفته می‌شود. این در حالی است که شهرهای امروزی با سرعت فزاینده‌ای در حال گسترش هستند و به تبع آن، ظهور پدیده ترافیک و سایر عوامل آلاینده صوتی محیطی، منظری آشفته به وجود می‌آورد. جهت نیل به فضاهایی با کیفیت شنیداری بالا و خوشایند، نیاز است به این موضوع پرداخته شود. در مقاله حاضر شناخت و بررس...
[ 7 ] - فرایند هویت‌سازی از دیدگاه لاکان
از آنجا که در حفاظت از شهرها و بنا‌های فرهنگی ـ تاریخی، پاسخ به نیازهای جدید شهروندان و حفظ هویت تاریخی شهرها هم زمان مدنظر است، پاسخگویی به این دو رویکرد به ظاهر متضاد ـ که یکی معطوف به حال و آینده و دیگری وفادار به گذشته است ـ اهمیت دارد. هویت شهری دارای دو بعد اصلی است؛ بعد اول، حقیقتی است که دیده نمی‌شود و بعد دوم، منظر و کالبدی است که در برابر دیدگان قرار دارد. نوسازی بافت‌های تاریخی ...
[ 8 ] - اندازه گیری نرخ جذب سفر محدوده مرکزی شهر اصفهان در مقایسه با استاندارد ETI به منظور حذف کاربریهای جاذب سفرهای ناسازگار با نقش محدوده1
دستهای از کاربریهای محدوده مرکزی شهر اصفهان به دلیل ناسازگاری با کاربریهای همجوار خود و نقش محدوده، اثرات مهمی بر میزان ترافیک و سفرسازی این محدوده دارند. مقاله حاضر با هدف تعیین کاربریهای موثر بر میزان سفرسازی محدوده مرکزی اصفهان و محاسبه ضریب جذب سفر این کاربریها، عوامل موثر بر میزان سفرسازی کاربریهای این محدوده را بررسی کرده و با محاسبه ضرایب جذب سفر این کاربریها، به این پرسش پاسخ داده...
[ 9 ] - ارزیابی مؤلفه های مؤثر در نقش انگیزی و آسایش صوتی افراد در میدان نقش جهان اصفهان
امروزه افزایش و تعدد منابع صوتی مانند صدای ناشی از ترافیک، فعالیتهای انسانی و صداهای مزاحم، منظر صوتی ناخوشایندی را ایجاد کرده است به‌طوری که ادراک ذهنی صوتی مغشوشی را در شهروندان ایجاد می‌کند. میدان نقش جهان اصفهان به‌عنوان یک فضای شهری از این امر مستثنی نیست و پتانسیل‌های شنیداری بسیاری در آن شنیده می‌شود که ممکن است ادراک ناخوشایندی را از منظر صوتی میدان در بازدیدکنندگان ایجاد کند. هدف پژوه...
[ 10 ] - تحلیل عوامل مؤثر بر شکل گیری خط آسمان شهری
نمای شهری محملی است که شهر از طریق آن متجلی می شود. مطالعه شهرهای تاریخی حکایت از وجود هماهنگی بینبافت کالبدی و اجتماعی هماهنگی و همچنین توجه به خط آسمان و جزئیات نما دارد. اما سرعت بالای تغییرات جامعهامروز مانع شکل گیری هارمونی بین بافت کالبدی و متن اجتماعی است. این مقاله با روش مطالعات کتابخانه ای- اسنادی،به بررسی عوامل مختلف بر شکل گیری خط آسمان شهری در دوره ها مختلف پرداخته است. در ادامه مق...
[ 12 ] - در جستجوی معیارهای کلان ساختار سبز شهری؛ نمونه مورد بررسی: شهر شهرضا
امروزه، به دلیل افزایش آلودگی های زیست محیطی و کاهش کیفیت زندگی، شهرها برای حفظ پایداری باید ساختاری متاثر از سیستم های طبیعی را بپذیرند. ساختار سبز شهری به عنوان یک راهکار پایدار، مشکلات زیست‌محیطی را برطرف نموده و ساختار شهری را انسجام می‌بخشد. در شهر شهرضا به عنوان محدوده مطالعاتی پژوهش، با وجود پتانسیل‌های بالقوه سبزینگی، عدم توجه به پراکنش فضاهای سبز، مانع تامین نیازهای زیستی ساکنان می گرد...
