قاسم درزی

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید بهشتی

[ 1 ] - نقش ترجمه فرهنگی در مطالعات میان رشته‌ا‌ی با تأکید بر الگوهای نشانه‌شناسی فرهنگی

ترجمه فرهنگی یکی از مهم‌ترین الزامات زبان‌شناختی مطالعات میان‌رشته‌ای است که مقصود از آن همسان‌سازی و هم‌سنخ ‌کردن مضامین فرهنگی رشته‌های مختلف برای برقراری ارتباط بهتر میان آنها است. نشانه‌شناسی فرهنگی نیز از جدیدترین علوم است که به شکل برقراری ارتباط میان فرهنگ‌ها پرداخته است. نشانه‌شناسی فرهنگی سه الگوی «دیگری‌فرهنگی»، «کریول‌سازی» و «سپهر نشانه‌ای» را برای برقراری ارتباط میان فرهنگی اراپه م...

[ 2 ] - گونه‌شناسی مطالعات میان‌رشته‌ای در قرآن کریم

چندوجهی بودن پدیده­ها و مسائل و همچنین پیشگیری از تحویل انگاری، پژوهشگران را از مطالعات میان‌رشته ­ای ناگزیر کرده است. قرآن کریم نیز در دوران معاصر به همین دلایل، بسیار در معرض چنین پژوهش­هایی قرار گرفته است. لیکن به دلیل نو بودن این شکل از مطالعات، عموماً پژوهش­گران بنا به برداشت خود از میان ­رشته ­ای به آن می­پردازند که همین امر، تعیین محدوده و بیان تعریفی منسجم از میان­رشته ­ای و همچنین بیان ...

[ 3 ] - العقلانیة والحماقة فی الحکم الرشید شرح العناصر الأخلاقیة للعقلانیة فی الحکم الرشید من منظور القرآن ونهج البلاغة

یعتبر مارکس ویبر من أبرز المنظّرین الذین تطرقوا إلى مفهوم العقلانیة وتصنیفها. یصف ویبر أربعة أنواع من العقلانیة وهی العقلانیة العملیة والنظریة والذاتیة والصوریة. یری «ویبر» أنه من الممکن أن تکون بعض أنواع العقلانیة غیر رشیدة من وجهة نظر الآخرین. کما أنه قدم شکلین من العقلانیة الصوریة والذاتیة. کما یری ویبر، إنّ الترکیز کثیراً على العقلانیة الصوریة أمرٌ غیر رشید من وجهة نظر العقلانیة الذاتیة. لکن «ج...

[ 4 ] - استعاره و میان‌رشتگی؛ بیان موارد کاربستِ استعاره‌ها در پژوهش میان‌رشته‌ای

تشبیه و استعاره، از صنایعِ مهم ادبی محسوب می‍شوند که در تبیین و رفع ابهام از مفاهیم مبهم و پیچیده نقشی مهمی دارد. گرچه استعاره‍‌ها بیشتر در زمرۀ صنایع ادبی به‌حساب می‌آیند و ابعادِ زیبایی‌شناختیِ آن‌ها شناخته‌شده‌تر است، اما در دورۀ مدرن توانسته‌اند راه خود را به دنیای علم نیز باز نمایند و نقشی تأثیرگذار در اکتشافاتِ برجستۀ علمی در دوران معاصر داشته باشند. با توجه به اهمیتِ مقولۀ «پیچیدگی» در مطالعا...

[ 5 ] - تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید

پژوهش معنی‏شناختی حاضر با هدف ارائه تبیینی شناختی بر زیر‌گروهی از استعاره‌های بدیع با عنوان استعاره‌های «شباهت­بنیاد» در 11 جزء ‌پایانی قرآن مجید به شکل توصیفی-تحلیلی انجام شده است. حوزه‎های مبدأ و مقصد استعاره‌ها اساس تبیین شناختی بوده‌اند. استعاره‌های مستخرج، در تحقیق حاضر در 3 حوزة «زندگی اجتماعی»، «طبیعت»، و «ذهن» و در دو دسته شباهت «ظاهری» و «غیرظاهری» طبقه‌بندی شده‏اند. در شباهت درک­شده «...

[ 6 ] - تاریخ انگاره میان‌رشتگی؛ گذار از نگاه آرمان‌گرایانه و مبتنی‌بر «تلفیق دانش» به رویکرد عمل‌گرایانه و مبتنی‌بر «حل مسئله»

تاریخ انگاره، در زمرۀ روش‌های جدیدی است که با رویکردی تاریخی، یک مفهوم و انگارۀ مشخص را بررسی و مهم‌ترین تغییراتِ مؤلفه‌ای در آن را شناسایی می‌کند و درنهایت نیز توسعه، تضییق، یا تغییرات اساسی‌ای که در طول تاریخ برای آن مفهوم ایجاد شده است را نشان می‌دهد. نگاهی تاریخی به مهم‌ترین تعریف‌ها در مورد میان‌رشتگی و گونه‌های مختلف آن نشان می‌دهد که میان‌‌رشتگی، ابتدا بیشتر مفهومی آرمانی و مربوط به دستیا...