[ 13 ] - ارایه روشی به منظور تحلیل و الگوبرداری از رنگ جداره‌ها در منظر فضاهای شهری تاریخی مورد پژوهی : میدان نقش جهان اصفهان
• بیان مسئله : رنگ به عنوان یک محرک محیطی، ابزاری برای بیان احساسات انسان و بازتابی از فرهنگ ملل مختلف شناخته می‌شود. بنابراین شناخت ویژگیهای رنگ در منظر شهری، با هدف به کارگیری بهینه آن و خلق محیط‌ها و فضاهای شهری پاسخ‌ده، ضروری به نظر می‌رسد. بهره‌گیری ناآگاهانه، بدون مطالعه و غیر تخصصی از رنگ و عدم توجه به تأثیرات آن بر انسان، منجر به ایجاد فضاهایی در شهرها می‌گردد که پاسخگوی نیازها...
[ 14 ] - فضای باز میدان نقش‌جهان؛ ارزش‌ها و مسئله‌ها
میدان نقش‌جهان از میدان‌های تاریخی مهم ایران و جهان است که در طول تاریخ چندصد ساله خود دچار دگرگونی‌های فراوانی شده است. این دگرگونی‌ها عمدتاً شامل محوطه و فضای باز میدان، ابنیه و عناصر پیرامونی میدان نسبتاً در همان وضعیت دوران صفویه بوده و ترکیب کلی کالبدی فضایی میدان بر خلاف بسیاری میدان‌های دیگر از جمله میدان کهنه اصفهان تقریباً دست‌نخورده باقی مانده است. به همین منظور در این مقاله ضمن بازنمایی...
[ 15 ] - کاوش ارتباط بین مرکزیت شبکه گذربندی و مکان‌گزینی فعالیتهای تجاری و خدماتی در شهر قم
شناخت ویژگیهای ساختاری شبکه گذربندی شهر نقشی حیاتی در درک رویدادهای پویا و در حال تحول شهر دارد. یکی از تأثیرگذارترین این ویژگیها همان مرکزیت1 شبکه گذربندی است که با توجه به مطالعات پیشین تأثیری قابل توجه بر رخدادهایی همچون چگونگی پراکنش فعالیتها، به ویژه فعالیتهای تجاری و خدماتی، دارد که خود بر چگونگی توزیع ترافیک سواره و پیاده در شهر تأثیرگذار است. از اینرو، مطالعه مرکزیت شبکه گذربندی کم...
[ 16 ] - Analysis of urban growth pattern using logistic regression modeling, spatial autocorrelation and fractal analysis Case study: Ahvaz city
Transformation of land use-land cover change occurs due to the numbers and activities of people. Urban growth modeling has attracted authentic attention because it helps to comprehend the mechanisms of land use change and thus helps relevant policies made. This study applied logistic regression to model urban growth in the Ahvaz Metropolitan Area of Khuzestan province in IDRISI Selva software a...
[ 17 ] - چارچوب تحلیلی ریخت-گونه‌شناسی بافت‌های شهری از منظر کارایی انرژی: مطالعه موردی سپاهان‌شهر
بخش عمده‌ای از انرژی جهانی در شهرها به مصرف می‌رسد و یکی از عوامل تاثیرگذار بر این امر شکل بافت شهری است. با توجه به نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در شکل‌دهی به بافت‌های شهری، تدوین چارچوبی به‌منظور افزایش کارآمدی این ضوابط از منظر کارایی انرژی و همچنین به‌عنوان ابزاری برای ارزیابی و ارائه الگوهای توسعه ضروری به نظر می‌رسد. در راستای نیل به این هدف، پژوهش حاضر نخست با شیوه مرور متون و تحلیل اسناد ...
[ 18 ] - کاوش الگوی مفهومی سنجش انسجام فرم و ساختار کالبدی شهر و تبیین اصول آن
بیان مسئله: انسجام به عنوان کیفیتی ضروری در حیات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرها، در دورۀ مدرن کمتر مورد توجه شهرسازان بوده است. تا آنجا که پراکندگی و زوال بافت کالبدی شهرها و به ویژه کلان شهرهای کنونی را می‌توان نتیجه عدم توجه به این کیفیت در برنامه‌ریزی و طراحی شهرهای معاصر دانست. یکی ازدلایل مهم این کم‌توجهی وجود رویکردهای مختلف در مطالعه فرم، ساختار و نبود یک رویکرد یکپارچه و معیارها و ...
[ 19 ] - بررسی روش ترکیبی در تشخیص جزایر گرمایی و راهکار تعدیل از طریق ظرفیت فضای سبز شهری (مورد مطالعه: شهر اصفهان)
پدیده جزایر گرمایی شهری یکی از چالشهایی است که در پی گسترش بدون برنامه شهرها گریبانگیر اغلب کلانشهرها شده است. از آنجایی که در هر شهر و یا منطقه شهری پدیده جزیره گرمایی برآیند عوامل متفاوتی است که میتواند منحصر به آن مکان باشد، راهکارهای ارائه شده برای آن منطقه نیز باید در جهت تصحیح و یا تقلیل آن عوامل باشد. در این پژوهش سعی شده به کمک دادههای ماهوارهای شامل یک تصویر حرارتی روزانه 18 جولای ...
[ 20 ] - چارچوب تحلیلی ریخت-گونه‌شناسی بافت‌های شهری از منظر کارایی انرژی: مطالعه موردی سپاهان‌شهر
بخش عمده‌ای از انرژی جهانی در شهرها به مصرف می‌رسد و یکی از عوامل تاثیرگذار بر این امر شکل بافت شهری است. با توجه به نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در شکل‌دهی به بافت‌های شهری، تدوین چارچوبی به‌منظور افزایش کارآمدی این ضوابط از منظر کارایی انرژی و همچنین به‌عنوان ابزاری برای ارزیابی و ارائه الگوهای توسعه ضروری به نظر می‌رسد. در راستای نیل به این هدف، پژوهش حاضر نخست با شیوه مرور متون و تحلیل اسناد ...
[ 21 ] - تحقق مفهوم قرآنی «قسط» در فضای شهری
Studies of urban space is expanding but what is important is explanation of it in national and local scales, according to the context of society and culture. The main book of Islam, which is associated with Iranian's culture, is "Quran". Therefore, the use of theoretical concepts of indigenous issues on the ballot in the Quran can be helpful in urban management. One of the aspects of the soc...
[ 22 ] - Assessment of Soundscape Quality of Naghsh-e-Jahan Square in Isfahan
Sound as a non-visual component of landscape, has a significant impact on individuals perception of space. Because unlike the landscape that seeing and looking is totally an optional action, soundscape regardless of people comes to be heard and understood. Lack of attention to quality of emitted sounds in the environment may leads to problems such as noise pollution, lack of concentration, nois...
[ 23 ] - اولویت‌بندی مناطق شهری بر اساس نیاز به توسعه فضاهای سبز؛ مورد مطالعه مناطق پانزده‌گانه کلان‌شهر اصفهان
فضای سبز در شهرها، یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی شهروندان می‌باشد تا حدی که از آن به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم توسعه‌یافتگی سکونتگاه‌ها یاد می‌شود. ضرورت ایجاد کاربریهای جدید شهری برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهرنشینان و نگاه سوداگرانه به محیط شهری در کنار عدم برنامه‌ریزی صحیح در زمینه مکان‌یابی و توسعه فضاهای سبز شهری به‌تدریج موجب کاهش سهم فضای سبز در میان کاربریهای شهری شد...
[ 24 ] - Assessing the prioritization of cultural and urban heritages values of Naghshe- Jahan Square
Each country's cultural heritage indicates culture, history, and background of a nation, which has different social, economic, and historical values. However, the evaluation of these heritages does not take place considering the hidden values in them. Therefore, in planning for preservation or exploitation of these heritages some values in them may be ignored. On the other hand, constraint on t...
[ 25 ] - Investigating the Consequences Arising from Regeneration Policy in the Historical Fabric of the city of Bushehr Case study: Construction of the Faculty of Art and Architecture
After the passage of several decades of having the experience of employing regeneration plans through conservation and development, examining the results of these policies can be a topic for extensive investigations. These are the topics that inattention toward them has so far resulted in the circumstances in which not only regeneration plans have been frustrated in the realization of their obj...
[ 26 ] - شناخت تحولات ریخت‌شناختی کلیساهای ارمنی جلفای نو در تعامل با معماری اصفهان
بیان مسئله: کشور امروزی ارمنستان، که بخشی از اورارتوی باستانی است، اولین سرزمینی است که مسیحیت را به‌طور رسمی پذیرفت، قدیمی‌ترین کلیساها را ساخت و معابد قدیمی را به کلیسا تبدیل کرد. با کوچ ارامنه و همزمان با برپایی جلفای اصفهان در دورۀ شاه عباس اول، بنای کلیساها با برخورداری از تجربه‌های کهن و با فرمان عدم تعارض با ابنیۀ پایتخت به شکل دیگری به‌منصۀ ظهور رسیدند. به‌نظر می‌رسد در سابقۀ پژوهش‌های...
[ 27 ] - تبیین مدلِ محلۀ فرهنگی در بافت‌های تاریخی برای توسعۀ اقتصاد و حضور صنایع خلاق (مورد پژوهشی: خیابان لاله‌زار، تهران)
بیان مسئله: با توجه به اینکه محله‌های تاریخی به عنوان موجودیتی منسجم، تلاش‌های فرهنگ بومی را برای پاسخگویی به نیازهای گذشته به بهترین شکل نشان می‌دهند، انطباق‌پذیری آنها با نیازهای زمان حال و شناخت فرصت‌های موجود در آنها، به عنوان ظرف پذیرندۀ عملکردهای فرهنگی و مولد اقتصاد، امری در خور توجه است. مهمترین مسئلۀ این پژوهش بهره‌گیری از روش‌های خلاق برای انطباق‌پذیری بافت‌های تاریخی با اقتصاد و شرا...
[ 28 ] - سنجش کیفیت فضای شهری بر اساس معیارهای مکان سازی با تاکید بر کیفیت دسترسی؛ مورد پژوهی: میدان عتیق اصفهان
دسترسی مناسب یکی از مهمترین خصوصیات یک فضای عمومی خوب به شمار می‌رود و بهبود دسترسی به فضاهای شهری به‌منظور بهبود کیفیت آن، یکی از اهداف عمده رویکرد مکان سازی محسوب می‌شود. مطابق آموزه‌های مکان سازی، تنوع دسترسی به مراکز و فضاهای شهری برای تمام اقشار جامعه به‌منظور افزایش قدرت انتخاب به فراخور نیاز و شرایط آنها، از اولویت‌های طراحان و برنامهریزان شهری است. هدف از این پژوهش، ارزیابی سطح کیفیت...
[ 29 ] - Explanation of the Physical Factors Influencing the Formation of Place Attachment Among Newcomers: A Case Study of Elective Urban Spaces of Isfahan
Place attachment is the emotional connection that develops between a person and thephysical environment around them. After more than forty years of research in the field ofplace attachment, the cause and effect as well as the physical factors that affect it have notbeen determined. The features and specifications of a place in both physical and socialdimensions have an influence on the developm...
[ 30 ] - Explaining the Factors Affecting the Distribution of Land Use Change Interests Using the Communicative Planning Framework
Urban land use change is one of the key issues in urban planning that has been addressed by researchers in many different aspects, especially from the perspective of space. But the point that has been overlooked in various studies is that the analysis of different aspects of land use change is not limited to classical and spatial factors, and because of the various interest of land use change, ...
[ 31 ] - Evaluating researches on urban housing indicators in current decade based on PRISMA method
Considering important role of housing in contemporary urban areas, evaluating urban housing quality has become one of the most popular topics in recent researches. Housing has vast conceptual perspectives which include many aspects of urban life beside the dwelling purpose of it, such as recreation, primary schools, and play yards and so on. The most efficient tool for achieving such purposes i...
نویسندگان همکار
, 2